|
SAHİH-İ MÜSLİM |
SALAT |
باب فضل
السنن
الراتبة قبل
الفرائض
وبعدهن، وبيان
عددهن
123- FARZLARDAN ÖNCEKİ
VE SONRAKİ REVATİB SÜNNETLERİN FAZİLETİ VE BUNLARIN REKAT SAYILARININ BEYANI
BABI
حدثنا
محمد بن
عبدالله بن
نمير. حدثنا
أبو خالد
(يعني سليمان
بن حيان) عن
داود بن أبي
هند، عن
النعمان ابن
سالم، عن عمرو
بن أوس. قال:
حدثني عنبسة
بن أبي سفيان،
في مرضه الذي
مات فيه،
بحديث يتسار
إليه. قال: سمعت
أم حبيبة
تقول: سمعت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يقول "من
صلى اثنتي
عشرة ركعة في
يوم وليلة،
بني له بهن
بيت في الجنة".
قالت
أم حبيبة: فما
تركتهن منذ
سمعتهن من
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم.
وقال
ابن عنبسة:
فما تركتهن
منذ سمعتهن من
أم حبيبة.
وقال
عمرو بن أوس:
ما تركتهن منذ
سمعتهن من عنبسة.
وقال
النعمان بن
سالم: ما
تركتهن منذ
سمعتهن من
عمرو بن أوس.
1691-
Bize Muhammed b. Abdullah b. Numeyr tahdis etti, bize Ebu Halid -yani Süleyman
b. Hayyfm- Davud b. Ebu Hind'den tahdis etti, o Numan b. Salim'den, o Amr b.
Evs'den şöyle dediğini nakletti: Bana Anbese b. Ebu Süfyan ölümü ile
neticelenen hastalığı esnasında sevindirici bir hadis tahdis edip dedi ki: Ümmü
Habibe'yi şöyle derken dinledim: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i:
"Kim bir gün ve gecede on iki rekat namaz kılarsa Allah da ona, onların
karşılığında cennette bir ev bina eder" buyururken dinledim.
Um Habibe: Ben bunları
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den dinlediğimden beri terk etmedim,
dedi.
Anbese de: Ben bunları
Ümmü Habibe'den dinlediğimden beri terk etmedim.
Amr b. Evs de: Ben
bunları Anbese'den dinlediğimden beri terk etmedim, dedi.
Numan b. Salim de: Ben
bunları Amr b. Evs'den dinlediğimden beri terk etmedim, dedi.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 1250
حدثني
أبو غسان
المسمعي.
حدثنا بشر بن
المفضل. حدثنا
داود عن
النعمان بن
سالم، بهذا
الإسناد:
"من
صلى في يوم
ثنتي عشرة
سجدة، تطوعا، بني
له بيت في
الجنة".
1692-
Bana Ebu Gassan el-Mismai tahdis etti, bize Bişr b. elMufaddal tahdis etti,
bize Davud b. en-Numan b. Salim'den bu isnad ile: "Kim bir günde on iki
secde (rekat) tatavvu olarak kılacak olursa onun için cennette bir ev bina edilir"
dedi.
وحدثنا
محمد بن بشار.
حدثنا محمد بن
جعفر. حدثنا
شعبة عن
النعمان بن
سالم، عن عمرو
بن أوس، عن
عنبسة بن أبي
سفيان، عن أم
حبيبة زوج
النبي صلى
الله عليه
وسلم؛ أنها
قالت:
سمعت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يقول: "ما
من عبد مسلم
يصلي لله كل
يوم ثنتي عشرة
ركعة تطوعا،
غير فريضة،
إلا بني الله
له بيتا في
الجنة. أو إلا
بني له بيت في
الجنة". قالت
أم حبيبة: فما
برحت أصليهن
بعد.
وقال
عمرو: ما برحت
أصليهن بعد.
وقال
النعمان، مثل
ذلك.
1693-
Bize Muhammed b. Beşşar tahdis etti, bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, bize
Şu'be, Numan b. Salim'den tahdis etti, o Amr b. Evs'den, o Anbese b. Ebu
Süfyan'dan o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in zevcesi Ümmü Habibe'den
şöyle dediğini rivayet etti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellemı'i şöyle
buyururken dinledim: "Bir müslüman kul, her gün Allah için tatavvu olarak
farzın dışında on iki rekat kılacak olursa mutlaka Allah da onun için cennette
bir ev bina eder, -yahut da: cennette onun için bir ev bina edilir,
(dedi)"
Um Habibe dedi ki: Ondan
sonra ben de onları hep kılageldim. Amr dedi ki: Ondan sonra ben de onları hep
kılmaya devam ettim. Numan da aynısını söyledi.
وحدثني
عبدالرحمن بن
بشر وعبدالله
بن هاشم العبدي.
قالا: حدثنا
بهز. حدثنا
شعبة قال:
النعمان بن
سالم أخبرني.
قال: سمعت
عمرو بن أوس
يحدث عن
عنبسة، عن أم
حبيبة؛ قالت:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم "ما من
عبد مسلم توضأ
فأسبغ الوضوء
ثم صلى لله كل
يوم" فذكر
بمثله.
1694-
Bize Abdurrahman b. Bişr ve Abdullah b. Haşim el-Abdi tahdis edip dediler ki:
Bize Behz tahdis etti, bize Şu'be tahdis edip dedi ki: Bana en-Numan b. Salim
haber verip dedi ki: Ben Amr b. Evs'i Anbese'den tahdis ederken dinledim, o
Ümmü Habibe'den şöyle dediğini nakletti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Bir müslüman kul, iyice abdest aldıktan sonra her gün Allah için
... kılarsa ... " deyip hadisi aynen zikretti.
وحدثني
زهير بن حرب
وعبيدالله بن
سعيد. قالا: حدثنا
يحيى (وهو ابن
سعيد) عن
عبيدالله.
قال: أخبرني
نافع عن ابن
عمر. ح وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا أبو
أسامة. حدثنا
عبيدالله عن
نافع، عن ابن
عمر؛ قال:
صليت
مع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم قبل
الظهر سجدتين.
وبعدها سجدتين.
وبعد المغرب
سجدتين. وبعد
العشاء سجدتين.
وبعد الجمعة
سجدتين. فأما
المغرب
والعشاء والجمعة.
فصليت مع
النبي صلى
الله عليه
وسلم في بيته.
1695-
Bana Züheyr b. Harb ve Ubeyd b. Said de tahdis edip dediler ki: Bize Yahya -o
b. Said' dir- Ubeydullah'dan şöyle dediğini tahdis etti:
Bana Nafi', İbn Ömer'den
haber verdi (H.) Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe de tahdis etti. Bize Ebu Usame
tahdis etti, bize Ubeydullah, Nafi'den tahdis etti. O İbn Ömer'den şöyle
dediğini nakletti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte
öğleden önce iki rekat, ondan sonra da iki rekat, akşamdan sonra da iki rekat,
yatsıdan sonra iki rekat, cumadan sonra da iki rekat kıldım. Akşam, yatsı ve
cumada (bunları) Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte evimde kaldım.
Diğer tahric: Züheyr
bin Harb'ın rivayetini Buhari, 1172
Ebu Bekr bin Ebu
Şeybe'nin hadisini ise yalnızca Müslim rivayet etmiştir
AÇIKLAMA: Bu babta
Ümmü Habibe (r.anha)'nın rivayet ettiği (1691) "kim bir gün ve bir gecede
on iki rekat namaz kılarsa ... " diğer rivayette (1693) "müslüman bir
kul her gün tatavvu olarak on iki rekat namaz kılarsa " İbn Ömer'in rivayet ettiği hadiste (1695) "öğle
namazından önce iki rekat "
hadisleri vardır. Buhari'nin Sahih'inde fazladan: "sabahtan önce de iki
rekat" ibaresi vardır. Böylelikle on iki rekat olmaktadır.
1696 numara ile gelecek
olan Aişe (r.anha)'nın rivayet ettiği hadiste: "Öğleden önce dört, ondan
sonra iki, akşam ve yatsıdan sonra ikişer, bir de fecir çıktıktan sonra iki
rekat" sayılmaktadır ki, bunlar da on iki rekat eder. Buhari ve Müslim'in
Sahih'lerinde ikindi namazının ratip sünneti sözkonusu edilmemektedir. Ama Ebu
Davud'un Sünen'inde sahih bir isnad ile Ali (r.anh)'dan rivayete göre Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ikindiden önce iki rekat namaz kılarmış. İbn Ömer (r.anh)'ın
da Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den: ''Allah ikindiden önce dört rekat
kılan kişiye rahmet buyursun" buyruğunu da Ebu Davud ve Tirmizi rivayet
etmiş olup, Tirmizi hasen bir hadistir, demiştir. Öğleden sonra dört rekat
kılınması hususunda da Ümmü Habibe'den sahih bir hadis rivayet edilmiştir. O
dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kim öğleden önce dört,
öğleden sonra da dört re kat kılmaya devam ederse Allah ona cehennem ateşini
haram eder." Bunu da Ebu Davud ve Tirmizi rivayet etmiş olup Tirmizi,
hasen-sahih bir hadistir, demiştir.
Buhari'nin Sahih'inde
İbn Muğaffel'den rivayete göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Akşamdan
önce kılın" buyurmuş, üçüncüsünde ise "dileyen kimse için"
eklemiştir. Buhari ve Müslim'in Sahihlerinde yine İbn Muğaffel'den Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Her iki ezan arasında bir namaz
vardır" buyurduğu rivayet edilmektedir ki, kastettiği ezan ile kamet
arasıdır.
Bunlar farzlarla
birlikte kılınan revatip sünnetler hakkında sahih hadislerdir. Mezheb
alimlerimiz ve ulemanın cumhuru bütün bu hadisleri kabul etmiş ve geçen
hadislerde sözkonusu edilen bütün bu nafileleri müstehab kabul etmişlerdir.
Bizim mezheb alimlerimiz arasında bunların hiçbirisi hakkında -akşamdan önceki
iki rekat müstesna- görüş ayrılığı yoktur. Akşamdan önceki iki rekat hakkında
da mezheb alimlerimizin iki görüşü olup bunların daha meşhur olanına göre
müstehab olmadıklarıdır. Ama muhakkiklere göre sahih olan bunların İbn
Muğaffel'in rivayet ettiği hadis ile bu iki rekatı kılmak için direklerin
arkasında namaza durmakta acele etmeleri ile ilgili hadisler sebebi ile
müstehab kabul etmişlerdir ki, bu son hadis de Buhari ve Müslim'in
Sahih'lerindedir.
Mezheb alimlerimiz ve
başkaları dedi ki: Revatip sünnetlerin sayısı hususunda hadislerin farklı
olması, bu hususta işin genişliği şeklinde yorumlanır, ayrıca bunların en az ve
en mükemmel sınırlarının bulunduğunu gösterir. En azı kılınmak sureti ile sünnetin
aslı yerine getirilmiş olmakla birlikte, tercih olunan daha çok ve daha
mükemmel olanı yapmaktır. Bu da daha önce kuşluk namazı ile ilgili hadislerle
vitir hakkındaki hadislerdeki ihtilaf gibidir. Bütün bu namazlar hakkında en az
ve en çok rekat sayıları ile ikisi arasındaki rekat sayıları belirtilmektedir
ki, sünnetin esasını yerine getirmek için yeterli olan asgari rekat sayısı ile
en mükemmel ve orta halli rekat sayısına delalet etmesi içindir. Allah en iyi
bilendir.
(1691) Senetteki
"Bize Ebu Halid tahdis etti... Ümmü Habibe'den" bu hadiste biri
diğerinden rivayet eden tabiinden dört kişi vardır ki bunlar Davud, Numan, Amr
ve Anbese' dir. Buna benzer pekçok rivayet daha önceden geçmiş bulunmaktadır.
"Sevindirici bir
hadis" kolaylıkla birlikte ihtiva ettiği müjde dolayısıyla kişinin
sevinmesine sebeb olan hadis demektir. Anbese hadisin sonunda zikrettiği gibi
gereğini yerine getirmeye dikkat ederdi. Bazıları "yetesarru:
sevindirici" fiilini meçhul bir fiil (edilgen) olarak ye harfi ötreli
"yütesarru: (kendisi sebiyle) sevinilen" diye rivayet etmiştir ki, bu
da doğrudur.
(1693) "Tatavvu
olarak, farz olmayarak" ifadesi te'kid kabilinden olup istiareli anlatımın
kastedilme ihtimalini ortadan kaldırmak içindir. Buradan ihtiyaç duyulması
halinde te'kid edici ifadenin kullanılmasının müstehap hükmü de
anlaşılmaktadır.
(1691) "Um Habibe:
Onları terk etmedim, dedi. Anbese de, Amr b. Evs de, Numan b. Salim de böyle
dedi." Buradan alim ve kendisine uyulan bir kimsenin kendisini övmek
maksadı gütmeksizin, aksine dinleyicileri bu hususta kendi ahlakı ile
ahlaklanmaları ve bunu koruyup devam ettirmeye teşvik ederek yaptığı işi
yapmaları için gayrete getirmek maksadı ile bu gibi sözleri söylemesinin güzel
olduğu hükmü anlaşılmaktadır.
(1695) "Resulutlah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte öğleden önce iki secde kıldım."
Burada secde (tercümede gösterildiği gibi) re kat demektir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: