|
SAHİH-İ MÜSLİM |
SALAT |
باب جواز
حمل الصبيان
في الصلاة
62- NAMAZDA KÜÇÜK
ÇOCUKLARI TAŞIMANIN CAİZ OLDUĞU BABI
حدثنا
عبدالله بن
مسلمة بن قعنب
وقتيبة بن سعيد.
قالا: حدثنا
مالك عن عامر
بن عبدالله بن
الزبير. ح
وحدثنا يحيى
بن يحيى. قال:
قلت لمالك:
حدثك عامر بن
عبدالله بن
الزبير عن
عمرو بن سليم
الزرقي، عن
أبي قتادة؛ أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم كان يصلي
وهو حامل أمامه
بنت زينب بنت
رسول الله صلى
الله عليه وسلم،
ولأبي العاص
بن الربيع،
فإذا قام
حملها وإذا
سجد وضعها؟
قال يحيى: قال
مالك: نعم.
1212- Bize Abdullah b. Mesleme
b. Ka'neb ve Kuteybe b. Said tahdis edip dediler ki: Bize Malik, Amir b.
Abdullah b. ez-Zubeyr'den tahdis etti (H). Bize Yahya b. Yahya tahdis edip dedi
ki: Malik'e dedim ki: Sana Amir b. Abdullah b. ez-Zubeyr, Amr b. Suleym
ez-Zuraki'den tahdis etti. O Ebu Katade'den rivayet ettiğine göre Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in kızı Zeynep ile Ebu'I-As b. er-Rabi'in kızı
olan Umame'yi taşıyarak namaz kılardı. Ayağa kalktı mı onu taşır, secdeye vardı
mı onu yere koyardı.
Yahya dedi ki: Malik de:
Evet, dedi.
Diğer tahric: Buhari,
5996 -muhtasar-; Ebu Davud, 918, 919, 920 -bu anlamda-; Nesai, 826, 710, 1204,
1203. Hadis ayrıca Buhari, 516; Ebu Davud, 917'de yer almaktadır
حدثنا
محمد بن أبي
عمر. حدثنا
سفيان عن
عثمان بن أبي
سليمان وابن
عجلان. سمعا
عامر بن عبدالله
بن الزبير
يحدث عن عمرو
بن سليم
الزرقي، عن
أبي قتادة
الأنصاري؛
قال:
رأيت
النبي صلى
الله عليه
وسلم يؤم
الناس وأمامه
بنت أبي العاص
وهي ابنة زينب
بنت النبي صلى
الله عليه
وسلم على
عاتقه. فإذا
ركع وضعها.
وإذا رفع من
السجود
أعادها.
1213- Bize Muhammed b. Ebu
Ömertahdis etti. Bize Süfyan, Osman b. Ebu Süleyman ve İbn Adan'dan tahdis
ettiğine göre ikisi Amir b. Abdullah b. ez-Zubeyr'i, Amr b. es-Suleym,
ez-Zuraki'den diye tahdis ederken dinlediler. O Ebu Katade el-Ensari'den şöyle
dediğini nakletti: Ben Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in kızı Zeyneb'in ve
Ebu' I-As'ın kızları olan Umame Nebi(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in omuzu
üzerinde iken insanlara imamlık yaptığını. gördüm. Rükua varınca onu koyuyor,
secdeden kalkınca da tekrar onu alıyordu.
حدثني
أبو الطاهر.
أخبرنا ابن
وهب عن مخرمة
بن بكير. ح قال
وحدثنا هارون
بن سعيد
الأيلي. حدثنا
ابن وهب.
أخبرني مخرمة
عن أبيه، عن
عمرو بن سليم
الزرقي. قال:
سمعت
أبا قتادة الأنصاري
يقول: رأيت
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
يصلي للناس
وأمامه بنت
أبي العاص على
عنقه. فإذا
سجد وضعها.
1214- Bana Ebu't-Tahir
tahdis etti. Bize İbn Vehb, Mahreme b.
Bukeyr'den haber verdi
(H). Dedi ki: Bize Harun b. Said el-Eyl! de tahdis etti. Bize İbn Vehb tahdis
etti. Bana Mahreme babasından haber verdi. O Amr b. Suleym ez-Zuraki'den şöyle
dediğini nakletti: Ebu Katade el-Ensari'yi şöyle derken dinledim: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i Ebu'I-As'ın kızı Umame boynunda olduğu halde
insanlara namaz kıldırırken gördüm, secde ettiğinde onu yere koyuyordu.
حدثنا
قتيبة بن
سعيد. حدثنا
ليث. ح قال
وحدثنا محمد
بن المثنى.
حدثنا أبو بكر
الحنفي. حدثنا
عبدالحميد بن
جعفر. جميعا
عن سعيد
المقبري، عن
عمرو بن سليم
الزرقي. سمع
أبا قتادة
يقول:
بينا
نحن في المسجد
جلوس. خرج
علينا رسول
الله صلى الله
عليه وسلم،
بنحو حديثهم.
غير أنه لم يذكر
أنه أم الناس
في تلك الصلاة.
1215- Bize Kuteyb b. Said
tahdis etti. Bize Leys tahdis etti (H).
Dedi ki: Bize Muhammed
b. el-Müsenna da tahdis etti. Bize Ebu Bekr elHanefi tahdis etti. Bize
Abdulhamid b. Cafer tahdis etti. (Leys ile) birlikte Said el-Makburi'den, o Amr
b. Suleym ez-Zuraki'den rivayet ettiğine göre o Ebu Katade'yi şöyle derken
dinlemiştir: Biz mescitte oturuyorken Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
yanımıza çıkıp geldi deyip, onların hadislerine yakın olarak hadisi rivayet
etti. Şu kadar var ki rivayetinde o kıldırdığı namazda insanlara imamlık
yaptığını sözkonusu etmedi.
AÇIKLAMA: Bu babta
Umame (r.anha)'nın taşınması ile ilgili hadis yer almaktadır. Bunda bir insanı
yahut kuş, koyun ve buna benzer tahir / temiz bir hayvanı taşıyarak namaz
kılmanm sahih olduğuna ve çocukların elbiselerinin ve bedenlerinin necis
oldukları kesinlikle bilinmediği sürece tahir (temiz) olduğuna, az bir işin
namazı bozmadığına, yapılan bir iş birden çok olmakla birlikte arka arkaya
yapılmayıp, aksine dağınık bir şekilde yapılacak olursa yine namazı bozmadıklarına
delil olduğu gibi; Hadisten, küçük çocukların ve diğer zayıf kimselerin
seviyesine inileceğine, onlara merhamet ve şefkat gösterilip, onlara hoşlarına
gidecek şekilde davranılacağına da delil yardır.
(1213) "Umame
omzunda olduğu halde Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i insanlara imamlık
yaparken gördüm." Bu Şafii -yüce Allah'ın rahmeti ona- ve ona uygun kanaat
belirtenlerin şu görüşlerinin lehine bir delildir: Küçük kız ve erkek
çocuklarını ve bunların dışında necis olmayan bir hayvanı, farz ve nafile
namazda taşımak caizdir. İmamın da, imama uyanların da, tek başına namaz
kılanların da bunu yapması caizdir.
Malik (r.a.)'ın
mezhebine mensup fukaha bunu nafile namaz hakkında yorumlamışlar ve farz
namazda bunun caiz olmadığını söylemişlerdir ama böyle bir tevil tutarsızdır
çünkü sahabinin "imamlık yaparken" ifadesi onun farz namaz kılarken
bunu yaptığı hususunda açık ya da açık gibi bir ifadedir.
Maliki fukahasından
bazıları da bunun nesh edilmiş olduğunu ileri sürmüş, diğer bir kısmı bunun Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e özel olduğunu, daha başkaları ise bunun bir
zaruret sebebiyle yapıldığını söylemişlerse de bütün bu iddialar batıldır ve
kabul edilemez çünkü bu söylediklerine delil yoktur, böyle bir yorum yapmayı
zorunlu kılan bir husus da bulunmamaktadır. Aksine hadis sahih olup, bu işin
cevazı hususunda da gayet açıktır, ayrıca bu hadiste şeriatın kurallarına
muhalif bir husus da yoktur çünkü insan temiz olduğu gibi, onun karnında
bulunan necisliğin hükmü yoktur çünkü bu necaset onun midesindedir. Küçük
çocukların elbiseleriyle, vücutları da temiz kabul edilir. Şer'i deliller bu
hususta birbirini desteklemektedir.
Namazda yapılan işler
ise az ya da dağınık olursa namazı bozmaz. Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in bu işi de bunun caiz olduğunu beyan etmekte ve bununla sözünü
ettiğim bu kaidelere dikkat çekmektedir. İşte bu durum İmam Ebu Süleyman
el-Hattabi'nin şu iddiasını da reddetmektedir: Yapılan bu iş sanki kasten
yapılmamış gibidir. Onu namazda taşıması çocuğun ona asılması dolayısıyla
olmuştu, o da çocuğu itmemiştİ. Bu sebeple ayağa kalktı mı çocuk da onunla
birlikte kalkmıştı. (Hattabi devamla) dedi ki: Onun Umame'yi taşıdığı sonra da
onu koyduğu ve bu işi kasten arka arkaya yaptığı sakın zannedilmesin çünkü
böyle bir iş amel-i kesirdir (çok miktarda bir iştir) ve kalbi de meşgul eder.
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i hamisa (denilen işlemeli, desenli) elbise
meşgul ettiğine göre böyle bir iş onu nasıl meşgul etmesin?
Hattabi'nin -yüce
Allah'ın rahmeti ona- sözleri bunlardır ama bunlar batıldır ve soyut bir
iddiadan ibarettir. Bu iddiayı reddeden hususlardan birisi de Müslim'in
Sahihindeki: "Ayağa kalktı mı onu taşırdı" ifadesidir.
"Secdeden kalktı mı
onu tekrar alırdı." Yine Müslim'in rivayetinde: "Umame'yi taşıyarak
yanımıza çıktı ve namaz kıldırdı" deyip, hadisi zikrettiğini görüyoruz.
Hamisa meselesine
gelince, o faydasız yere kalbi uğraştrır. Umame'yi taşımanın ise kalbi meşgul
ettiğini kabul etmiyoruz. Kalbi uğraştırsa dahi bunun çeşitli hükümleri ve
sözünü ettiğimiz ve etmediğimiz türlü kuralları beyan edip, onlara açıklık
getirmesi gibi bir sonucu ortaya çıkmaktadır. İşte hamisa ile ilgili rivayetin
aksine bu önemli hususlar dolayısıyla böyle bir meşguliyet helal olmuştur.
Kesin doğru şu ki, hadis böyle bir işin caiz olduğunu beyan etmek ve birtakım
önemli hususlara dikkat çekmek içindi. Böyle bir davranış bizim için caizdir ve
kıyamet gününe kadar Müslümanlar için devam edecek bir şer'i hükümdür.
(1212) "ResuluIlah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in kızı Zeynep ile Ebu'l-As b. er-Rabi'in kızı
Umame'yi taşıyarak" Bununla Zeyneb'in kocası Ebu'l-As b. er-Rabi'den olma
kızını kastetmektedir.
Ashab isimlerine dair
eserler ile mezheplere ve başka hususlara dair eserlerde meşhur ve doğru olan
babasının adının er-Rab i olduğudur ama Malik -yüce Allah'ın rahmeti ona-'den
Muvatta'ı rivayet edenlerin çoğunluğu "b. Rabia" diye rivayet
etmişlerdir. Buhari de Malik'ten gelen rivayette böylece rivayet etmiştir.
Kadi İyaz dedi ki:
el-Asılı dedi ki: Ebu'l-As b. er-Rabi b. Rabia'dır. Malik onu ceddine nispetle
zikretmiştir. Kadi İyaz dedi ki: Ama onun bu söylediği bilinen bir husus
değildir. Haber ve nesep bilginlerine göre onun nesebi ittifakla Ebu'l-As b.
er-Rabi b. Abduluzza b. Abdu Şems b. Abdu Menaf' tır. Ebu'l-As'ın adı da Lakit'tir.
Muheşşim olduğu da söylenmiştir. Daha başka isimler de verilmiştir. Yüce Allah
en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
63- NAMAZDA BİR VE
İKİ ADIM ATMANIN CAİZ OLDUĞU BABI