|
SAHİH-İ MÜSLİM |
SALAT |
(17) باب الصلاة
على النبي صلى
الله عليه
وسلم بعد التشهد
17- TEŞEHHÜT'TEN SONRA
NEBİ (S.A.V.)'E SALAVAT GETİRMEK BABI
İlim adamları namazda
son teşehhütten sonra Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e salavat getirmenin
vücubu hususunda ihtilaf etmişlerdir. Ebu Hanife ve Malik -yüce Allah'ın
rahmeti onlara- ile büyük çoğunluk bunun sünnet olduğu, terk edilmesi halinde
dahi namazın sahih olacağı görüşünü kabul etmişlerdir. Şafii ve Ahmed -yüce
Allah'ın rahmeti onlara- ise bunun vacip olduğu, terk edilmesi halinde namazın
sahih olmayacağı görüşündedir. Bu kanaat aynı zamanda Ömer b. el-Hattab ve oğlu
Abdullah (r.anh)'dan da rivayet edilmiştir. Şa'bi'nin görüşü de budur.
Bir grup ilim adamı da
bu hususta Şafii -r.a.-'in icmaa muhalefet ettiğini söylemiş iseler de bu
sözleri doğru değildir çünkü belirttiğimiz gibi bu aynı zamanda Şa'bi'nhı de
görüşüdür. Bunu Beyhaki rivayet etmiş bulunmaktadır. Bununla birlikte salavat
getirmenin vacib olduğuna delil getirilmesi kapalıdır, açık değildir.
Mezhep alimlerimiz
burada zikredilmiş bulunan Ebu Mesud el-Ensan (r.anh)'nın rivayet etmiş olduğu
hadisi (906) delil göstermektedirler. Buna göre ashab: "Ey Allah'ın
Resulü, sana nasıl salat getirelim, dediler. O: Allahumme salli ala Muhammed
... deyiniz" buyurdu. Bu görüşü savunanlar derler ki: Emir vücub ifade
etmek içindir fakat ona diğer rivayet eklenmediği sürece bununla istidlal açık
değildir.
Öbür rivayette şöyle
denilmektedir: Namazımızda sana salavat getirecek olursak nasıl diyelim,
dediler. Allah Resulü: "Allahumme salli ala Muhammedin ve ala ali Muhammed
... deyiniz buyurdu. " Bu fazlalık sahih olup bunu iki hafız İmam Ebu
Hatim b. Hibban el-Busti ile Hakim Ebu Abdullah sahihlerinde rivayet etmiş
olup, Hakim: Bu sahih bir fazlalıktır demiştir. Ebu Hatim ile Ebu Abdullah yine
bu fazlalık lehine sahihlerinde Fedale b. Ubeyd (r.anh)'dan diye naklettikleri
rivayeti de delil göstermişlerdir. Buna göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) namaz kılıp, Allah'a hamdetmeyen, onun şanını tazim edip, yüceltmeyen,
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e salavat getirmeyen bir adamı görünce Allah
Resulü bu adam acele etti, buyurduktan sonra onu çağırarak: "Sizden
biriniz namaz kılacak olursa önce Rabbine hamd ve ona sena etmekle başlasın.
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e salavat getirsin ve dilediği duayı yapsın.
" buyurdu.
Hakim: Bu Müslim'in
şartına göre sahih bir hadistir, demiştir. Bu iki hadis her ne kadar Allah
Resulünün aline, zürriyetine salavat getirmek ve dua etmek gibi icma ile vacip
olmayan hususları da kapsıyor olsa dahi bunları delil göstermenin önünde engel
yoktur. Çünkü emir vücub ifade etmek içindir. Bir delile bağlı olarak emrin
kapsamı içerisine giren bazı hususlar eğer dışarıda kalacak olursa geri kalan
kısım vacip olmak özelliğini korumaya devam eder. Allah en iyi bilendir.
Bizim mezhep
alimlerimize göre vacip olan salavat, Allahumme salli ala Muhammed, demekten
ibarettir. Bundan fazlası ise sünnettir.
Bizim mezhebimizde şaz
bir görüş daha vardır ki, buna göre Allah Resulünün aline de salat getirmenin
vacip olduğudur ama bu görüşün bir değeri yoktur. Allah en iyi bilendir.
Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in ali hususunda da ilim adamları farklı görüşler ortaya
koymuşlardır. Bunların en güçlü olanları -aynı zamanda elEzheri ile onun
dışındaki diğer muhakkiklerin tercih ettiği görüştür- ümmetin tamamını teşkil
ettikleridir. İkinci görüşe göre ise Allah Resulünün ali Haşimoğulları ile
Muttalib oğullarıdır, üçüncü görüşe göre ise ehl-i beyti ve onun zürriyetidir.
Allah en iyi bilendir.
حدثنا
يحيى بن يحيى
التميمي. قال:
قرأت على مالك
عن نعيم بن
عبدالله
المجمر؛ أن
محمد بن عبدالله
بن زيد
الأنصاري
(وعبدالله بن
زيد هو الذي
كان أري
النداء
بالصلاة)
أخبره عن أبي
مسعود
الأنصاري؛ قال:
أتانا
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم ونحن في
مجلس سعد بن
عبادة. فقال
له بشير بن
سعد: أمرنا الله
تعالى أن نصلي
عليك. يا رسول
الله! فكيف نصلي
عليك؟ قال
فسكت رسول
الله صلى الله
عليه وسلم.
حتى تمنينا
أنه لم يسأله.
ثم قال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
"قولوا: اللهم!
صل على محمد
وعلى آل محمد.
كما صليت على آل
إبراهيم.
وبارك على
محمد وعلى آل
محمد. كما باركت
على آل
إبراهيم. في
العالمين إنك
حميد مجيد.
والسلام كما
قد علمتم".
906- Bize Yahya b. Yahya
et-Temimı tahdis etti. Dedi ki: Malik'e Nuaym b. Abdullah el-Mucmir'den naklen okudum:
Muhammed b. Abdullah b. Zeyd el-Ensari -ki Abdullah b. Zeyd rüyasında namaz
ezanını gören kişidir- ona Ebu Mesud el-Ensari'den şöyle dediğini haber verdi:
Bizler Sa'd b. Ubade'nin meclisinde oturuyorken Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) yanımıza geldi. Beşir b. Sa'd ona: Yüce Allah bize sana salat
eylememizi emir buyurdu ey Allah'ın Resulü, sana nasıl salat edelim, dedi.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sustu, hatta ona sormasaydı diye
temenni ettik. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Allahumme salli ala Muhammedin ve ala ali Muhammed kema salleyte ala ali
İbrahim ve barik ala Muhammedin ve ala ali Muhammed kema barekte ala İbrahfme
fi'l-alemin inneke Hamidun Mecid: Allah'ım, İbrahim'in aline salat eylediğin
gibi, Muhammed'e ve Muhammed'in aline de salat eyle. İbrahim'in aline alemler
arasında bereketler ihsan eylediğin gibi, Muhammed'e ve Muhammed'in aline de
bereketler ihsan eyle. Muhakkak sen her türlü övgüye layıksın, şanın pek üstün
ve yücedir, deyiniz. Selam ise size öğretildiği gibidir. "
Diğer tahric: Ebu
Davud, 980, 981; Tirmizi, 3220; Nesai, 1284
حدثنا
محمد بن
المثنى ومحمد
بن بشار
(واللفظ لابن
المثنى) قالا:
حدثنا محمد بن
جعفر. حدثنا شعبة
عن الحكم. قال:
سمعت
ابن أبي ليلى.
فقال: لقيني
كعب بن عجرة
فقال: ألا
أهدي لك هدية؟
خرج علينا
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم. فقلنا:
قد عرفنا كيف
نسلم عليك.
فكيف نصلي
عليك؟ قال
"قولوا: اللهم
صل على محمد
وعلى آل محمد.
كما صليت على
آل إبراهيم إنك
حميد مجيد.
اللهم بارك
على محمد وعلى
آل محمد. كما
باركت على آل
إبراهيم إنك
حميد مجيد".
907- Bize Muhammed b.
el-Müsenna ile Muhammed b. Beşşar -lafız İbnu'l-Müsenna'ya aittir- tahdis edip
dediler ki: Bize Muhammed b. Cafer tahdis etti. Bize Şu'be, Hakem'den şöyle
dediğini tahdis etti: İbn Ebı Leyla'yı şöyle derken dinledim: Ka'b b. Ucre
benimle karşılaştı ve: Sana bir hediye vereyim mi, dedi. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) yanımıza çıkıp geldi. Biz: Sana nasıl selam vereceğimizi biliyoruz.
Peki, sana nasıl salat getirelim, dedik. Şöyle buyurdu: ''Allahumme salli ala
Muhammedin ve ala ali Muhammed kema salleyte ala ali İbrahim inneke hamidun
mecid. Allahumme barik ve ala Muhammedin ve ala ali Muhammed kema barekte ala
ali İbrahim inneke hamidun mecid, deyiniz. "
Diğer tahric: Buhari,
3370 -buna yakın-, 4797, 6357; Ebu Davud, 976, 977, 978; Tirmizi, 483; Nesai,
1286, 1287, 1288; İbn Mace, 904
حدثنا
زهير بن حرب
وأبو كريب.
قالا: حدثنا
وكيع عن شعبة
ومسعر عن
الحكم، بهذا
الإسناد، مثله.
وليس في حديث
مسعر: ألا
أهدي لك هدية.
908- Bize Zuheyr b. Harb
ve Ebu Kureyb tahdis edip dedi ki: Bize Vek!', Şu'be ve Mis'ar'den tahdis etti.
O Hakem'den bu isnad ile aynısını rivayet etti ama Mis'ar'ın hadisi
rivayetinde: Sana bir hediye vereyim mi, ibaresi yoktur.
حدثنا
محمد بن بكار.
حدثنا
إسماعيل بن
زكرياء عن
الأعمش، وعن
مسعر، وعن
مالك بن مغول،
كلهم عن
الحكم، بهذا
الإسناد،
مثله. غير أنه
قال "وبارك
على محمد" ولم
يقل: اللهم.
909- Bize Muhammed b.
Bekkar tahdis etti. Bize İsmail b. Zekeriya, A'meş, Mis'ar ve Malik b.
Miğvel'den tahdis etti. Hepsi Hakem'den bu isnad ile aynısını rivayet etmekle
birlikte o "ve barik ala Muhammed" demekle birlikte
"Allahumme" dememiştir.
حدثنا
محمد بن
عبدالله بن
نمير. حدثنا
روح وعبدالله
بن نافع. ح
وحدثنا إسحاق
بن إبراهيم
(واللفظ له)
قال:
أخبرنا
روح عن مالك
بن أنس، عن
عبدالله بن
أبي بكر، عن
أبيه، عن عمرو
بن سليم. أخبرني
أبو حميد
الساعدي؛
أنهم قالوا:
يا رسول الله!
كيف نصلي
عليك؟ قال
"قولوا: اللهم!
صل على محمد
وعلى أزواجه
وذريته. كما
صليت على آل إبراهيم.
وبارك على
محمد وعلى
أزواجه
وذريته. كما
باركت على آل
إبراهيم. إنك
حميد مجيد".
910- Bize Muhammed b.
Abdullah b. Numeyr tahdis etti. Bize Ravh ve Abdullah b. Nafi' tahdis etti. (H)
Bize İshak b. İbrahim de -lafız onundur- tahdis edip dedi ki: Bize Ravh, Malik
b. Enes'tem haber verdi. O Abdullah b. Bekr'den, o babasından, o Amr b.
Suleym'den rivayet etti: Bana Humeyd es-Saidi'nin haber verdiğine göre ashab:
Ey Allah'ın Resulü sana nasıl salar getirelim, dediler. O: "Allahumme
salli ala Muhammedin ve ala ezvacihf ve zürriyetih kema salleyte ala ali
İbrahim inneke hamidun mecid ve barik ala Muhammedin ve ala ezvacihi ve
zürriyetih kema barekte ala ali İbrahim inneke hamidun mecid deyiniz"
buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
3369, 6360; Ebu Davud, 979; İbn Mace, 905
Şerh sonraki sayfada
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
NEBİ (S.A.V.)'E
SALAVAT GETİRMENİN SEVABI BABI