|
SAHİH-İ MÜSLİM |
SALAT |
باب صلاة
الليل مثنى
مثنى، والوتر
ركعة من آخر
الليل
128- GECE NAMAZI İKİŞER
REKAT İKİŞER REKAT OLARAK KILINIR, VİTİR İSE GECENİN SONUNDA BİR REKAT OLARAK
KILINIR BABI
وحدثنا
يحيى بن يحيى.
قال: قرأت على
مالك عن نافع
وعبدالله بن
دينار، عن ابن
عمر؛ أن رجلا
سأل رسول الله
صلى الله عليه
وسلم عن صلاة
الليل؟ فقال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم :
"صلاة
الليل مثنى
مثنى. فإذا
خشي أحدكم
الصبح، صلى
ركعة واحدة.
توتر له ما قد
صلى".
1745-
Bize Muhammed b. Yahya da tahdis edip dedi ki: Malik'e Nafi' ve Abdullah b.
Dinar'dan diye naklettiği rivayetini okudum: İbn Ömer'den rivayet ettiğine göre
bir adam Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gece namazına dair soru
sordu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Gece namazı ikişer rekat
ikişer rekat olarak kılınır. Sizden biriniz sabah olacağından korkacak olursa
daha önce kıldıklarını vitir (tek) yapmak için bir rekat kılar" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
990; Ebu Davud, 1356; Nesai, 1693
AÇIKLAMA: "Gece
namazı ikişer rekat ikişer rekat olarak kılınır." Hadis Buhari'nin
Sahih'inde ve Müslim'de bu şekildedir. Ebu Davud ve Tirmizi de sahih isnatla:
"Gece ve gündüzün namazları ikişer rekat ikişer rekat kılınır" diye
rivayet etmişlerdir. Bu hadis daha faziletli olanı beyan anlamında kabul
edilir. Bu da her iki rekatın sonunda selam vermesi şeklinde olur. İster gece
ister gündüz kılınan namazlarda olsun iki rekatın sonunda selam vermek
müstehabtır. Birkaç rekatı tek bir selam ile kılsa yahut da tek bir rekatı tatavvu
(nafile) olarak kılsa bize göre yine caizdir.
"Sizden biriniz
sabah olacağından korkarsa kılmış olduklarını vitir yapmak üzere bir rekat
kılar." Diğer hadiste (1762) "sabahtan önce vitir kılınız"
buyurulmaktadır. Bu, vitri gece namazının sonunda kılmanın sünnet olduğuna ve
vitir vaktinin fecrin doğuşu ile çıktığına delildir. Mezhebimizde meşhur olan
görüş de budur. ilim adamlarının cumhuru da böyle demiştir. Fecirden sonra
sabahın farzını kılıncaya kadar vaktinin devam ettiği de söylenmiştir.
حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة
وعمرو الناقد
وزهير بن حرب.
قال زهير:
حدثنا سفيان
بن عيينة عن
الزهري، عن
سالم، عن
أبيه. سمع
النبي صلى
الله عليه وسلم
يقول. ح
وحدثنا محمد
بن عباد
(واللفظ له) حدثنا
سفيان. حدثنا
عمرو عن طاوس،
عن ابن عمر. ح وحدثنا
الزهري عن
سالم، عن أبيه؛
أن رجلا سأل
النبي صلى
الله عليه
وسلم عن صلاة
الليل؟ فقال
"مثنى مثنى.
فإذا خشيت
الصبح فأوتر
بركعة".
1746- Bize Ebu Bekr b.
Ebi Şeybe, Amr en-Nakid ve Züheyr b. Harb da tahdis etti. Züheyr dedi ki: Bize
Süfyan b. Uyeyne, Zühri'den tahdis etti, o Salim'den, o babasından, o Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu dinlemiştir: (H.) Bize
Muhammed b. Abbas -ki lafız onundurtahdis etti, bize Süfyan tahdis etti, bize
Amr, Tavus'dan tahdis etti, o İbn Ömer'den rivayet etti. (H.) Bize Zühri, Salim'den
tahdis etti, o babasından rivayet ettiğine göre bir adam Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'e gece namazına dair soru sordu. O: "İkişer ikişerdir,
sabahın olacağından korkarsan bir rekat vitir kıl" buyurdu.
Diğer tahric: İbn
Mace, 1320
وحدثني
حرملة بن
يحيى. حدثنا
عبدالله بن
وهب. أخبرني
عمرو؛ أن ابن
شهاب حدثه؛ أن
سالم بن
عبدالله ابن
عمر وحميد بن
عبدالرحمن بن
عوف حدثاه، عن
عبدالله بن
عمر بن
الخطاب؛ أنه
قال:
قام
رجل فقال: يا
رسول الله!
كيف صلاة
الليل؟ قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم "صلاة
الليل مثنى مثنى.
فإذا خفت
الصبح فأوتر
بواحدة".
1747-
Bize Harmele b. Yahya tahdis etti ... Salim b. Abdullah b. Ömer ile Humeyd b.
Abdurahman b. Avf'ın, Abdullah b. Ömer b. elHattab'dan tahdis ettiklerine göre
o şöyle demiştir: Bir adam ayağa kalkıp: Ey Allah'ın Resulu! Gece namazı nasıl
kılınır? dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Gece namazı
ikişer rekat ikişer rekat kılınır. Sabah olacağından korkarsan tek bir rekat
vitir kıl" buyurdu.
Diğer tahric: Nesai,
1672, 1673
وحدثني
أبو الربيع
الزهراني.
حدثنا حماد.
حدثنا أيوب
وبديل عن
عبدالله بن
شقيق، عن
عبدالله بن
عمر؛ أن رجلا
سأل النبي صلى
الله عليه
وسلم. وأنا
بينه وبين
السائل. فقال:
يا
رسول الله!
كيف صلاة
الليل؟ قال
"مثنى مثنى.
فإذا خشيت
الصبح فصل
ركعة. واجعل
آخر صلاتك وترا"
ثم سأله رجل،
على رأس
الحول، وأنا
بذلك المكان
من رسول الله
صلى الله عليه
وسلم. فلا
أدري، هو ذلك
الرجل أو رجل
آخر. فقال له مثل
ذلك.
1748-
Bana Ebu'r-Rabi' ez-Zehrani de tahdis etti ... Abdullah b. Ömer'den rivayete
göre bir adam Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e soru sordu. Ben de onun ile
soru soran kişi arasında idim. Soran kişi: Ey Allah'ın Resulü! Gece namazı
nasıl kılınır? dedi. Allah Resulü: "İkişer ikişer, sabah olacağından
korkarsan bir rekat kıl ve namazının sonunu vitir yap" buyurdu.
Bir sene geçtikten sonra
ben yine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yakınında aynı yerde iken
acaba o adam mı yoksa bir başka adam mı bilemediğim (kişi) yine ona soru sordu.
Allah Resulü ona da aynısını söyledi.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 1421; Nesai, 1690 -muhtasar-
وحدثني
أبو كامل. حدثنا
حماد. حدثنا
أيوب وبديل
وعمران بن
حدير، عن
عبدالله بن
شقيق، عن ابن
عمر. ح وحدثنا
محمد بن عبيد
الغبري. حدثنا
حماد. حدثنا
أيوب والزبير
بن الخريت، عن
عبدالله بن
شقيق، عن ابن
عمر؛ قال:
سأل
رجل النبي صلى
الله عليه
وسلم. فذكرا
بمثله. وليس
في حديثهما:
ثم سأله رجل
على رأس
الحول، وما
بعده.
1749-
Bana Ebu Kamil de tahdis etti ... İbn Ömer'den (H.) Bize Muhammed b. Ubeyd
el-Gubarı de tahdis etti... İbn Ömer dedi ki: Bir adam Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e soru sordu, deyip her ikisi de aynısını zikrettiler. Ama ikisinin
hadisi rivayetlerinde: "Sonra ertesi sene bir adam ona soru sordu"
ibaresi ve sonrası rivayet edilmemiştir.
وحدثنا
هارون بن
معروف وسريج
بن يونس وأبو
كريب. جميعا
عن ابن أبي
زائدة. قال
هارون: حدثنا
ابن أبي
زائدة. أخبرني
عاصم الأحول
عن عبدالله بن
شقيق، عن ابن
عمر؛ أن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال
"بادروا
الصبح بالوتر".
1750- Bize Harun b.
Ma'ruf, Süreye b. Yunus ve Ebu Kureyb birlikte İbn Ebu Zaide'den tahdis etti.
Harun dedi ki: Bize İbn Ebu Zaide tahdis etti, bana Asım el-Ahvel, Ubeydullah
b. Şakik'den haber verdi, o İbn Ömer'den rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Sabah olmadan elinizi çabuk tutup vitri kılın"
buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
وحدثنا
قتيبة بن
سعيد. حدثنا
ليث. ح وحدثنا
ابن رمح.
أخبرنا الليث
عن نافع؛ أن
ابن عمر قال:
من
صلى من الليل
فليجعل آخر
صلاته وترا.
فإن رسول الله
صلى الله عليه
وسلم كان يأمر
بذلك.
1751-
Bize Kuteybe b. Said de tahdis etti, bize Leys tahdis etti (H.) Bize İbn Rumh
da tahdis etti, bize Leys'in Nafi'den haber verdiğine göre İbn Ömer dedi ki:
Geceleyin namaz kılan bir kimse namazının sonunu vitir (tek) yapsın. Çünkü
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunu emrederdi.
Diğer tahric: Nesai,
1681
وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا أبو
أسامة. ح
وحدثنا ابن نمير.
حدثنا أبي. ح
وحدثني زهير
بن حرب وابن
المثنى. قالا:
حدثنا يحيى.
كلهم عن
عبيدالله، عن
نافع، عن ابن
عمر، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم؛ قال
"اجعلوا آخر
صلاتكم
بالليل وترا".
1752- Bize Ebu Bekr b.
Ebi Şeybe de tahdis etti, bize Ebu Usame tahdis etti (H.) Bize İbn Numeyr de
tahdis etti, bize babam tahdis etti. (H.) Bana Züheyr b. Harb ve İbnu'l Musenna
da tahdis edip dediler ki: Bize Yahya tahdis etti, hepsi Ubeydullah'dan o,
Nafi'den o İbn Ömer'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle
buyurduğunu rivayet etti: "Gece kıldığınız namazının sonunu vitir
yapınız"
Diğer tahric: Ebu Bekr
bin Ebu Şeybe ile İbn Numeyr'in rivayetlerini yalnız Müslim rivayet etmiştir
Zuheyr bin Harb'ın rivayetini Buhari, 998; Ebu Davud, 1438
وحدثني
هارون بن
عبدالله.
حدثنا حجاج بن
محمد. قال: قال
ابن جريج:
أخبرني نافع؛
أن ابن عمر كان
يقول:
من
صلى من الليل
فليجعل آخر
صلاته وترا
قبل الصبح.
كذلك كان رسول
الله صلى الله
عليه وسلم يأمرهم.
1753-
Bana Harun b. Abdullah da tahdis etli... Nafi'nin haber verdiğine göre İbn Ömer
şöyle derdi: Geceleyin namaz kılan bir kimse namazının sonunda sabah olmadan
önce vitir kılsın. ResuluIlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onlara böyle emir
verirdi.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
حدثنا
شيبان بن
فروخ. حدثنا
عبدالوارث عن
أبي التياح.
قال: حدثني
أبو مجلز عن
ابن عمر؛ قال:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم "الوتر
ركعة من آخر
الليل".
1754-
Bize Şeyban b. Ferruh tahdis etti ... İbn Ömer dedi ki: ResuluIlah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Vitir gecenin sonunda bir tek rekat kılmaktır"
buyurdu.
Diğer tahric: Nesai,
1688, 1689
وحدثنا
محمد بن
المثنى وابن
بشار. قال ابن
المثنى: حدثنا
محمد بن جعفر.
حدثنا شعبة عن
قتادة، عن أبي
مجلز؛ قال:
سمعت
ابن عمر يحدث
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم قال
"الوتر ركعة
من آخر الليل".
1755-
Bize Muhammed b. el-Müsenna ve İbn Beşşar tahdis edip dedi ki: İbn Müsenna dedi
ki: Bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, bize Şu'be, Katade'den tahdis etti o
Ebu Miclez'den şöyle dediğini nakletli: Ben İbn Ömer'i Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'den: "Vitirgecenin sonunda kılınan bir rekattir"
buyurduğunu tahdis ederken dinledim.
AÇIKLAMA: "Vitir
gecenin sonunda kılınan bir rekattır. " Bu, bir rekat ile vitir kılmanın
sahih olduğuna ve vitrin gecenin sonunda kılınmasının müstehab olduğuna bir
delildir.
وحدثني
زهير بن حرب.
حدثنا
عبدالصمد.
حدثنا همام.
حدثنا قتادة
عن أبي مجلز؛
قال:
سألت
ابن عباس عن
الوتر؟ فقال:
سمعت رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
يقول "ركعة من
آخر الليل". وسألت
ابن عمر فقال:
سمعت رسول
الله صلى الله
عليه وسلم يقول
"ركعة من آخر
الليل".
1756-
Bana Züheyr b. Harb da tahdis etti ... Ebu Miclez dedi ki: İbn Abbas'a vitir
hakkında soru sordum, o dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i:
"Gecenin sonunda bir rekattir" buyururken dinledim.
Sonra İbn Ömer'e sordum,
o da şöyle dedi: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i: "Gecenin
sonunda bir rekattır" buyururken dinledim, dedi.
وحدثنا
أبو كريب
وهارون بن
عبدالله.
قالا: حدثنا
أبو أسامة عن
الوليد بن
كثير. قال: حدثني
عبيدالله بن
عبدالله بن
عمر؛ أن ابن
عمر حدثهم؛ أن
رجلا نادى
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
وهو في
المسجد. فقال:
يا
رسول الله!
كيف أوتر صلاة
الليل؟ فقال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم "من صلى
فليصل مثنى مثنى.
فإن أحس أن
يصبح، سجد
سجدة، فأوترت
له ما صلى".
قال أبو
كريب:
عبيدالله بن
عبدالله. ولم
يقل: ابن عمر.
1757-
Bize Ebu Kureyb ve Harun b. Abdullah da tahdis edip dediler ki: ... Ubeydullah
b. Abdullah b. Ömer'in tahdis ettiğine göre İbn Ömer kendilerine şunu tahdis etmiştir:
Bir adam Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e mescitte iken seslendi. Ey
Allah'ın Resulü! Nasıl vitir yapayım, dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu: "(Nafile) namaz kılan bir kimse ikişer rekat ikişer
rekat olarak namaz kılsın. Sabaha eriştiğini fark ederse hemen bir secde yapar
(bir rekat kılar), bu da kılmış olduklarını onun için vitir (tek) yapar. "
Ebu Kureyb rivayetinde
Ubeydullah b. Abdullah demekle birlikte "İbn Ömer" demedi.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
حدثنا
خلف بن هشام
وأبو كامل.
قالا: حدثنا
حماد بن زيد
عن أنس بن
سيرين. قال:
سألت ابن عمر،
قلت:
أرأيت
الركعتين قبل
صلاة الغداة
أطيل فيهما القراءة؟
قال: كان رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
يصلي من الليل
مثنى مثنى
ويوتر بركعة.
قال قلت: إني
لست عن هذا
أسألك. قال:
إنك لضخم. ألا
تدعني أستقرئ
لك الحديث؟
كان رسول الله
صلى الله عليه
وسلم يصلي من
الليل مثنى
مثنى. ويوتر
بركعة. ويصلي
ركعتين قبل
الغداة. كأن
الأذان
بأذنيه.
قال
خلف: أرأيت
الركعتين قبل
الغداة. ولم
يذكر: صلاة.
1758-
Bize Halef b. Hişam ve Ebu Kamil tahdis edip dediler ki: Bize Hammad b. Zeyd,
Enes b. Sırın'den şöyle dediğini tahdis etti: İbn Ömer'e sorup: Sabah
namazından önceki iki rekatta kıraati uzun tutmama ne dersin, dedim. O şöyle
dedi: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) geceleyin ikişer rekat ikişer
rekat namaz kılar ve bir rekat vitir kılardı.
(Enes b. Sirin) dedi ki:
Ben: Ben sana bunun hakkında sormuyorum, dedim. O: Sen gerçekten yontulmamış
birisisin, neden hadisin tamamını sana nakletmeme müsaade etmiyorsun.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) geceleyin ikişer rekat ikişer rekat
kılar ve bir rekat vitir kılardı. Sabah (namazın farzın)dan önce de ezan adeta
onun kulaklarında imiş gibi sabah(ın farzın)dan önce iki rekat kılardı.
Halef (rivayetinde):
"Sabah(ın farzın)dan önceki iki rekat hakkında ne dersin" dedi ve:
"Salat" lafzını zikretmedi,
Diğer tahric: Buhari,
995; Tirmizi, 461; İbn Mace, 1144 -muhtasar-, 1174 -muhtasar-,
AÇIKLAMA: "Sen
yontulmamış birisisin" bu sözleri ile kavrayışsızlığına, ahmaklığına,
edebinin azlığına işaret etmektedir. Derler ki: Çünkü çoğunlukla iri cüsseli
kimselerin vasfı böyledir. Bu şekilde söylemesinin sebebi ise ona
söyleyeceklerini tamamlamadan önce acele edip sözünü kestiğinden dolayıdır.
"Sana hadisi
tamamlamama ... " yani hadisin geri kalanını sana söyleyip tam olarak
anlatmama (fırsat ver) demektir.
"Ezan kulaklarında
imiş gibi sabah (ın farzın)dan önce iki rekat kılar."
Kadi İyaz dedi ki:
Burada ezandan kasıt kamettir. Bu sözler ile diğer namazlarına göre çokça hafif
kılmasına bir işarettir.
وحدثنا
ابن المثنى
وابن بشار.
قالا. حدثنا
محمد بن جعفر.
حدثنا شعبة عن
أنس بن سيرين؛
قال:
سألت
ابن عمر،
بمثله. وزاد:
ويوتر بركعة
من آخر الليل.
وفيه: فقال: به
به. إنك لضخم.
1759-
Bize İbnu'l Musenna ve İbn Beşşar da tahdis edip dediler ki: Bize Muhammed b.
Cafer tahdis etti. Bize Şube, Enes b. Sirin'den şöyle dediğini tahdis etti: İbn
Ömer'e sordum deyip, hadisi aynen rivayet etti ve:
Gecenin sonunda da bir
rekat vitir kılar, ibaresini ekledi. Onun rivayetinde şu da vardır: Beh beh sen
muhakkak yontulmamış birisisin, dedi.
AÇIKLAMA: "Beh
beh." Bundan vazgeç, bunu bırak anlamında olduğu söylendiği gibi, İbn
Sikkit: Bu işin ehemmiyetini anlatmak için (noktalı hı ile) kullanılan: Beh beh
ile aynı anlamdadır.
حدثنا
محمد بن
المثنى. حدثنا
محمد بن جعفر. حدثنا
شعبة. قال:
سمعت عقبة بن
حريث قال:
سمعت ابن عمر
يحدث؛ أن رسول
الله صلى الله
عليه وسلم قال:
"صلاة
الليل مثنى
مثنى. فإذا
رأيت أن الصبح
يدركك فأوتر
بواحدة. فقيل
لابن عمر: ما
مثنى مثنى؟
قال: أن تسلم
في كل ركعتين.
1760-
Bize Muhammed b. el-Müsenna tahdis etti, bize Muhammed b. Cafer tahdis etti,
bize Şube tahdis edip dedi ki: Ukbe b. Hureys'i şöyle derken dinledim: İbn
Ömer'i Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i şöyle buyurdu, diyerek tahdis
ederken dinledim: "Gece namazı ikişer rekat ikişer rekat kılınır. Sabaha
eriştiğini görürsen bir rekat vitir kıl. "
İbn Ömer'e: İkişer
ikişer ne demektir diye soruldu. O: Her iki rekatın sonunda selam vermendir
(vermektir) dedi.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا
عبدالأعلى بن
عبدالأعلى عن
معمر، عن يحيى
بن أبي كثير،
عن أبي نضرة،
عن أبي سعيد؛
أن النبي صلى
الله عليه
وسلم قال:
"أوتروا
قبل أن تصبحوا".
1761-
Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe tahdis etti... Ebu Said'den rivayete göreNebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Sabah olmadan önce vitir kılınız" buyurdu.
Diğer tahric: Tirmizi,
468; Nesai, 1683; İbn Mace, 1189;
وحدثني
إسحاق بن
منصور. أخبرني
عبيدالله عن شيبان،
عن يحيى. قال:
أخبرني أبو
نضرة العوقي؛ أن
أبا سعيد
أخبرهم؛ أنهم
سألوا النبي
صلى الله عليه
وسلم عن
الوتر؟ فقال
"أوتروا قبل
الصبح".
1762- Bana İshak b.
Mansur da tahdis etti... Ebu Nadra elAvki'nin haber verdiğine göre Ebu Said
kendilerine şunu haber vermiştir: Kendileri (ashab) Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e vitir hakkında soru sordular, Allah Resulü: "Sabahtan önce vitir
kılınız" buyurdu.
AÇIKLAMA: Ebu Nadra
el-Avki, Abdulkayslılardan bir kol olan "Alke"ye mensuptur.
Metalib sahibi Avke ve
Aveke telaffuzlarım nakletmektedir. Doğru, meşhur ve tanınan ise sadece
"Avke" şeklidir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
129- GECENİN
SONUNDA UYANMAYANCAĞINDAN KORKAN BİR KİMSE GECENİN BAŞINDA VİTİR KILSIN BABI