|
SAHİH-İ MÜSLİM |
TAHARE |
باب
التوقيت في
المسح على
الخفين
24- MESTLER ÜZERİNE MESH
İÇİN VAKİT TAYİNİ BABI
85 - (276) وحدثنا
إسحاق بن
إبراهيم
الحنظلي.
أخبرنا عبدالرزاق.
أخبرنا
الثوري عن
عمرو بن قيس
الملائي، عن
الحكم ابن
عتيبة، عن
القاسم بن
مخيمرة، عن شريح
بن هانئ؛ قال: أتيت
عائشة أسألها
عن المسح على
الخفين: فقالت:
عليك بابن أبي
طالب فسله.
فإنه كان
يسافر مع رسول
الله صلى الله
عليه وسلم.
فسألناه فقال:
جعل رسول الله
صلى الله عليه
وسلم ثلاثة
أيام ولياليهن
للمسافر.
ويوما وليلة
للمقيم. قال وكان
سفيان إذا ذكر
عمرا أثنى
عليه.
637- Bize İshak b. İbrahim
el-Hanzali de tahdis etti. Bize Abdurrezzak haber verdi. Bize Sevri, Amr b.
Kays el-Mulal'den haber verdi. O Hakem b. Uteybe'den, o Kasım b. Muhaymira'dan,
o Şureyh b. Hani'den şöyle dediğini
nakletti: Aişe'nin yanına mestler üzerine mesh etmeye dair soru sormak için
gittim. O: Ben sana Ebu Talib'in oğlunu (Ali'yi) tavsiye ederim, ona sor çünkü
o Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte yolculuk yapardı. Ona
sorduk, o: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yolcu için gecesi,
gündüzüyle üç gün, mukim için de gecesi gündüzüyle bir gün tespit etti, dedi.
(Abdurrezzak): Süfyan, Amr'ı sözkonusu edince onu överdi, dedi.413
Diğer tahric: Nesai,
128, 129; İbn Mace, 552 -uzunca-; Tuhfetu'I-Eşraf, 10126
{….}(276) وحدثنا
إسحاق. أخبرنا
زكرياء بن عدي
عن عبيدالله
بن عمرو، عن
زيد بن أبي
أنيسة، عن
الحكم، بهذا
الإسناد،
مثله.
638- Bize İshak da rivayet
etti (Dediki): Bize Zekeriyya b. Adiy, Ubeydullah b. Amr'dan, o da Zeyd b. Ebi
Üneyse'den, o da Hakem'den bu isnadla bu hadisin mislini haber verdi.
م(276) وحدثني
زهير بن حرب.
حدثنا أبو
معاوية عن الأعمش،
عن الحكم، عن
القاسم بن
مخيمرة، عن
ريح بن هانئ؛
قال: سألت
عائشة عن
المسح على
الخفين.
فقالت: ائت عليا.
فإنه أعلم
بذلك مني.
فأتيت عليا.
فذكر عن النبي
صلى الله عليه
وسلم، بمثله.
639- Bana Züheyr b. Harb da
rivayet etti. (Dediki): Bize Ebu Muaviye, A'meş'den, o da Hakem'den o da Kaasim
b. Muhaymire'den, o da Şureyh b. Hani'den
naklen rivayet etti, Şureyh dedi ki: Aişe'ye mestler üzerine mesh etmeye dair
soru sordum. O: Ali'nin yanına git, o bu hususu benden daha iyi bilir, dedi.
Ben de Ali'nin yanına gittim. O da Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den ...
zikretti, deyip, hadisi aynen nakletti.
Diğer tahric: Nesai,
128, 129; İbn Mace, 552 -uzunca-; Tuhfetu'I-Eşraf, 10126
AÇIKLAMA: (637) Amr b. Kays el-Muıaı. ..
"Vakit tayin etti" diğer rivayette (639) ise "A'meş'ten ...
Şureyh'ten, o Aişe' den" şeklindedir. Senedindeki raviler ile ilgili
olarak: el-Mulaı bilinen bir tür elbise çeşidi olan elbiseyi sattığı için bu
nispetle anılmıştır. (3/175) Tekili "mulae"nin çoğulu ise
"el-mula"'dir. el-Mulaı hayırlı kimselerden birisi idi. A'meş, Hakem,
Kasım ve Şureyh KCıfeli tabiindendirler.
Hadisten Çıkartılan
Hükümlere Gelince:
1- Cumhurun kabul ettiği
kanaat olan mestler üzerine meshin süresinin yolculuk halinde üç gün, ikamet
hali için bir gün olarak tayin edilmiş olduğuna dair açık bir delil ve bir
belge bulunmaktadır. Bu ise Ebu Hanife, Şafil, Ahmed ve ashab-ı kiram ile
onlardan sonra gelmiş çok sayıda ilim adamının kabul ettiği görüştür. Malik ise
meşhur olan görüşünde: Herhangi bir süre tayini sözkonusu olmaksızın mesh eder,
demiştir. Aynı zamanda bu Şafii' den gelen kadim, zayıf bir görüştür. Bu görüş
sahipleri İbn Ebli İmare'nin süre tayininin terk edildiği hususunda rivayet
ettiği hadisi delil göstermişlerdir. Bu hadisi de Ebu Davud ve başkaları
rivayet etmiştir. Ama hadis alimlerinin ittifakıyla da zayıf bir hadistir.
Mefhumdan anlaşılanı delil kabul edenlerin görüşüne göre, hadisin delalet yönü
açıkça ortadadır. Bunu kabul etmeyenlerin görüşüne göre de şöyle denilir:
Aslolan bundan fazla süre boyunca meshin yasak oluşudur. Şafii'nin ve pek çok
kimsenin benimsediği kanaate göre süre, mestin giyinilmesinden sonra abdestin
bozulması vaktinden itibaren başlar. Mestin giyilmesi ve mest yapıldığı
zamandan değil.
Diğer taraftan bu hadis
umumi bir hadis olmakla birlikte Safvan b. Assal (r.a.)'ın rivayet ettiği hadis
ile tahsis edilmiştir. O dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
yolcu isek mestlerimizi, cünüplük sebebi dışında üç gün üç gece boyunca
çıkarmamamızı emir buyurdu.
Mezhebimize mensup ilim
adamları der ki: Sürenin bitiminden önce cünüp olursa artık mestler üzerine
mesh caiz olmaz. Şayet gusledip, mest içindeki ayaklarını da yıkarsa cünüplüğü
kalkar, namazı da caiz olur. Şayet bundan sonra abdestini bozarsa artık mest
üzerine mesh etmesi caiz olmaz. Aksine mutlaka mestlerini çıkartıp, abdestli
olarak mestlerini giymesi gerekir. Mest içinde ayağına necaset bulaşıp, mestin
içinde iken ayağını yıkaması hali ise böyle değildir. Bu durumda bundan sonra
mest üzerine mesh etme imkanı vardır. Allah en iyi bilendir.
Hadis-i şerifte ilim
adamlarının söyledikleri üzere şu edebe riayet de dile getirilmektedir. Şöyle
ki muhaddis, öğretici ve müftü olana eğer ondan bir şey sorulacak olur da, o da
bu bilginin kendisinden daha üstün birisi tarafından bilindiğini biliyorsa,
soru soranı ona yönlendirmelidir. Şayet bilmiyorsa, bunu filana sor demelidir.
Ebu Ömer b. Abdilberr
der ki: Raviler bu hadisin merfu bir hadis mi yoksa Ali (r.a.)'a mevkuf bir
hadis mi olduğu hususunda ihtilaf etmişlerdir. Ama bu hadisi merfu olarak
rivayet edenlerin hıfzı da, zaptı da daha ileridir. Şanı yüce Allah en iyi
bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
25- BÜTÜN
NAMAZLARIN TEK BİR ABDEST İLE KILINMASININ CAİZ OLDUĞU BABI