SAHİH-İ MÜSLİM

HAYIZ

باب ما يقول إذا أراد دخول الخلاء

32- HELAYA GİRMEK İSTEDİĞİ ZAMAN NE SÖYLENECEĞİ BABI

حدثنا يحيى بن يحيى. أخبرنا حماد بن زيد. وقال يحيى أيضا: أخبرنا هشيم. كلاهما عن عبدالعزيز بن صهيب، عن أنس (في حديث حماد: كان رسول الله صلى الله عليه وسلم إذا دخل الخلاء. وفي حديث هشيم: أن رسول الله صلى الله عليه وسلم كان إذا دخل الكنيف) قال "اللهم! إني أعوذ بك من الخبث والخبائث".

829- Bize Yahya b. Yahya tahdis etti. Bize Hammad b. Zeyd haber verdi. Yine Yahya dedi ki: Bize Huşeym haber verdi. Her ikisi Abdulaziz b. Suhayb'dan, o Enes'ten diye rivayet etti. -Hammad'ın hadisinde: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) helaya girdiği zaman şeklindedir. Huşeym'in hadisinde de: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kenefe girdiği zaman şeklindedir-: "Allah'ım, şüphesiz ben hubstan ve habaisten sana sığınınm" derdi.

Diğer tahric: Huşeym yoluyla rivayetini yalnız Müslim kaydetmiştir; Hammad ve Abdulaziz rivayetini ise Tirmizi, 6; Ebu Davud, 4'de rivayet etmişlerdir

وحدثنا أبو بكر بن أبي شيبة وزهير بن حرب. قالا: حدثنا إسماعيل (وهو ابن علية) عن عبدالعزيز، بهذا الإسناد. وقال "أعوذ بالله من الخبث والخبائث".

830- Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe ile Zuheyr b. Harb tahdis edip dediler ki: Bize İsmail-ki İbn Uleyye'dir- Abdulaziz'den bu isnad ile tahdis etti ve: "Hubstan ve heMisten Allah'a sığınınm" dedi.

Diğer tahric: Nesai, 19; İbn Mace, 298

AÇIKLAMA: (829-830) (829) "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) helaya girdiği zaman ... derdi"; bir rivayette de "kenefe girdiği zaman" ; diğer rivayette (830): "Hubstan ve hebais'ten Allah'a sığınınm, derdi" denilmektedir.

Hela, kenef ve mirhad, ihtiyaç giderilen yerin adıdır.

"Girdiği zaman" girmek istediği zaman anlamındadır. Buhari'deki rivayette bu şekilde açıkça ifade edilmiş olarak rivayet edilmiş olup: " Girmek istediği zaman ... derdi" demiştir.

Hubs ve hubus, şekilleri bu hadisin rivayetinde meşhur olarak gelmiş iki söyleyiştir. Kadı İyaz (rahimahullah) üstatların çoğunlukla rivayetlerinin "hubs" şeklinde olduğunu nakletmektedir.

İmam Ebu Süleyman el-Hattabi dedi ki: Hubus söyleyişi Habis"in çoğuludur. HaMis, "habise"nin çoğuludur. Böylelikle (bu duasıyla) erkek ve dişi şeytanları (onlardan Allah'a sığınmayı) kastetmiş olmaktadır. Muhaddisler genel olarak be harfini sakin "hubs" diye söylerler. Ancak bu yanlıştır. Doğrusu be harfini ötreli olarak "hubus" diye söylemektir. Hattabi'nin sözleri bunlardır.

Ancak muhaddislerin yanlış olduklarını söylediği söyleyiş yanlış değildir.

Be harfinin sakin okunabileceğini reddetmek doğru olamaz çünkü kolaylık sağlamak maksadıyla be harfini sakin okumak caizdir. (Kitaplar anlamında) kutb, (Resuller anlamında) rusl, (boyun anlamında) unk, (kulak anlamında) uzn ve benzeri lafızlar gibi. Bütün bu lafızların ve benzerlerinin sakin okunabileceği hususunda Arap dili bilginleri arasında ihtilafsız olaraz caizdir. Bu, ise sarf bahisleri arasında bilinen bir konu olup, bunu red etmeye imkan yoktur. Hattabi'nin bu sözleriyle bunun aslının sakin okuyuş olduğunu söyleyenlerin kanaatlerini red etmek istemiş olabilir. Eğer maksadı bu ise, ibaresi bir parça yanıltıcıdır.

Diğer taraftan bu işin uzmanlarından bir topluluk da bu kelimede "be" harfinin sakin (hubs şeklinde) söyleneceğini açıkça ifade etmiş bulunmaktadır. Bu alanda imam ve temel dayanak olan imam Ebu Ubeyd de bunlar arasındadır.

Yalnız anlamının ne olduğu hususunda farklı görüşlere sahiptirler. Anlamının şer, küfür olduğu söylendiği gibi, hubs'un şeytanlar, habais'in ise masiyetler olduğu da söylenmiştir.

İbnu'l-A'rabi dedi ki: Hubs, Arapça'da hoşlanılmayan şey demektir. Eğer söz kast edilerek söylenirse, söğmek anlaşılır. Din kastıyla kullanılırsa küfür, yemek hakkında kullanılırsa haram, içecek kast edilirse zararlı olan şey kast edilir. Allah en iyi bilendir.

Tuvalete giderken bu edebe uymanın (bu duayı yapmanın) müstehap olduğu üzerinde icma edilmiştir. İhtiyacın bir yapı içerisinde ya da dışarıda karşılanması arasında (bu hususta) bir fark bulunmamaktadır.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

33- OTURANIN UYKUSUNUN ABDESTİ BOZMADIĞININ DELİLİ BABI