|
SAHİH-İ MÜSLİM |
TAHARE |
باب حكم
بول الطفل
الرضيع
وكيفية غسله
31- SÜT EMEN KÜÇÜĞÜN SİDİĞİNİN HÜKMÜ VE NASIL YIKANACAĞI BABI
101 - (286) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة وأبو
كريب. قالا: حدثنا
عبدالله بن
نمير. حدثنا
هشام عن أبيه،
عن عائشة زوج
النبي صلى
الله عليه
وسلم؛ أن رسول
الله صلى الله
عليه وسلم كان
يؤتى
بالصبيان
فيبرك عليهم
ويحنكهم. فأتي
بصبي فبال
عليه. فدعا
بماء. فأتبعه
بوله ولم يغسله.
660- Bize Ebu Bekr b. Ebî
Şeybe ile Ebu Kureyb rivayet ettiler. Dediler ki: Bize Abdullah b. Nümeyr rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Hişam
babasından, o da Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in
zevcesi Aişe'den naklen rivayet ettiki:
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)' e küçük çocuklar götürülür, o da
onlar için mübarek olsunlar diye dua eder, onları tahnik
ederdi. Bir sefer ona küçük bir çocuk getirilmiş, çocuk da onun üzerine işeyince bir su getirilmesini istedi ve o suyu onun sidiği
üzerine serpti ve orayı yıkamadı.
Diğer tahric: Müslim, 5584; Tuhfetu'l-Eşraf,
16997
102 - (286) وحدثنا
زهير بن حرب.
حدثنا جرير عن
هشام، عن
أبيه، عن
عائشة؛ قالت:
أتي رسول الله
صلى الله عليه
وسلم بصبي
يرضع فبال في
حجره. فدعا
بماء فصبه
عليه.
661- Bize Züheyr b. Harb da rivayet etti (Dediki): Bize Cerîr Hişam'dan o da babasından, o da Aişe'den
naklen rivayet etti. Aişe şöyle demiş: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
süt emen bir küçük çocuk getirildi, kucağına işeyince
bir su getirilmesini istedi ve o suyu üzerine döktü. (H)
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir; Tuhfetu'l-Eşraf, 16775
(286) وحدثنا
إسحاق بن
إبراهيم
أخبرنا عيسى.
حدثنا هشام،
بهذا الإسناد.
مثل حديث ابن
نمير.
662- Bize İshak b. İbrahim de
tahdis etti. Bize İsa b. Haber verdi, bize Hişam bu isnad ile İbn Numeyr'in (660 numaralı)
hadisinin aynısını nakletti.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir; Tuhfetu'l-Eşraf, 17137
103 - (287) حدثنا
محمد بن رمح
بن المهاجر.
أخبرنا الليث
عن ابن شهاب،
عن عبيدالله
بن عبدالله،
عن أم قيس بنت
محصن؛ أنها
أتت النبي صلى
الله عليه وسلم
بابن لها لم
يأكل الطعام.
فوضعته في
حجره. فبال.
قال فلم يزد
على أن نضح
بالماء.
663- Bize Muhammed b. Runıh b. el-Muhacir rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Leys, İbni Şihap'tan,
o da Ubeydullah b. Abdillah'tan,
o da Ümmü Kays binti Mihsan'dan naklen haber
verdi ki Ümmü Kays: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
henüz yemek yemeye başlamamış bir oğlunu götürüp onun kucağına koydu. Çocuk da işecli. (Ravi) dedi ki: Su
serpmekten fazla bir şey yapmadı.
Diğer tahric: Buhari, 223; Müslim, 5766
-buna yakın-; Ebu Davud,
374; Tirmizi, 71 -buna yakın-; Nesai,
301; İbn Mace, 524 -buna
yakın-; Tuhfetu'l-Eşraf, 18342
(287) وحدثناه
يحيى بن يحيى
وأبو بكر بن
أبي شيبة وعمرو
الناقد وزهير
بن حرب. جميعا
عن ابن عيينة،
عن الزهري،
بهذا الإسناد.
وقال: فدعا
بماء فرشه.
664- Bu hadisi bize Yahya b.
Yahya ile Ebu Bekr b. Ebi Şeybe, Amru'n-Nakıd ve Züheyr b. Harb dahî toptan İbni Uyeyne'den o da Zühri'den naklen bu isnadla
rivayet ettiler. Ravî: ''Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) su
istedi ve onu bevlin üzerine serpti'' demiş.
104 - (287) وحدثنيه
حرملة بن
يحيى. أخبرنا
ابن وهب.
أخبرني يونس
بن يزيد؛ أن
ابن شهاب
أخبره قال: أخبرني
عبيدالله بن
عبدالله بن
عتبة بن مسعود؛
أن أم قيس بنت
محصن (وكانت
من المهاجرات
الأول اللاتي
بايعن رسول
الله صلى الله
عليه وسلم،
وهي أخت عكاشة
بن محصن. أحد
بني أسد بن
خزيمة) قال:
أخبرتني؛
أنها أتت رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
بابن لها لم
يبلغ أن يأكل
الطعام. قال
عبيدالله:
أخبرتني؛ أن
ابنها ذاك بال
في حجر رسول
الله صلى الله
عليه وسلم.
فدعا رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
بماء فنضحه
على ثوبه. ولم
يغسله غسلا.
665- Bana Harmele b. Yahya rivayet etti (Dediki):
Bize ibn-i Vehb haber verdi
(Dediki): Bana Yunus b. Yezid
İbn-i Şihab’dan haber aldı.
Dediki: Bana Ubeydullah b.
Abdullah b. Utbe b. Mes’ud
haber verdi. onada Ümmü Kays binti Mıhsan haber vermiş. (Bu kadın Resulullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) e bey'at eden ilk muhacirlerdendir. Kendisi Ben-i Esed b. Huzeyme'den bir zat olan Ukaşetü'bnü Mıhsan'ın kız
kardeşidir) Ubeydullah demişki: Ümmü Kays'ın
bana haber verdiğine göre; kendisi Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
henüz yemek yiyecek yaşa gelmemiş bir oğlunu götürmüştü. Ubeydullah
dedi ki: Um Kays'ın bana haber verdiğine göre o oğlu Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in kucağına işedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir su getirilmesini istedi, onu elbisesine serpti
ve onu (bilinen) bir şekilde yıkamadı.
AÇIKLAMA: (660-665) : Bu babta (660) "Aişe (r.anha)'dan ... ";
Diğer (661) rivayette: "Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'e süt emen küçük bir çocuk getirildi. .. " Ummu Kays'ın
(663) "Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) henüz yemek yemeye başlamamış bir oğlunu
getirdiğine dair" hadis; (664) rivayetinde "bir su getirilmesini
istedi ve onu serpti" diğer (665) rivayette: "Suyu üzerine serpti ve
orayı bir şekilde yıkamadı" buyurulmaktadır.
"Sıbyfm:küçük
çocuklar" sad harfinin kesreli okunması meşhur
olan söyleyiştir. İbn Bureyd
ötreli olarak subyan diye söylendiğini de
nakletmektedir.
"Onlara mübarek
olmaları için dua ederdi." Yani onlara dua eder ve onların üzerlerini
sıvazlardı.
Bereketin asıl anlamı
hayrın sabit olması ve çokluğudur.
"Onları tahnik ederdi" sözü ile ilgili olarak dilbilginleri şöyle demektedir:
Tahnik kuru hurma ya da ona benzer bir şeyi çiğnedikten sonra
küçük çocuğun damağına ovalayarak çalmasıdır. Fiilin şeddesiz haneke ve şeddeli hanneke olarak
telaffuzu meşhur iki söyleyiştir. Buradaki rivayet ise şeddelidir, iki
söyleyişin daha meşhur olanıdır.
"Süt emen
çocuk" Henüz süt emen ve sütten kesilmemiş olan çocuk
demektir.
Babtaki Hadislerin İhtiva Ettiği Hükümler
1- Yeni doğmuş çocuğun tahnıki müstehaptır.
2- Salih ve fazilet
sahibi kimseler ile teberrük caizdir.
3- Çocukları onlar için
bereketle dua etmeleri maksadıyla fazilet sahibi kimselere taşıyıp götürmek müstehaptır. (3/194) Çocuğun yeni doğmuş olması ile
doğumundan bir süre sonra götürülmesi arasında müstehaplık
bakımından bir fark yoktur.
4- Küçük çocuklarla ve
başkalarıyla güzel geçinmek, yumuşak davranmak, mütevazı ve şefkatli hareket
etmek menduptur.
5- Bu babın maksadından
anlaşıldığı üzere küçük çocuğun sidiği üzerine su
serpmek yeterlidir.
Küçük erkek çocuğu ile
kız çocuğunun sidiğinin nasıl temizleneceği hususunda
ilim adamlarının üç ayrı görüşü vardır. Aynı zamanda bunlar bizim mezhep alimlerimizin de üç görüşünü ifade eder. Sahih, meşhur ve
tercih olunan görüşe göre küçük erkek çocuğun sidiği
üzerine su serpmek yeterli olmakla birlikte kız çocuğun sidiği için bu yeterli
değildir. Aksine onun da diğer necasetler gibi yıkanması zorunludur.
İkinci görüş her ikisi
için de su serpmek yeterlidir. Üçüncü görüş ise her ikisine de su serpmek
yeterli değildir. Bu son iki şekli mezhep alimlerimizden et-Tetimme
sahibi ve başkaları nakletmiş bulunmaktadır; ama bu iki görüş şaz ve zayıf görüşlerdir .
Aralarında fark
gözetileceğini söyleyenler arasında Ali b. Ebi Talib, Ata b.
Ebi Rebah, Hasan-ı Basrı, Ahmed b. Hanbel, İshak b. Rahuye, selef ve
hadis ashabından bir topluluk ve Malik (r.a.)'ın
mezhebine mensup ilim adamlarından İbn Vehb de vardır. Aynı zamanda bu görüş Ebu
Hanife' den de rivayet edilmiştir. Her ikisinin de çişinin yıkanması
gerektiğini söyleyenler arasında kendilerinden nakledilmiş meşhur rivayete göre
Malik ve Ebu Hanife ile Kufeli
alimler de bulunmaktadır.
Şunu bilmek gerekir ki,
buradaki görüş ayrılığı yalnızca küçük çocuğun üzerine çiş
yaptığı şeyin temizlenme keyfiyeti ile ilgilidir. Onun çişinin
necis olduğunda görüş ayrılığı yoktur. Mezhebimize
mensup bazı ilim adamları küçük çocuğun sidiğinin necis olduğu üzerinde icma
bulunduğunu ve bu hususta Davud ez-Zahirl' den başka muhalefet edenin bulunmadığını
nakledenler de vardır.
Hattabı ve başkaları der ki: Küçük çocuğun çişi
üzerine su serpmeyi caiz kabul edenler onun çişinin necis
olmadığını kabul ettiklerinden dolayı değildir. Onun giderilmesinde yükümlülüğü
n hafifletilmesi içindir. İşte doğrusu budur. Ebu'l-Hasan
İbn Battal'ın sonra da Kadı lyaz'ın
Şafii ve başkalarından küçük çocuğun çişi tahir olduğundan ötürü üzerine su serpilir diye yaptıkları
nakil kesinlikle batıl bir nakildir.
Burada sözü edilen su
serpmenin gerçek mahiyetine gelince, bu hususta mezhep alimlerimizin
farklı kanaatleri vardır. Şeyh Ebu Muhammed el-Cuveynı Kadı Hüseyn ve Beğavı'nin kanaatine göre bu çiş
isabet eden şeyin diğer necasetler gibi üstünü n su ile kapatılması ile olur.
Öyle ki sıkılacak olursa suyunun sıkılmaması gerekir. Görüşlerini şöyle
açıklarlar: Bunun diğerinden farklılığı başkalarının iki görüşten birisine göre
sıkılması şarttır ama bunda sıkma şartı ittifakla ön görülmemiştir. İmamu'l-Harameyn ve muhakkiklerin
kanaatine göre su serpmek -diğer necasetlerde çokça kullanıldığı gibi-
kullanılmayarak suyun akacak, gidip gelecek ve damlayacak dereceye ulaşmayacak
şekilde kullanılması ve necasetin üstünün su ile kapatılması ile olur. Başka
türlü necasetlerde kullanılan su miktarının ise suyunun kısmen akacak,
döküldüğü yerden -sıkılması şart olmasa dahi- damlayacak kadar çok olması
şarttır. Sahih ve tercih olunan görüş budur. Buna Aişe
(r.anha)'nın: "Ona su serpti ama onu
yıkamadı" sözü ile: "Üzerine su serpti" sözü delildir. Allah en
iyi bilendir.
Diğer taraftan su
serpmek, küçük çocuk yalnızca süt emme ile yetindiği sürece sözkonusudur.
Beslenecek şekilde yemek yemeye başlamış ise, o takdirde onun çişinin yıkanmasının gerektiğinde görüş ayrılığı yoktur.
Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: