|
SAHİH-İ MÜSLİM |
SALAT |
باب
كراهة الشروع
في نافلة بعد
شروع المؤذن
117- MÜEZZİNİN (KAMETE)
BAŞLAMASINDAN SONRA NAFİLE BİR NAMAZ KILMAYA BAŞLAMANIN MEKRUH OLDUĞU BABI
وحدثني
أحمد بن حنبل.
حدثنا محمد بن
جعفر. حدثنا
شعبة عن
ورقاء، عن
عمرو بن
دينار، عن عطاء
بن يسار، عن
أبي هريرة، عن
النبي صلى الله
عليه وسلم؛
قال:
"إذا
أقيمت الصلاة
فلا صلاة إلا
المكتوبة". وحدثنيه
محمد بن حاتم
وابن رافع.
قالا: حدثنا
شبابة. حدثني
ورقاء، بهذا
الإسناد.
1642-
Bana Ahmed b. Hanbel de tahdis etti. Bize Muhammed b. Cafer tahdis etti. Bize
Şu'be, Verka'dan tahdis etti. O Amr b. Dinar'dan, o Ata b. Yesar'dan, o Ebu
Hureyre'den rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem):-
"Namaz için kamet getirilecek olursa, farz namazın dışında namaz
olmaz" buyurdu.
Bunu bana Muhammed b.
Hatim ve İbn Rafi de tahdis edip dediler ki: Bize Şebabe tahdis etti, bize
Verka bu isnad ile tahdis etti.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 1266; Tirmizi, 421; Nesai, 865; İbn Mace, 1151
وحدثني
يحيى بن حبيب
الحارثي.
حدثنا روح.
حدثنا زكرياء
بن إسحاق. حدثنا
عمرو بن
دينار. قال:
سمعت عطاء بن
يسار يقول، عن
أبي هريرة عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم؛ أنه قال
"إذا أقيمت
الصلاة، فلا
صلاة إلا المكتوبة".
1643- Bana Yahya b.
Habib el-Harisı de tahdis etti, bize Ravh tahdis etti, bize Zekeriya b. İshak
tahdis etti, bize Amr b. Dinar tahdis edip dedi ki: Ata b. Yesar'ı Ebu
Hureyre'den diye rivayet ederken dinledim: Ebu Hureyre'den Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'den: "Namaz için kamet getirilecek olursa, farz namazdan
başka namaz yoktur" buyurdu.
وحدثناه
عبد بن حميد.
أخبرنا
عبدالرزاق.
أخبرنا
زكرياء بن
إسحاق، بهذا
الإسناد،
مثله.
1644- Bunu bize Abd b.
Humeyd de tahdis etti. Bize Abdurrezzak haber verdi, bize Zekeriyya b. İshak bu
isnad ile aynısını rivayet etti.
وحدثنا
حسن الحلواني.
حدثنا يزيد بن
هارون. أخبرنا
حماد بن زيد
عن أيوب، عن
عمرو بن
دينار، عن
عطاء بن يسار،
عن أبي هريرة،
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم، بمثله.
قال حماد: ثم
لقيت عمرا
فحدثني به.
ولم يرفعه.
1645- Bize Hasan
el-Hulvani de tahdis etti. Bize Yezid b. Harun tahdis etti. Bize Hammad b.
Zeyd, Eyyub'dan haber verdi. O Abd b. Dinar'dan, o Ata b. Yesar'dan, o Ebu
Hureyre'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den aynısını rivayet etti.
Hammad dedi ki: Sonra Amr ile karşılaştım. Bana bu hadisi rivayet etti ama onu
(Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e nispet ederek) merfu olarak rivayet
etmedi, dedi.
حدثنا
عبدالله بن
مسلمة
القعنبي.
حدثنا إبراهيم
بن سعد عن
أبيه، عن حفص
بن عاصم، عن
عبدالله بن
مالك ابن
بحينة؛ أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم مر برجل
يصلي. وقد
أقيمت صلاة الصبح.
فكلمه بشيء،
لا ندري ما هو.
فلما انصرفنا أحطنا
نقول:
ماذا
قال لك رسول
الله صلى الله
عليه وسلم؟ قال:
قال لي "يوشك
أن يصلي أحدكم
الصبح أربعا".
قال القعنبي:
عبدالله بن
مالك بن بحينة
عن أبيه. (قال
أبو الحسين
مسلم) وقوله:
عن أبيه، في
هذا الحديث،
خطأ.
1646-
Bize Abdullah b, Mesleme el-Ka'nebi tahdis etti. Bize İbrahim b. Sa'd
babasından tahdis etti. O Hafs b. Asım'dan, o Abdullah b. Malik b. Buhayne'den
rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sabah namazı
için kamet getirilmiş iken namaz kılan bir adamın yanından geçti, ona ne
olduğunu bilmediğimiz bir şeyler söyledi. Namazı bitirdiğiniz vakit (o adamın)
etrafını çevirerek: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sana ne dedi,
dedik. O: "Neredeyse sizden biriniz sabah namazını dört rekat kılacak
(öyle mi)" buyurdu.
Ka'nebi rivayetinde:
Abdullah Malik, İbn Buhayne babasından diye rivayet etti dedi. -Ebu'l-Huseyn
Müslim dedi ki-: Ka'nebi'nin bu hadiste babasından demesi bir hatadır.
Diğer tahric: Buhari,
663; Nesai, 866; İbn Mace, 1153
حدثنا
قتيبة بن
سعيد. حدثنا
أبو عوانة عن
سعد بن
إبراهيم، عن
حفص بن عاصم،
عن ابن بجينة؛
قال:
أقيمت
صلاة الصبح.
فرأى رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
رجلا يصلي،
والمؤذن يقيم.
فقال "أتصلي
الصبح أربعا".
1647-
Bize Kuteybe b. Said tahdis etti. .. İbn Buhayne dedi ki: Sabah namazı için
kamet getirildi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) müezzin kamet
getirmekte iken namaz kılan bir adamı görünce: "Sabah namazını dört rekat
olarak mı kılıyorsun" buyurdu.
حدثنا
أبو كامل
الجحدري.
حدثنا حماد
(يعني ابن زيد). ح
وحدثني حامد
بن عمر
البكراوي.
حدثنا عبدالواحد
(يعني ابن
زياد). ح
وحدثنا ابن
نمير. حدثنا أبو
معاوية. كلهم
عن عاصم. ح
وحدثني زهير
بن حرب (واللفظ
له). حدثنا
مروان بن
معاوية
الفزاري عن
عاصم الأحول،
عن
عبدالله بن
سرجس؛ قال:
دخل
رجل المسجد،
ورسول الله
صلى الله عليه
وسلم في صلاة
الغداة. فصلى
ركعتين في جانب
المسجد. ثم
دخل مع رسول
الله صلى الله
عليه وسلم.
فلما سلم رسول
الله صلى الله
عليه وسلم،
قال "يا فلان!
بأي الصلاتين
اعتددت؟
أبصلاتك وحدك،
أم بصلاتك
معنا؟".
1648-
Bize Ebu Kamil el-Cahderi tahdis etti, bize Hammad -yani b. Zeyd- tahdis etti.
(H) Bana Hamid b. Ömer el-Bekravi tahdis etti, bize Abdulvahid -yani b. Zeyd-
tahdis etti (H). Bize İbn Numeyr de tahdis etti, bize İbn Muaviye tahdis etti.
Hepsi Asım'dan rivayet etti (H). Bana -lafız kendisinin olmak üzere- Zuheyr b.
Harb da tahdis etti, bize Mervan b. Muaviye el-fezari, Asım el-Ahvel'den tahdis
etti. O Abdullah b. Sercis'den şöyle dediğini nakletti: Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) sabah namazını kılmakta iken bir adam mescide girdi ve
mescidin bir kenarında iki re kat namaz kıldıktan sonra Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'e uyup, cemaate katıldı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) selam verince: "Ey filan sen iki namazdan hangisini sayacaksın.
Tek başına kıldığın namazını mı yoksa bizimle birlikte kıldığın namazını
mı?" buyurdu.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 1265; Nesai, 867; İbn Mace, 1152
AÇIKLAMA: (1642)
"Namaz için kamet getirilecek olursa farz namazdan başka namaz
olmaz." Diğer rivayette (1646) "Resuluilah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
sabah namazı için kamet getirilmişken namaz kılmakta olan bir adamın yanından
geçti ... " denilmektedir.
Bu hadiste farz namaz
için kamet getirildikten sonra nafile namaza başlamak açıkça nehyedilmektedir.
Kılınan bu namaz ister sabah, öğle ve ikindi namazının sünneti gibi revatib
sünnetlerden olsun, isterse başka bir nafile olsun fark etmez. Şafii, Ebu
Hanife ve arkadaşları (mezhep alimleri) da şöyle demektedir: Eğer sabah
namazının sünnetini kılmamış ise ikinci rekatı kaçırmaktan korkmaması şartı ile
sabah namazının sünnetini mescitte kılar demişlerdir.
Sevri ise, birinci
rekatı kaçırmaktan korkmadığı sürece, demiştir. Bir kesim de: Bu iki rekatı
mescidin dışında kılar, bunları kamet getirildikten sonra mescidin içinde
kılmaz, demişlerdir.
(1647) "Sabah
namazını dört rekat olarak mı kılacaksın?" Bu inkari bir istifham
(yapılanı reddetmek anlamında bir soru) olup, sabah için kamete getirildikten
sonra farzdan başka bir namaza başlanmaz, demektir çünkü kametten sonra nafile
iki rekat kılıp sonra da cemaatle beraber iki rekat farzı kılarsa bu kişi sabah
namazını dört rekat kılmış bir kimse gibi olur. Çünkü kamet getirildikten sonra
dört rekat kılmış gibidir.
Kadi İyaz dedi ki: Kamet
getirildikten sonra nafile namaz kılmanın yasaklanışındaki hikmet, aradan uzun
zaman geçmek suretiyle onun da vacip olduğunun zannedilmesinin önüne geçmektir.
Ancak bu açıklama
zayıftır. Aksine doğru olan farz namaz için ta baştan beri başka işlerle
uğraşmayı bırakmaktır. Böylelikle imamın farza başlamasının akabinde kendisi de
farza başlamış olsun. Şayet nafile namaz kılmakla uğraşacak olursa imam ile
birlikte iftitah tekbirini kaçırdığı gibi farz namazın tamamlayıcısı olan bazı
hususları da kaçırmış olur çünkü farz namazı kemaliyle kılmaya dikkat etmek
daha yerindedir. Kadi İyaz dedi ki: Bunda bir hikmet daha vardır ki, o da
imamlara aykırı hareket etmenin yasaklanmış olduğudur.
(1645) "Hammad dedi
ki: Sonra Amr ile karşılaştım ... " Bu ifadeler hadisin sıhhatine ve merfu
olarak rivayetine zarar vermez çünkü ravilerin çoğunluğu bunu merfu olarak
rivayet etmişlerdir. Hatta Tirmizi: Merfu rivayet daha sahihtir, demiştir.
Bizler kitabın mukaddimesinde geçen fasıllarda şunu açıklamıştık: Sahih kabul
edilen görüşe göre merfu rivayet mevkuf rivayetten öncelenir, isterse merfu
olarak rivayeti nakledenlerin sayısı az olsun; ya çok olursa durum ne olur?
(1646) "Abdullah b.
Malik b. Buhayne'den" diye rivayeti naklettikten sonra:Müslim:
"Ka'nebi dedi ki: Abdullah b. Malik b. Buhayne babasından rivayet etti.
Ebu'l-Huseyn dedi ki: Bu hadiste: Babasından demesi bir hatadır"
demektedir.
Ebu'l-Huseyn, bu Sahihin
sahibi Müslim'dir. Müslim'in söylediği bu söz cumhura göre doğru olandır.
"Babasından demesi bir hatadır" çünkü bu hadis ancak Abdullah'ın,
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den rivayeti ile nakledilir. Bu da Abdullah
b. Malik b. el-Kışb'dir. Buhayne ise Abdullah'ın annesidir.
Dolayısıyla isminin
yazılış ve okunuşunda doğrusu Abdullah b. Malik İbn Buhayne diye Malik isminin
tenvin ile okunması (ibn) ibaresinin de elif ile yazılmasıdır çünkü bu Abdullah
için bir sıfattır. Bunun açıklaması ise sehv secdesinde ve başka bablarda
geçmiş bulunmaktadır. Allah en iyi bilendir.
"Namazı
bitirdiğiniz vakit (o adamın) etrafını çevirerek ... dedik." Asıl
nüshalarda bu şekilde "çevirerek ... dedik" şeklindedir, bu ibare
sahihtir, bunda hazfedilmiş bir lafız olup: Ehatna bih: Onun etrafını kuşattık,
sardık takdirindedir.
(1648) "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) sabah namazını kılmakta iken bir adam mescide
girdi. .. " Bu hadiste kamet getirildikten sonra nafile namaz
kılınmayacağına -imamla birlikte namaza yetişecek olsa dahi- delil vardır,
ayrıca ilk ya da ikinci rekata yetişeceğini biliyorsa nafileyi kılabilir
diyenlerin. kanaatleri de reddedilmektedir. Yine bu hadiste sabah namazına
"gadat namazı" demenin mübah olduğuna delil vardır. Daha önce benzeri
rivayetler de geçmişti. Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
118- MESCİDE
GİRENİN NE SÖYLEYECEĞİ BABI