|
SAHİH-İ MÜSLİM |
SALAT |
باب فضل
صلاتي الصبح
والعصر
والمحافظة
عليهما
90- SABAH VE İKİNDİ
NAMAZLARININ FAZİLETİ VE BUNLARA DİKKAT ETME BABI
حدثنا
يحيى بن يحيى.
قال: قرأت على
مالك عن أبي الزناد،
عن الأعرج، عن
أبي هريرة؛ أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال:
"يتعاقبون
فيكم ملائكة
بالليل.
وملائكة بالنهار.
ويجتمعون في
صلاة الفجر
وصلاة العصر.
ثم يعرج الذين
باتوا فيكم.
فيسألهم
ربهم، وهو أعلم
بهم: كيف
تركتم عبادي؟
فيقولون:
تركناهم وهم
يصلون
وأتيناهم وهم
يصلون".
1430-
Bize Yahya b. Yahya da tahdis edip dedi ki: Ben Ebu'zZinad'dan naklen Malik'e
okudum. O el-A'rec'den, o Ebu Hureyre'den rivayet ettiğine göre Rasıilullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Sizin aranızda geceleyin
bazı melekler ile gündüzün bazı melekler birbirine nöbeti devrederek bulunurlar.
Sabah ve ikindi namazında bir araya gelirler sonra sizinle birlikte geceyi
geçiren melekler yükselir. Rableri -durumlarını en iyi bilen o olmakla
birlikte- kendilerine: Kullarımı nasıl bırakıp geldiniz diye sorar. Onlar:
"Onları namaz kılarken bıraktık, onlara gittiğimizde de namaz kılıyorlardı
derler. "
Diğer tahric: Buhari,
555, 7429, 7486; Nesai, 484
وحدثنا
محمد بن رافع.
حدثنا
عبدالرزاق.
حدثنا معمر عن
همام بن منبه،
عن أبي هريرة،
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم قال:
"والملائكة
يتعاقبون
فيكم" بمثل
حديث أبي
الزناد.
1431-
Bize Muhammed b. Rafi de tahdis etti ... Ebu Hureyre Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'den: "Melekler aramızda nöbetleşe bulunurlar" buyurdu deyip,
hadisi aynen Ebu'z-Zinad'ın hadisi gibi rivayet etti.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
وحدثنا
زهير بن حرب.
حدثنا مروان
بن معاوية الفزاري.
أخبرنا
إسماعيل بن
أبي خالد.
حدثنا قيس بن
أبي حازم. قال:
سمعت جرير بن
عبدالله وهو
يقول:
كنا
جلوس عند رسول
الله صلى الله
عليه وسلم. إذ
نظر إلى القمر
ليلة البدر
فقال "أما إنكم
سترون ربكم
كما ترون هذا
القمر. لا
تضامون في
رؤيته. فإن
استطعتم أن لا
تغلبوا على
صلاة قبل طلوع
الشمس وقبل
غروبها" يعني
العصر والفجر.
ثم قرأ جرير:
{وسبح بحمد
ربك قبل طلوع
الشمس
وقبل غروبها}
[20/طه/ الآية-13].
1432-
Bize Zuheyr b. Harb da tahdis etti. Bize Mervan b. Muaviye el-fezari tahdis
etti. Bize İsmail b. Ebu Halid haber verdi. Bize Kays b. Ebu Hazim tahdis edip
dedi ki: Cerir b. Abdullah'ı şöyle derken dinledim: Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in yanında oturuyorduk. Bir ara ondördündeki aya baktı ve:
"Şunu bilin ki sizler bu ayı herhangi bir zorluk ve sıkıntı çekmeksizin
gördüğünüz gibi Rabbinizi göreceksiniz. Binaenaleyh eğer güneş doğmadan önce ve
batmadan önce ki namazı kılmayı kaçırmama gücünüz varsa (kaçırmayınız)"
buyurdu. Yani ikindi ile sabah namazlarını kastetmektedir. Sonra Cerir: "O
halde güneşin doğmasından ve batmasından önce Rabbini hamd ile tesbih et"
(Taha, 130) buyruğunu okudu.
Diğer tahric: Buhari,
554, 573, 4851, 7434, 7435, 7436; Ebu Davud, 4729; Tirmizi, 2551; İbn Mace, 177
وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا
عبدالله بن
نمير وأبو
أسامة ووكيع،
بهذا الإسناد.
وقال:
"أما
إنكم ستعرضون
على ربكم
فترونه كما
ترون هذا
القمر" وقال:
ثم قرأ. ولم
يقل: جرير.
1433-
Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe tahdis etti. Bize Abdullah b. Numeyr, Ebu Usame ve
Veki' bu isnat ile tahdis etti. Dedi ki: "Ama siz Rabbinize arz
olunacaksınız da bu ayı gördüğünüz gibi onu göreceksiniz." Ayrıca: Sonra
... okudu dedi ama Cerir adını zikretmedi.
وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة وأبو
كريب وإسحاق بن
إبراهيم.
جميعا عن وكيع.
قال أبو كريب:
حدثنا وكيع عن
ابن أبي خالد ومسعر
والبختري بن
المختار.
سمعوه من أبي
بكر بن عمارة
بن رؤيبة عن
أبيه. قال:
سمعت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يقول "لن
يلج النار أحد
صلى قبل طلوع
الشمس وقبل
غروبها" يعني
الفجر والعصر.
فقال له رجل
من أهل البصرة:
آنت سمعت هذا
من رسول الله
صلى الله عليه
وسلم؟ قال:
نعم. قال
الرجل: وأنا
أشهد أني
سمعته من رسول
الله صلى الله
عليه وسلم.
سمعته
أذناي ووعاه
قلبي.
1434-
Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe, Ebu Kureyb ve İshak b. İbrahim de birlikte
Veki" den tahdis etti. Ebu Kureyb dedi ki: Bize Veki', Ebu Halid, Mis'ar
ve Buhteri b. el-Muhtar'dan tahdis etti. Onlar bunu Ebu Bekr b. Umare b.
Rueybe'den diye dinlediler. O babasından şöyle dediğini nakletti:
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'i: "Güneş doğmadan önce ve batımından önce namaz kılan
bir kimse ateşe girmeyecektir" buyurdu. Bununla sabah ve ikindi
namazlarını kastetmektedir. Basra ahalisinden bir kişi ona: Bunu Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den bizzat sen mi dinledin? dedi. O evet deyince,
adam: Ben de şahitlik ederim ki bunu bizzat Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'den dinledim, onu iki kulağım duydu, kalbim de belledi.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 427; Nesai, 470, 486
وحدثني
يعقوب بن
إبراهيم
الدورقي.
حدثنا يحيى بن
أبي بكير.
حدثنا شيبان
عن عبدالملك
بن عمير، عن
ابن عمارة بن
رؤيبة؛ قال:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم "لا يلج
النار من صلى
قبل طلوع
الشمس وقبل
غروبها"
وعنده رجل من
أهل البصرة.
فقال: آنت
سمعت هذا من
النبي صلى
الله عليه
وسلم؟ قال:
نعم. أشهد به
عليه. قال:
وأنا أشهد.
لقد سمعت
النبي صلى
الله عليه
وسلم يقوله، بالمكان
الذي سمعته
منه.
1435-
Bana Yakub b. İbrahim ed-Devraki de tahdis etti. .. İbn Umare b. Rueybe
babasından şöyle dediğini nakletti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Güneşin doğmasından önce ve batmasından önce namaz kılan bir kimse
cehenneme girmez" buyurdu. Yanımda Basrahlardan bir adam da vardı. O adam:
Bunu Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den bizzat sen mi dinledin? dedi. O
evet, bunu ondan dinlediğime şahitlik ederim dedi. Adam: Ben de şahitlik
ederim, andolsun ki Nebi (-sav-)'i bunu senin bu sözü kendisinden dinlediğin
aynı yerde söylerken dinledim, dedi.
وحدثنا
هداب بن خالد
الأزدي. حدثنا
همام بن يحيى.
حدثني أبو
جمرة الضبعي
عن أبي بكر،
عن أبيه؛ أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال "من
صلى البردين
دخل الجنة".
[ش (من صلى
البردين) أي
من صلى صلاة
الفجر والعصر.
لأنهما في
بردي النهار،
أي طرفيه، حين
يطيب الهواء
وتذهب سورة
الحر. وقال في
الفائق: هما الغداة
والعشي، لطيب
الهواء وبرده
فيهما].
1436-
Bize Heddab b. Halid el-Ezdi de tahdis etti... Ebu Bekr'in babasından
rivayetine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kim iki serin
zamandaki namazlan kılarsa cennete girer" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
574 ve yine aynı rakamla talik
حدثنا
ابن أبي عمر.
حدثنا بشر بن
السري. ح قال وحدثنا
ابن خراش.
حدثنا عمرو بن
عاصم. قالا
جميعا: حدثنا
همام، بهذا
الإسناد.
ونسبا أبا بكر
فقالا: ابن
أبي موسى.
1437- Bize İbn Ebu Ömer
tahdis etti. Bize Bişr b. es-Serri tahdis etti (H). Dedi ki: Bize İbn Hiraş da
tahdis etti. Bize Amr b. Asım tahdis etti. (Bişr ile) birlikte dediler ki: Bize
Hemmam tahdis etti deyip, bu isnat ile hadisi rivayet ettiler ve Ebu Bekr'in
nesebini de söyleyerek İbn Ebu Musa dediler.
AÇIKLAMA: (1430)
"Geceleyin bazı melekler ile gündüzün bazı melekler birbirlerine nöbeti
devrederek. .. " Bu hadiste nahivciler arasında fiilde daha önce geçmesi
halinde çoğul ve tesniye (ikil) zamirinin açığa çıkarılarak telaffuz
edilmesinin caiz olduğunu söyleyen nahivcilerin lehine delil vardır. Bu
şekildeki söyleyiş Haris oğullarının söyleyişidir. Bu hususta onların:
"(.....):
Pireler beni
yediler" şeklindeki söyleyişlerini de nakletmişlerdir. Ahreş ve ona
muvafakat edenler de yüce Allah'ın: "O zulmeden kimseler aralarında
gizlice danıştılar" (Enbiya, 3) buyruğunu buna göre açıklamışlardır.
Sibeveyh ve nahivcilerin çoğunluğu ise şöyle demektedir: Fiilin önce geçmiş
olması halinde zamirin açıkça söylenmesi caiz değildir. Onlar bütün bu gibi
kullanımları yorumlarlar ve ondan sonra gelen ismi zamirden bedel kabul edip,
fiil dolayısıyla merfu olduğunu söylemezler. Sanki: "Onlar aralarında
gizlice konuştular" denilince, bunlar kimlerdir diye sorulmuş da, "o
zulmedenler" denilmiş gibidir. İşte: "Birbirlerine nöbeti
devrederler" buyruğu ve benzerleri de böyledir.
Birbirlerine nöbeti
devretmeleri ise bir grubun, bir diğerinden sonra gelmesi demektir. Askerlerin
bir kısmının diğerinden sonra gelmesi anlamındaki. "teakkabe'l-cuyuş"
tabiri de buradan alınmıştır ki bu da askerlerin bir yerdeki sınıra gidip,
ondan sonra diğerlerinin gelmesini anlatır.
Meleklerin sabah ve
ikindi namazlarında bir araya gelmelerine gelince, ibadet zamanlarında ve
Rablerine itaat etmek üzere bir araya geldiklerinde meleklerin yanlarında
toplanıp, ayrılmaları ise yüce Allah'ın mümin kullarına bir lütfu ve bir
ikramıdır. Böylelikle melekler tanık oldukları hayra göre onların lehine
şahitlik ederler.
"Onların durumunu
en iyi bilen o olduğu halde Rableri onlara: Kullarımı nasıl bırakıp geldiniz
diye sorar." Burada soru sormak- zahirinden anlaşılan anlama göredir. Bu
da yüce Allah'ın meleklerinden kendisine bu şekilde ibadet etmelerini
dilemesinin bir neticesidir. Nitekim her şeyi en iyi bilen olduğu halde
amelleri yazmalarını emretmesi de bunun gibidir.
Kadi İyaz -yüce Allah'ın
rahmeti ona- dedi ki: Daha güçlü olan, çoğunluğun kabul ettiği görüş bu
meleklerin yazıcı Hafaza melekleri olduklarıdır. Ayrıca o der ki: Bunların
Hafaza melekleri dışında insanlarla beraber olan melekler arasından olma
ihtimalleri de vardır.
"Bir sıkıntı
çekmediğiniz gibi" Allah'ın görülmesi ile ilgili bu ifadenin açıklaması ve
zaptı iman bölümünde geçmiş bulunmaktadır ki, onu görmekte bir zorlukla, bir
sıkıntıyla karşılaşmazsınız, demektir.
(1433) "Sizler
Rabbinize arz olunacaksınız. Bu ayı gördüğünüz gibi onu göreceksiniz. " Yani
onu herhangi bir şüphe, bir meşakkat olmaksızın kesin bir görüş ile
göreceksiniz. Tıpkı bu ayı herhangi bir zorlukla karşılaşmaksızın kesin olarak
gördüğünüz gibi.
Burada görmeler
birbirine benzetilmektedir yoksa görülenler değiL.
Allah'ı bu şekilde
görmek müminlere mahsustur, kafirlere gelince onlar yüce Allah'ı
göremeyeceklerdir. Bu ümmetin münafıklarının onu göreceği söylenmiş ise de bu
zayıf bir görüştür. Ehl-i sünnet cumhurunun kabul ettiği doğru görüş ilim
adamlarının ittifakı ile diğer kafirlerin onu görmeyeceği gibi, münafıkların da
onu görmeyeceği şeklindedir. Bu mesele ile ilgili açıklamalar daha önce iman
bölümünde geçmiş bulunmaktadır.
(1436) "Ebu
Cemre" ismi cim iledir. (Hamza ismi ile karıştırılmamalıdır.)
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
91- AKŞAM VAKTİNİN
GÜNEŞİN BATIŞI İLE BAŞLADIĞINI BEYAN BABI