SAHİH-İ MÜSLİM

CUMA

 

باب ما يقرأ في صلاة الجمعة.

181- CUMA NAMAZINDA (ZAMM-İ SURE OLARAK) NE OKUNACAĞI BABI

 

حدثنا عبدالله بن مسلمة بن قعنب، حدثنا سليمان (وهو ابن بلال) عن جعفر، عن أبيه، عن ابن أبي رافع ؛ قال:

 استخلف مروان أبا هريرة على المدينة. وخرج إلى مكة. فصلى لنا أبا هريرة الجمعة. فقرأ بعد سورة الجمعة في الركعة الآخرة: إذا جاءك المنافقون. قال فأدركت أبا هريرة حين انصرف. فقلت له: إنك قرأت بسورتين كان علي بن أبي طالب يقرأ بهما بالكوفة . فقال أبو هريرة: إني سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم  يقرأ بهما يوم الجمعة.

 

2023- Bize Abdullah b. Mesleme b. Ka'neb tahdis etti... İbn Ebu Rafi dedi ki: Mervan, Ebu Hureyre'yi Medine'ye (kendisine) vekil olarak bırakıp Mekke'ye gitti. Ebu Hureyre bize cuma namazını kıldırdı. Son rekatta Cumua suresinden sonra "münafıklar sana geldiklerinde" (diye başlayan Münafikun) suresini okudu.

 

(İbn Ebu Rafi) dedi ki: Ebu Hureyre namazı bitirdikten sonra ona yetiştim ve: Sen Ali b. Ebu Talib'in Kufe'de iken okuduğu iki sureyi okudun, dedim. Bunun üzerine Ebu Hureyre: Ben Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i cuma gününde bu iki sureyi okurken dinledim, dedi.

 

Diğer tahric: Ebu Davud, 1124; Tirmizi, 519; ıbn Mace, 1118

 

 

وحدثنا قتيبة بن سعيد وأبو بكر بن أبي شيبة. قالا: حدثنا حاتم بن إسماعيل. ح وحدثنا قتيبة. حدثنا عبدالعزيز (يعني الدراوردي). كلاهما عن جعفر، عن أبيه، عن عبيدالله بن أبي رافع. قال:

 استخلف مروان أبا هريرة، بمثله. غير أن في رواية حاتم: فقرأ بسورة الجمعة، في السجدة الأولى. وفي الآخرة: إذا جاءك المنافقون.

ورواية عبدالعزيز مثل حديث سليمان بن بلال.

 

2024- Bize Kuteybe b. Said ve Ebu Bekir b. Ebu Şeybe de tahdis edip dediler ki: Bize Hatim b. İsmail tahdis etti. (H.) Bize Kuteybe de tahdis etti, bize Abdulaziz -yani el-Deraverdi- tahdis etti, ikisi Cafer'den, o babasından, o Ubeydullah b. Ebu Rafi'den şöyle dediğini rivayet etti: Mervan, Ebu Hureyre'yi vekil tayin etti, deyip hadisi aynen rivayet etmekle birlikte Hatim'in rivayetinde: Birinci secdede (rekatta) Cumua suresini okudu, diğer rekatta ise "münafıklar sana geldiğinde" (Münafikun) suresini okudu, denilmektedir.

Abdulaziz'in rivayeti ise Süleyman b. Bilal'in hadisi ile aynıdır.

 

 

AÇIKLAMA:          Ebu Hureyre (r.anh)'ın rivayet ettiği hadiste: "Resuluilah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cuma namazının birinci rekatında Cumua suresini, ikinci rekatında Münafıkun suresini okudu" anlamındaki hadisten şu hükümler çıkarılmıştır:

 

1. Bu iki sureyi tam olarak okumak müstehabdır. Bizim mezhebimizin görüşü de başkalarının görüşü de böyledir. İlim adamları dedi ki: Cumua suresini okumanın hikmeti cuma namazının vücubunu (farziyetini) ve cuma ile ilgili diğer hükümleri kapsaması ve onların dışında çeşitli temel kuralları, tevekküle, zikre ve daha başka hususlara teşviki ihtiva etmesidir.

 

2. Münafikun suresini okumak ise cuma namazına katılmış bulunan münafıkları azarlamak, tevbe etmeye dikkatlerini çekmek için ve bu surenin ihtiva ettiği diğer kaideleri hatırlatmak içindir. Çünkü münafıkların cuma namazında toplanıp bir araya geldiklerinden daha çok, herhangi bir toplantı yerinde bir arada bulunmuyorlardı.

 

 

 

حدثنا يحيى بن يحيى وأبو بكر بن أبي شيبة وإسحاق. جميعا عن جرير. قال يحيى: أخبرنا جرير عن إبراهيم بن محمد ابن المنتشر، عن أبيه، عن حبيب بن سالم مولى النعمان بن بشير، عن النعمان بن بشير ؛ قال:

 كان رسول الله صلى الله عليه وسلم يقرأ، في العيدين وفي الجمعة، بسبح اسم ربك الأعلى، وهل أتاك حديث الغاشية. قال: وإذا اجتمع العيد والجمعة، في يوم واحد، يقرأ بهما أيضا في الصلاتين.

 

2025- Bize Yahya b. Yahya, Ebu Bekr b. Ebi Şeybe ve İshak da birlikte Cerir'den tahdis etti. Yahya dedi ki: Bize Cerir, İbrahim b. Muhammed b. el-Munteşir'den haber verdi, o babasından, o en-Numan b. Beşir'in azadlısı Habib b. Salim'den, o en-Numan b. Beşir'den şöyle dediğini rivayet etti: ResuluIlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Bayram namazlarında ve cuma namazında "Sebbihisme rabbikel a'ld" (diye başlayan el-A'lil) suresi ile "hel etake hadisu'l-ğaşiye" (diye başlayan Gilşiye) suresini okurdu. (en Nu'man) dedi ki: Eğer bayram ve cuma aynı güne rast gelirse yine her iki namazda bu iki sureyi okurdu.

 

Diğer tahric: Ebu Davud, 1122; Tirmizi, 533; Nesai, 1433, 1567, 1589; İbn Mace 1281

 

 

وحدثنا قتيبة بن سعيد. حدثنا أبو عوانة عن إبراهيم بن محمد بن المنتشر، بهذا الإسناد.

 

2026- Bunu bize Kuteybe b. Said de tahdis etti, bize Ebu Avane, İbrahim b. Muhammed b. el-Munteşir'den bu isnad ile rivayet etti.

 

 

وحدثنا عمرو الناقد. حدثنا سفيان بن عيينة عن ضمرة بن سعيد، عن عبيدالله بن عبدالله ؛ قال:

 كتب الضحاك بن قيس إلى النعمان بن بشير: يسأله: أي شيء قرأ رسول الله صلى الله عليه وسلم يوم الجمعة، سوى سورة الجمعة ؟ فقال: كان يقرأ: هل أتاك.

 

2027- Bize Amr en-Nakid da tahdis etti... UbeyduIlah b. Abdullah dedi ki: Dahhilk b. Kays, Numan b. Beşir'e mektup yazarak ResuluIlah cuma gününde Cumua suresi dışında ne okudu? diye sordu. O: "Hel etdke hadisu'l-ğdşiye" suresini okurdu, dedi.

 

 

Diğer tahric: Ebu Davud, 1123; Nesai, 1422 -buna yakın-; İbn Mace, 1119

 

AÇIKLAMA:          (2025) "ResuluIlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bayram namazlarında ve cuma namazında ... okurdu." Bu hadisten bu iki namazda bu iki surenin okunmasının müstehap olduğu hükmü anlaşılmaktadır. Diğer hadiste ise bayram namazında Kaf suresi ile ikterabet (Kamer) surelerinin okunması sözkonusu edilmiştir, her ikisi de sahihtir. Çünkü Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cuma namazında bazan Cumua ve Münafikun surelerini bazen A'lil ve Gilşiye surelerini okurdu. Bayramda bazen Kaf ve İktarabet surelerini bazen de Sebbihi'sme (A'lil) ve Hel etilke (Gilşiye) surelerini okurdu.

 

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

 

182- CUMA GÜNÜ NE OKUNACAĞI BABI