|
SAHİH-İ MÜSLİM |
SALAT |
(52) باب
الصلاة في ثوب
واحد وصفة
لبسه
52- TEK BİR ELBİSE
İÇİNDE NAMAZ KILMAK VE O ELBİSENİN NASIL GİYİNİLECEĞİ BABI
حدثنا
يحيى بن يحيى
قال: قرأت على
مالك عن ابن شهاب،
عن سعيد بن
المسيب، عن
أبي هريرة؛ أن
سائلا سأل
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم عن الصلاة
في الثواب
الواحد؟ فقال
"أو لكلكم
ثوبان؟".
1148- Bize Yahya b.
Yahya tahdis edip dedi ki: Malik'e, İbn Şihab'dan naklen okudum. O Said b.
el-Müseyyeb'den, o Ebu Hureyre'den rivayet ettiğine göre birisi Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e tek bir elbise içinde namaz kılmaya dair soru
sorunca: "Her birinizin ikişer elbisesi var mı ki" buyurdu.
حدثني
حرملة بن
يحيى. أخبرنا
ابن وهب.
أخبرني يونس.
ح قال وحدثني
عبدالملك بن
شعيب بن
الليث. وحدثني
أبي عن جدي.
قال: حدثني
عقيل بن خالد.
كلاهما عن ابن
شهاب، عن سعيد
بن المسيب وأبي
سلمة، عن أبي
هريرة، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم، بمثله.
1149- Bana Harmele b.
Yahya tahdis etti. Bize İbn Vehb haber verdi. Bana Yunus haber verdi. (H) Dedi
ki: Bana Abdulmelik b. Şuayb Leys de tahdis etti. Bana babam da dedem'den
tahdis edip dedi ki: Bana Ukayl b. Halid tahdis etti. Her ikisi İbn Şihab'dan,
o Said b. el-Müseyyeb ve Ebu Seleme'den, o Ebu Hureyre'den, o Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'den aynısını rivayet etti.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
حدثني
عمرو الناقد
وزهير بن حرب.
قال عمرو: حدثنا
إسماعيل بن
إبراهيم عن
أيوب، عن محمد
بن سيرين، عن
أبي هريرة؛
قال:
نادى
رجل النبي صلى
الله عليه
وسلم فقال:
أيصلي أحدنا
في ثوب واحد؟
فقال "أو كلكم
يجد ثوبين؟".
1150- Bana Amr en-Nakid
ve Zuheyr b. Harb tahdis etti. Amr dedi ki: Bize İsmail b. İbrahim, Eyyub'dan
tahdis etti. O Muhammed b. Sirin'den tahdis etti, o Ebu Hureyre'den şöyle
dediğini nakletti: Bir adam Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e seslenerek:
Bizden bir kimse tek bir elbise içinde namaz kılabilir mi, dedi. Allah Resulü:
"Her biriniz iki elbise bulabiliyor mu ki" buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة
وعمرو الناقد
وزهير بن حرب.
جميعا عن ابن
عيينة. قال
زهير: حدثنا سفيان
عن أبي
الزناد، عن
الأعرج، عن
أبي هريرة؛ أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال:
"لا
يصلي أحدكم في
الثوب
الواحد، ليس
على عاتقيه
منه شيء".
1151- Bize Ebu Bekr b.
Ebi Şeybe, Amr en-Nakid ve Zuheyr b. Harb tahdis etti. Hepsi İbn Uyeyne'den rivayet
etti. Zuheyr dedi ki: Bize Süfyan, Ebu'z-Zinad'dan tahdis etti. O A'rec'den, o
Ebu Hureyre'den rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu: "Sizden herhangi bir kimse bir elbise içinde omuzlarında
ondan herhangi bir şey bulunmaksızın namaz kılmasın" buyurdu.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 626 -buna yakın-; Nesai, 768
حدثنا
أبو كريب.
حدثنا أبو
أسامة عن هشام
بن عروة، عن
أبيه؛ أن عمر
بن أبي سلمة
أخبره؛ قال:
رأيت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يصلي في
ثوب واحد مشتملا
به، في بيت أم
سلمة، واضعا
طرفيه على عاتقيه.
1152- Bize Ebu Kureyb
tahdis etti. .. Ömer b. Ebu Seleme dedi ki: ResuluIlah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'i Ümmü Seleme'nin evinde bir elbise içerisinde uçlarını omuzlarının
üzerine koymuş ve ona bürünmüş olduğu halde namaz kılarken gördüm.
Diğer tahric: Buhari,
354 -muhtasar-, 355, 356; Tirmizi, 339 -muhtasar-; Nesai, 763; İbn Mace, 1049
حدثناه
أبو بكر بن
أبي شيبة
وإسحاق بن
إبراهيم عن
وكيع. قال:
حدثنا هشام بن
عروة، بهذا
الإسناد. غير
أنه قال:
متوشحا.
ولم يقل:
مشتملا.
1153- Bunu bize Ebu Bekr
b. Ebi Şeybe ve İshak b. İbrahim, Veki"den tahdis etti. Dedi ki: Bize
Hişam b. Urve babasından bu isnad ile tahdis etti. Yalnız o (bürünmüş olarak
anlamında) muştemil lafzını değil de, müteveşşih lafzını kuIlandı.
وحدثنا
يحيى بن يحيى.
أخبرنا حماد
بن زيد عن هشام
بن عروة، عن
أبيه، عن عمر
بن أبي سلمة؛
قال:
رأيت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يصلي في
بيت أم سلمة
في ثوب، قد
خالف بين
طرفيه.
1154- Bize Yahya b.
Yahya da tahdis etti. Ömer b. Ebu Seleme dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'i Ümmü Seleme'nin evinde bir elbisenin uçlarını omuzlarına
çaprazlama atmış olduğu halde namaz kılarken gördüm.
حدثنا
قتيبة بن سعيد
وعيسى بن
حماد. قالا:
حدثنا الليث
عن يحيى بن
سعيد عن أبي
سهل بن حنيف،
عن عمر بن أبي
سلمة؛ قال:
رأيت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يصلي في
ثوب واحد.
ملتحفا،
مخالفا بين
طرفيه. زاد
عيسى بن حماد
في روايته،
قال: على
منكبيه.
1155- Bize Kuteybe b.
Said ve İsa b. Hammad tahdis etti. Bize Leys, Yahya b. Said'den tahdis etti. O
Ebu Umame b. Sehl b. Huneyf'den, o Amr b. Ebu Seleme'den şöyle dediğini
nakletti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i iki ucunu çaprazlama
(omuzlarına atıp) sarınmış olduğu bir elbise içinde namaz kılarken gördüm.
İsa b. Hammad
rivayetinde: Omuzları üzerine ... dedi diye ilave etti.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 628
حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا وكيع.
حدثنا سفيان
عن أبي
الزبير، عن
جابر؛ قال:
رأيت
النبي صلى
الله عليه
وسلم يصلي في
ثوب واحد،
متوشحا به.
1156- Bize Ebu Bekr b.
Ebi Şeybe tahdis etti. .. Cabir dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) bir elbiseyi uçlarını çaprazlama omuzları üzerine atmış olarak namaz
kıl arke n gördüm.
-- Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
حدثنا
محمد بن
عبدالله بن
نمير. حدثنا
أبي. حدثنا
سفيان. ح قال
وحدثنا محمد
بن المثنى.
حدثنا
عبدالرحمن عن
سفيان. جميعا
بهذا الإسناد.
وفي
حديث ابن نمير
قال: دخلت على
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم.
1157- Bize Muhammed b.
Abdullah b. Numeyr tahdis etti. Bize babam tahdis etti. Bize Süfyan tahdis etti
(H). Dedi ki: Bize Muhammed b. el-Müsenna da tahdis etti. Bize Abdurrahman b.
Süfyan tahdis etti. Hepsi bu isnad ile rivayet etti. İbn Numeyr hadisi
rivayetinde: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in huzuruna girdim, dedi
(demektedir).
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
حدثني
حرملة بن
يحيى. حدثنا
ابن وهب.
أخبرني عمرو؛
أن أبا الزبير
المكي حدثه؛
أنه رأى جابر بن
عبدالله يصلي
في ثوب،
متوشحا به،
وعنده ثيابه.
وقال جابر:
إنه رأى رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
يصنع ذلك.
1158- Bana Harmele b.
Yahya tahdis etti. Ebu'z-Zubeyr elMekki'nin tahdis ettiğine göre o Cabir b.
Abdullah'ı yanında elbiseleri bulunduğu halde bir elbise içinde onu. omuzları
üzerinden çaprazlama dolanmış olduğu halde namaz kılarken gördü. Cabir:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i bu şekilde yaparken gördüğünü
söyledi.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
حدثني
عمرو الناقد
وإسحاق بن
إبراهيم
(واللفظ لعمرو
قال: حدثني
عيسى بن يونس.
حدثنا الأعمش
عن أبي سفيان،
عن جابر. حدثني
أبو سعيد
الخدري؛ أنه
دخل على النبي
صلى الله عليه
وسلم. قال:
فرأيته يصلي
على حصير يسجد
عليه. قال:
ورأيته يصلي
في ثوب واحد،
متوشحا به.
1159- Bana Amr en-Nakid
ve İshak b. İbrahim -lafız Amr'a ait olmak üzere- tahdis edip dedi ki: Bana İsa
b. Yunus tahdis etti. Bize A'meş, Ebu Süfyan'dan tahdis etti. O Cabir'den
rivayet etti. Bana Ebu Said el-Hudri'nin tahdis ettiğine göre Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in huzuruna girdi. (Cabir) dedi ki: Onu bir hasır üzerinde
namaz kılıp, üzerinde secde ederken gördüm. Yine dedi ki: Onu bir elbise içinde
omuzları üzerinden çaprazlama atıp, uçlarını bağlamış olduğu halde namaz kılarken
gördüm.
Diğer tahric: Müslim,
1503; Tirmizi, 332 -muhtasar-; İbn Mace, 1029 -muhtasar-, 1048 -muhtasar-
حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة وأبو
كريب. قالا:
حدثنا أبو
معاوية. ح قال وحدثنيه
سويد بن سعيد.
حدثنا علي بن
مسهر. كلاهما
عن الأعمش،
بهذا الإسناد.
وفي رواية أبي
كريب: واضعا
طرفيه على
عاتقيه.
ورواية أبي
بكر وسويد:
متوشحا به.
1160- Bize Ebu Bekr b.
Ebi Şeybe ve Ebu Kureyb tahdis edip dedi ki: Bize Ebu Muaviye tahdis etti (H).
Dedi ki: Bunu bana Suveyd b. Said de tahdis etti. Bize Ali b. Mushir tahdis
etti. Her ikisi A'meş'ten bu isnad ile rivayet etti.
Ebu Kureyb'in
rivayetinde uçlarını omuzlarının üstüne atmış olduğu halde, Ebu Bekr ve
Suveyd'in rivayetinde ise ona teveşşüh ettiği halde denilmektedir.
AÇIKLAMA: (1148)
"Resuluilah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e bir elbise içinde namaz kılmak
hakkında soru soruldu ... " Hadisten tek bir elbise içinde namaz kılmanın
caiz olduğu hükmü anlaşılmaktadır. Bu hususta görüş ayrılığı yoktur. Tek
istisna İbn Mesud (r.anh)'dan bu hususta nakledilen rivayettir. Onun da
sıhhatini bilmiyorum. Namazın iki elbise içinde daha sahih olduğu üzerinde icma
etmişlerdir.
Hadisin manası şudur:
Herkes iki elbise bulamaz. Eğer iki elbise vacip olsaydı, bunları elde edemeyen
kimsenin namaz kılamaması da sözkonusu olurdu. Bunda ise bir zorluk vardır.
Yüce Allah ise: "Ve o dinde sizin aleyhinize bir zorluk
bırakmamıştır." (Hac, 87) buyurmaktadır.
Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) ile ashabın (r.anhum) bir elbise içinde namaz kılmalarına gelince,
bu ikinci bir elbise bulamamaları ve bulmaları ile birlikte caiz olduğunu beyan
etmek istedikleri zamanda olmuştur. Nitekim Cabir (r.anh): Bilmezler beni (tek
elbise içinde namaz kılarken) görsünler diye böyle yapıyorum, demiştir. Yoksa
az önce geçtiği gibi iki elbise içinde namaz kılmak daha faziletlidir.
"Sizden biriniz tek
bir elbise içinde omuzlarının üzerinde ondan bir şey bulunmaksızın namaz
kılmasın." ilim adamları dedi ki: Bunun hikmeti şudur:
Tek elbiseyi izar olarak
(peştamal gibi) giyinip de ondan omuzlarının üzerinde bir şey bulunmazsa
aYretinin açılmayacağından emin olunamaz. Halbuki onun bir bölümünü omuzlarının
üzerine atarsa durum böyle değildir. Ayrıca onu bir ya da iki eliyle tutmak
ihtiyacını da duyabilir ve o takdirde bu işle de meşgul olarak göğsünün
altında, sağ elini sol elinin üzerinde bağlamak sünnetini ve ellerini
kaldırmasının meşru olduğu yerlerde ve başka yerlerde kaldıramaz çünkü tek
elbiseyi peştamal gibi saracak olursa bedeninin üst tarafını ve ziynet yerini
örtmeyi de terk etmiş olur. Halbuki yüce Allah:
"Ziynetinizi
takınınız" (Piraf 31) buyurmaktadır.
Diğer taraftan Malik,
Ebu Hanife, Şafii -yüce Allah'ın rahmeti onlara- ve cumhur şöyle demektedir:
Buradaki nehy haram kılmak için değil, tenzih içindir. Avretini örten bir
elbise içinde omuzları üzerinde bir şey bulunmaksızın namaz kılacak olursa
kerahetle birlikte namazı sahih olur. Onun bir bölümünü omuzlarının üzerine
atabilecek gücü olsun ya da olmasın fark etmez.
Ahmed ve seleften
bazıları -yüce Allah'ın rahmeti onlara- ise eğer elbisesinin bir kısmını
omuzları üzerine atabilecek gücü varsa -hadisin zahirinden ötürü- bir bölümünü
omuzları üzerine atmadıkça namazı sahih olmaz.
Ahmed b. Hanbel'den
gelen bir başka rivayete göre ise namazı sahih olur ama onu terk ettiği için
günahkar olur.
Cumhurun delili, Cabir
(r.anh)'ın rivayet ettiği hadiste eğer elbise genişse ona bürünür, eğer dar ise
onu izar olarak sarar şeklindeki Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
buyruğudur. Bunu Buhari ve Müslim kitabın sonlarındaki uzunca hadisin bir
bölümü olarak rivayet etmiştir.
(1153) "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i bir elbise içerisinde uçlarını omuzlarının
üzerine atmış olduğu halde ... " diğer rivayette (1155) "uçlarını
çaprazlama atmış olduğu halde" Cabir'in rivayet ettiği hadiste (1159)
"elbisesini omuzlarının üzerinden çaprazlama atmış olduğu halde"
denilmektedir. İştimal, teveşşuh ve uçların çaprazlama atılmasının burada
anlamları aynıdır. İbnu's-Sikkit dedi ki: Teveşşuh sağ omuzu üzerine atmış
olduğu elbisesinin ucunu, sol elinin üzerinden alıp, sol omuzu üzerine atmış
olduğu ucunu da sağ elinin altından aldıktan sonra bu uçları göğsünün üzerinde
düğümlemesidir.
Bu hadisten tek elbise
içerisinde namaz kılmanın caiz olduğu hükmü anlaşılmaktadır.
(1159) "Onu bir
hasırın üzerinde namaz kılıp, secde ederken gördüm." Bu ifadede namazın
kişi ile yer arasında bir engel teşkil eden elbise, hasır, yün, kıl ve daha
başka şeyler üzerinde namaz kılmanın caiz olduğuna delil vardır. Bu şeyin
yerden biten bir şeyolması ile olmaması arasında fark yoktur. Bizim de,
cumhurun da mezhebi budur.
Kadi İyaz (rahimehultah)
dedi ki: Yerden yetişen bir şeyolması halinde ise mekruhluk sözkonusu değildir.
Yaygı, keçe ve buna benzer yerden yetişen şeylerden olmayanlara gelince, bunlar
üzerinde de namaz icma ile sahihtir ama sıcak soğuk ya da benzeri bir ihtiyaç
sebebiyle olması dışında yer bunlardan daha faziletlidir. Çünkü namazın sırrı
alçak gönüllülük ve itaatla boyun eğmektir. Aziz ve celil Allah en iyi
bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
53- MESCİDLER VE
NAMAZ KILINAN YERLER BABI