|
SAHİH-İ MÜSLİM |
SALAT |
باب
النهى عن
البصاق في
المسجد، في
الصلاة وغيرها
66- NAMAZDA VE NAMAZIN
DIŞINDA MESCİD'DE TÜKÜRMENİN YASAK OLDUĞU BABI
حدثنا
يحيى بن يحيى
التميمي قال:
قرأت على مالك
عن نافع، عن
عبدالله بن
عمر؛ أن رسول
الله صلى الله
عليه وسلم رأى
بصاقا في جدار
القبلة. فحكه.
ثم أقبل على
الناس فقال
"إذا كان
أحدكم يصلي
فلا يبصق قبل
وجهه. فإن
الله قبل وجهه
إذا صلى".
1223- Bize Yahya b.
Yahya et-Temimi tahdis edip dedi ki: Malik'e, Nafi'den (naklen) rivayetini
okudum. Onun Abdullah b. Ömer'den rivayet ettiğine göre Resuluilah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) kıble duvan üzerinde bir tükürük görünce onu kazıdı sonra
cemaate dönüp: "Sizden biriniz namaz kılarken yüzünü döndüğü tarafa sakın
tükürmesin çünkü namaz kıldığı vakit Allah onun yüzünü döndüğü taraftadır"
buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
406; Nesai, 723
حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا
عبدالله بن نمير
وأبو أسامة. ح
وحدثنا ابن
نمير. حدثنا
أبي. جميعا عن
عبيدالله. ح
وحدثنا قتيبة
ومحمد بن رمح
عن الليث بن سعد.
ح وحدثني زهير
بن حرب. حدثنا
إسماعيل (يعني
ابن علية) عن
أيوب. ح
وحدثنا ابن
رافع. حدثنا
ابن أبي فديك.
أخبرنا
الضحاك (يعني
ابن عثمان) ح وحدثني
هارون بن
عبدالله.
حدثنا حجاج بن
محمد. قال: قال
ابن جريج:
أخبرني
موسى بن عقبة.
كلهم عن نافع،
عن ابن عمر،
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم؛ أنه رأى
نخامة في قبلة
المسجد. إلا
الضحاك فإن في
حديثه: نخامة
في القبلة.
بمعنى حديث
مالك.
1224- Bize Ebu Bekr b.
Ebi Şeybe tahdis etti. Bize Abdullah b. Numeyr ve Ebu Usame tahdis etti (H).
Bize İbn Numeyr de tahdis etti, bize babam tahdis etti. Hepsi Ubeydullah'tan
(rivayet etti) (H). Bize Kuteybe b. Said ve Muhammed b. Rumh da el-leys b.
Sa'd'dan tahdis etti (H). Bana Zuheyr b. Harb da tahdis etti. Bize İsmail -yani
b. Uleyye- Eyyub'dan tahdis etti (H). Bize İbn Rafi de tahdis etti, bize İbn
Ebu Fudey tahdis etti, bize Dahhak -yani, İbnu'l Osman- haber verdi (H). Bana
Harun b. Abdullah da tahdis etti. Bize Haccac b. Muhammed tahdis edip dedi ki:
Bana Musa b. Ukbe haber verdi, hepsi Nafi'den, o İbn Ömer'den, o Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den rivayet ettiğine göre mescidin kıblesinde bir
balgam gördü. Ancak Dahhak hadisinde: Kıblede bir balgam (gördü) demiş ve
hadisi Malik'in rivayet ettiği anlamda rivayet etmiştir.
Diğer tahric: Ebu Bekr
b. Ebi Şeybe, İbn Numeyr ve İbn Rafi'in rivayetini yalnız Müslim rivayet
etmiştir
Kuteybe'nin rivayetini
Buhari, 753; İbn Mace, 763
Zuheyr b. Harb'ın
rivayetini Buhari, 1213; Ebu Davud, 479
Harun b. Abdullah'ın
rivayetini Buhari, 753
حدثنا
يحيى بن يحيى
وأبو بكر بن
أبي شيبة وعمرو
الناقد. جميعا
عن سفيان. قال
يحيى: أخبرنا
سفيان بن
عيينة عن
الزهري، عن
حميد بن
عبدالرحمن عن
أبي سعيد
الخدري؛ أن
النبي صلى
الله عليه وسلم
رأى نخامة في
قبلة المسجد.
فحكها بحصاة.
ثم نهى أن
يبزق الرجل عن
يمينه أو
أمامه. ولكن يبزق
عن يساره أو
تحت قدمه
اليسرى.
1225- Bana Yahya b.
Yahya, Ebu Bekr b. Ebi Şeybe ve Amr en-Nakid birlikte Süfyan'dan tahdis etti.
Yahya dedi ki: Bize Süfyan b. Uyeyne, ez-Zühri'den haber verdi. O Humeyd b. Abdurrahman'dan,
o Ebu Said elHudri'den rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) mescidin kıble tarafında bir balgam gördü. Onu bir çakıl taşı ile
kazıdı sonra da bir kimsenin sağına ya da önüne tükürmesini nehyetti fakat
tükürecek olursa sol tarafına ya da sol ayağının altına tükürmesini (irşad
buyurdu).
Diğer tahric: Buhari,
408, 409 -buna yakın-, 410, 411 -buna yakm-, 114; Nesai, 724; İbn Mace, 761
AÇIKLAMA: (1223)
(Tükürük anlamında) busak (sad ile) ve buzak (ze ile) denilip, her ikisi de
meşhur iki söyleyiştir. Sin ile "busek" şeklinde az kullanılan bir
söyleyiş de vardır hatta bir topluluk bunu bir yanlışlık olarak
değerlendirmiştir.
(1224) "Yüzünün
baktığı yana tükürmesin ... " Yani tazim ettiği tarafa (tükürmesin). O
yönünü Allah'a çevirmiştir diye açıklandığı gibi kasıt onun sevabıdır ve
benzeri açıklamalar da yapılmıştır. O halde kendisine doğru tükürülen kimseyi
hafife almak, küçük düşürmek ve ona hakaret etmek anlamını taşıyan tükürme
işini bu tarafa doğru yapmamalıdır .
.
"Bir tükürük
gördü." Bir rivayette "balgam", bir diğerinde "sümük"
de-
nilmektedir.
Dilbilginlerinin açıklamalarına göre sümük burundan gelir, tükürük ağızdan,
balgam ise baş bölgesinden ve göğüsten gelir.
(1225) "Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir kimsenin sağına ve önüne tükürmesini
nehyetti. .. " Diğer rivayette (1230): "Sizden biriniz namazda iken
Rabbi ile söyleşmektedir. Bu sebeple önüne ve sağına sakın tükürmesin ama sol
tarafına ayağının altına tükürebilir" buyurmaktadır. Bu hadisten namaz
kılan kimsenin önüne ve sağına tükürmesinin yasak olduğu hükmü anlaşılmaktadır.
Bu hüküm mescit ve başka yer hakkında geneldir.
';4yağının altına ve sol
tarafına tükürsün. " Bu ise mescidin dışında sözkonusudur. Mescitte namaz
kılan kimse ise ancak elbisesine (mendiline) tükürebilir çünkü Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Mescitte tükürmek bir günahtır" buyurmuştur. Buna
nasıl izin verebilir? Sağ tarafa tükürmenin yasaklanışı ise sağa tanınan bir
şereftir.
Buhari'deki rivayette
ise: "Önüne ve sağına tükürmesin çünkü sağ tarafında bir melek
vardır" denilmektedir.
Kadi İyaz dedi ki: Sağ
tarafa tükürmenin yasaklanması sağdan başka tarafa tükürmenin mümkün olması
halinde sözkonusudur. Eğer sol tarafında namaz kılan birisinin bulunması
sebebiyle sağına tükürmeye imkan olmazsa sağ tarafına tükürmesi mümkündür ama
en uygunu mümkün olduğu kadar sağ tarafı böyle bir halden uzak tutmasıdır.
حدثني
أبو الطاهر
وحرملة. قالا:
حدثنا ابن وهب
عن يونس. ح قال:
وحدثني زهير
بن حرب. حدثنا
يعقوب بن
إبراهيم.
حدثنا أبي.
كلاهما عن ابن
شهاب، عن حميد
بن
عبدالرحمن؛
أن أبا هريرة
وأبا سعيد
أخبراه؛ أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم رأى
نخامة. بمثل
حديث ابن
عيينة.
1226- Bana Ebu't-Tahir
ve Harmele de tahdis edip dediler ki: Bize İbn Vehb, Yunus'dan tahdis etti (H).
Dedi ki: Bana Zuheyr b. Harb da tahdis etti. Bize Yakub b. İbrahim tahdis etti,
bize babam tahdis etti. Her ikisi İbn Şihab'dan, o Humeyd b. Abdurrahman'dan
rivayet ettiğine göre Ebu Hureyre ve Ebu Said kendisine Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in bir balgam gördüğünü haber verdiler ve hadisi İbn
Uyeyne'nin hadisi gibi naklettiler.
وحدثنا
قتيبة بن سعيد
عن مالك بن
أنس، فيما قرئ
عليه، عن هشام
بن عروة، عن
أبيه، عن
عائشة؛
أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم رأى
بصاقا في جدار
القبلة أو
مخاطا أو
نخامة. فحكه.
1227- Bize Kuteybe b.
Said de Enes b. Malik'ten ona okunan rivayetler arasında Hişam b. Urve'den
tahdis etti. O babasından, o Aişe'den rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) kıble duvarında bir tükürük yahut sümküğü ya da balgam gördü
ve onu kazıdı.
Diğer tahric: Buhari,
407
حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة
وزهير بن حرب.
جميعا عن ابن
علية. قال
زهير: حدثنا
ابن علية عن
القاسم بن
مهران، عن أبي
رافع، عن أبي
هريرة؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم رأى
نخامة في قبلة
المسجد. فأقبل
على الناس
فقال: "ما بال
أحدكم يقوم
مستقبل ربه
فيتنخع أمامه؟
أيحب أحدكم أن
يستقبل
فيتنخع في
وجهه؟ فإذا تنخع
أحدكم
فليتنخع عن
يساره. تحت
قدمه. فإن لم
يجد فليقل
هكذا" ووصف
القاسم، فتفل
في ثوبه، ثم
مسح بعضه على
بعض.
1228- Bize Ebu Bekr b.
Ebi Şeybe ve Zuheyr b. Harb birlikte İbn Uleyye'den tahdis etti. Zuheyr dedi ki:
Bize İbn Uleyye, Kasım b. Mihran'dan tahdis etti. O Ebu Rafi'den, o Ebu
Hureyre'den rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
mescidin kıble tarafında bir balgam gördü, insanlara dönerek şöyle buyurdu:
"Sizden birisine ne oluyor ki yüzünü Rabbine dönerek kalkıyor ve önünde
balgam çıkartıyor. Hiç biriniz karşısına geçilip, yüzüne doğru balgam
çıkarılmasını sever mi? Sizden bir kimse balgam çıkaracak olursa sol tarafına,
ayağının altına balgamını çıkarsın. Şayet bunu yapamazsa o takdirde şöyle
yapsın. " Kasım bunu gösterdi ve elbisesine tükürdükten sonra onu
birbirine sürttü.
Diğer tahric: Nesai,
308; İbn Mace, 1022
وحدثنا
شيبان بن
فروخ. حدثنا
عبدالوارث. ح
قال: وحدثنا يحيى
بن يحيى.
أخبرنا هشيم.
ح قال: وحدثنا
محمد بن
المثنى. حدثنا
محمد بن جعفر.
حدثنا شعبة.
كلهم عن
القاسم بن
مهران، عن أبي
رافع، عن أبي
هريرة عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم، نحو
حديث ابن
علية. وزاد في
حديث هشيم:
قال أبو هريرة:
كأني
أنظر إلى رسول
الله صلى الله
عليه وسلم يرد
ثوبه بعضه على
بعض.
1229- Bize Şeyban b.
Ferruh da tahdis etti. Bize Abdulvaris tahdis etti (H). Dedi ki: Bize Yahya b.
Yahya da tahdis etti. Bize Huşeym haber verdi (H). Dedi ki: Bize Muhammed b.
el-Müsenna da tahdis etti, bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, bize Şu'be
tahdis etti. Hepsi Kasım b. Mihran'dan, o Ebu Rafi'den, o Ebu Hureyre'den, o
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den İbn Uleyye'nin hadisine yakın olarak
rivayet etti. Ayrıca Huşeym'in hadisinde şu fazlalık vardır: Ebu Hureyre dedi
ki: Ben Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in elbisesinin bir bölümünü
diğerinin üzerine kapladığını görür gibiyim.
حدثنا
محمد بن
المثنى وابن
بشار. قال ابن
المثنى: حدثنا
محمد بن جعفر.
حدثنا شعبة
قال:
سمعت
قتادة يحدث عن
أنس بن مالك؛
قال: قال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم:
"إذا كان أحدكم
في الصلاة
فإنه يناجي
ربه. فلا
يبزقن بين يديه
ولا عن يمينه.
ولكن عن شماله
تحت قدمه".
1230- Bize Muhammed b.
el-Müsenna ve İbn Beşşar tahdis etti. İbnu'l-Müsenna dedi ki: Bize Muhammed b.
Cafer tahdis etti. Bize Şu'be tahdis edip dedi ki: Katade'yi, Enes b. Malik'ten
tahdis ederken dinledim. Dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Sizden biriniz namazda olduğu zaman şunu bilsin ki Rabbi ile
buluşmaktadır. Bu sebeple sakın önüne de, sağ tarafına da tükürmesin ama sol
tarafına ayağının altına (tükürebilir)" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
412, 413, 1214
AÇIKLAMA: (1226)
"Mescidin kıble tarafında bir balgam gördü, onu kazıdı." Burada
tükürük ve buna benzer pislik ve bunun gibi şeylerin mescitten izale edilmeleri
gerektiği hükmü anlaşılmaktadır.
(1228) "Sol
tarafına ayağının altına balgam çıkarsın ... " Buradan;
1- Namazda (böyle) bir
iş yapmanın caiz olduğu.
2- Tükürük, sümük ve
balgamın temiz oldukları hükmü anlaşılmaktadır.
Bu hususta Müslümanlar
arasında görüş ayrılığı yoktur. Ancak Hattabi, İbrahim en-Nehai'den tükürük
necistir dediğini nakletmektedir ama ondan bu görüşün sahih olarak nakledildiğini
sanmıyorum.
3- Tükürmek namazı iptal
etmediği gibi, balgam sökmek de -eğer bunu yaparken açıkça iki harf
çıkartılmayacak olursa- yahutta gayr-i ihtiyari olmuşsa yine bozulmaz.
(1230) "Çünkü o
Rabbiyle buluşmaktadır." Bu kalbi ihlaslı ve huzurlu olup, onun yüce
Allah'i zikredip, şanını yüceltmek, kitabını okuyup, üzerinde düşünmek için
başka şeylerden tahliye edilmesi gerektiğine bir işarettir.
وحدثنا
يحيى بن يحيى
وقتيبة بن
سعيد (قال
يحيى: أخبرنا.
وقال قتيبة:
حدثنا أبو
عوانة) عن
قتادة، عن أنس
بن مالك؛ قال:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم "البزاق
في المسجد
خطيئة.
وكفارتها
دفنها".
1231- Bize Yahya b.
Yahya ve Kuteybe b. Said de tahdis etti. Yahya bize Ebu Avane haber verdi derken,
Kuteybe tahdis etti dedi. - O Katade'den, o Enes b. Malik'ten şöyle dediğini
nakletti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Mescitte tükürmek bir günahtır, onun keffareti ise onun üzerini
kapatmaktır. "
Diğer tahric: Ebu
Davud, 475; Tirmizi, 572; Nesai, 722
حدثنا
يحيى بن حبيب
الحارثي.
حدثنا خالد
(يعني ابن
الحارث) حدثنا
شعبة قال:
سألت
قتادة عن
التفل في
المسجد؟ فقال:
سمعت أنس بن
مالك يقول:
سمعت رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
يقول "التفل
في المسجد
خطيئة.
وكفارتها دفنها".
1232- Bize Yahya b.
Habib el-Harisi tahdis etti. Bize Halid -yani, İbnu'l-Haris- tahdis etti. Bize
Şu'be tahdis edip dedi ki: Katade'ye mescitte tükürmek hakkında sordum. O: Enes
b. Malik'i şöyle derken dinledim dedi: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'i: "Mescitte tükürmek bir günahtır, onun keffareti de üstünü
kapatmaktır" buyururken dinledim.
Diğer tahric: Buhari,
415; Ebu Davud, 474
حدثنا
عبدالله بن
محمد بن أسماء
الضبعي وشيبان
بن فروخ. قالا:
حدثنا مهدي بن
ميمون. حدثنا
واصل مولى أبي
عيينة عن يحيى
بن عقيل، عن
يحيى بن يعمر،
عن أبي الأسود
الديلي، عن
أبي ذر، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم قال:
"عرضت
علي أعمال
أمتي. حسنها
وسيئها. فوجدت
في محاسن
أعمالها
الأذى يماط عن
الطريق. ووجدت
في مساوئ
أعمالها
النخاعة تكون
في المسجد لا
تدفن".
1233- Bize Abdullah b.
Muhammed b. Esma ed-Dubai ve Şeyban b. Ferruh tahdis edip dedi ki: Bize Mehdi
b. Meymun tahdis etti. Bize Ebu Uyeyne'nin azatlısı Vasıl, Yahya b. UkayI'den
tahdis etti. O Yahya b. Ya'mer'den, o Ebu'l-Esved ed-Dili'den, o Ebu Zerr'den,
o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den: "Bana ümmetimin amelleri iyisiyle,
kötüsüyle gösterildi. Ümmetimin güzel amelleri arasında yoldan başkalarına
rahatsızlık verecek şeylerin giderilmesini gördüm, kötü amelleri arasında da
mescitte üzeri kapatılmayan balgamı buldum" buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
حدثنا
عبيدالله بن
معاذ العنبري.
حدثنا أبي. حدثنا
كهمس عن يزيد
بن عبدالله بن
الشخير، عن أبيه؛
قال:
صليت
مع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم. فرأيته تنخع.
فدلكها بنعله.
1234- Bize Ubeydullah b.
Muaz el-Anberi tahdis etti, bize babam tahdisetti, bize Kehmes, Yezid b.
Abdullah b. eş-Şihhır'den tahdis etti. O babasından şöyle dediğini nakletti:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte namaz kıldım. Onun balgam
söktüğünü ve ayakkabısıyla onu (yere) sürtüp, ovaladığını gördüm.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 483, 484
وحدثني
يحيى بن يحيى.
أخبرنا يزيد
بن زريع عن الجريري،
عن أبي العلاء
يزيد بن
عبدالله بن الشخير،
عن أبيه؛ أنه
صلى مع النبي
صلى الله عليه
وسلم؛ قال،
فتنخع فدلكها
بنعله اليسرى.
1235- Bana Yahya b.
Yahya da tahdis etti. Bize Yezid b. Curey'el-Bureyri'den haber verdi. O
Ebu'I-Ala Yezid b. Abdullah b. eş-Şihhir'den, o babasından rivayet ettiğine
göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte namaz kıldı ve: Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) balgam çıkardı sonra onu sol ayakkabısı ile
(yerde) sürtüp, ovaladı, dedi.
AÇIKLAMA: (1231)
"Mescitte tükürmek bir günahtır." Bilmeli ki mescitte tükürmek ister
böyle bir ihtiyaç duysun, ister duymasın mutlak olarak bir günahtır. Bundan
dolayı kişi tükürecek olursa elbisesine (mendiline) tükürür. Mescitte tükürecek
olursa işte o günahı işlemiş olur. Bu durumda o tükürdüğünün üstünü kapatmakla
bu günahına keffarette bulunması gerekir. İşte Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in da açıkça ifade ettiği gibi mescitte tükürmenih bir' günah olduğu
hususunda doğru olan budur. İlim adamları ve Kadi İyaz bu hususta batıl bazı
açıklamalar yapmışlardır. Bu açıklamaların özetine. göre tükürmek onun üzerini
kapatmayan kimse dışındakiler için bir günah değildir ama üstünü kapatmak
isterse günah değildir. Ayrıca bu görüşün lehine batıl birtakım deliller de
getirmiş bulunmaktadır.
Fakat bu görüş açık bir
yanlışlıktır. Hadisin nassma ve ilim adamlarının söylediklerine muhalifiir. Ona
aldanılmaması için dikkat çektim.
"Onun keffareti
üstünün kapatılmasıdır." Şu demektir: Kişi böyle bir günahı işleyecek
olursa ona keffaret olacak bir iş yapmalıdır. Nitekim zina, içki içmek, ihramlı
iken av hayvanını öldürmek de haram ve günah işlerdir. Bir kimse bunları
yapacak olursa ona bunların cezasını çekmek düşer.
İlim adamları tükürüğün
üstünün kapatılmasından neyin kastedildiği hususunda farklı kanaatlere
sahiptirler. Cumhur dedi ki: Üstünü kapatmaktan maksat mescidin toprağı, kumu
ve çakılı ile -şayet mescitte toprak, kum, çakıl ve benzeri şeyler varsa-
kapatmaktır, değilse onu dışarı çıkarmasıdır. Mezhep alimlerimizden
er-Ruyani'nin naklettiği bir görüşe göre maksat kayıtsız ve şartsız olarak onu
mescidin dışına çıkarmaktır. Allah en iyi bilendir.
"Katade'den, o Enes
(r.anh)'dan diğer rivayette:
"Katade'ye sordum,
o Enes b. Malik'i ... dinledim dedi." Bu isnatta Katade'nin bu hadisi
Enes'ten dinlemiş olduğuna dikkat çekilmektedir çünkü Katade tedlis yapan bir
ravidir. Bu sebeple o "an" lafzını kullanacak olursa senedin muttasıl
olduğundan emin olunamaz. Bir başka yoldan onun sema'ı (doğrudan duyduğu)
belirtilirse o takdirde bununla ilk senedin de muttasıl olduğundan emin oluruz.
Kitabın mukaddimesinde geçen fasıllarda, ondan sonra da değişik yerlerde bu
kural ile ilgili açıklamalar geçmiş bulunmaktadır.
(1233) "Yahya b.
Ya'mer'den, o Ebu'l-Esved ed-Dili'den" isnadındaki Ya'mer isminde mim
harfi fethalı da, ötreli de (Ya'mur şeklinde) okunur. Buna dair açıklamalar da
iman bölümünün baş taraflarında geçtiği gibi, ondan biraz sonra da
"ed-Dili nispeti ile ilgili" görüş ayrılıkları da açıklanmıştı.
"Kötü amelleri
arasında ... " Bu buyruğun zahirinden anlaşıldığı üzere bu çirkinlik ve
yergi sadece balgam çıkartan kişiye ait değildir. Aksine o da, onu görüp üstünü
kapatmak, kazımak ve benzeri bir yolla onu ortadan kaldırmayan herkes de bunun
kapsamına girer.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
67- AYAKKABILARLA
NAMAZ KILMANIN CAİZ OLUŞU BABI