77. Bab
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
يَحْيَى عَنْ
سُفْيَانَ
بْنِ سَعِيدٍ
قَالَ حَدَّثَنِي
عَبْدُ
الْعَزِيزِ
بْنُ
رُفَيْعٍ عَنْ
تَمِيمٍ
الطَّائِيِّ
عَنْ عَدِيِّ
بْنِ حَاتِمٍ
أَنَّ
خَطِيبًا
خَطَبَ عِنْدَ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَقَالَ مَنْ
يُطِعْ
اللَّهَ وَرَسُولَهُ
فَقَدْ
رَشِدَ
وَمَنْ
يَعْصِهِمَا
فَقَالَ قُمْ
أَوْ قَالَ
اذْهَبْ فَبِئْسَ
الْخَطِيبُ
أَنْتَ
Adiyy İbn Hatem'den
(rivayet edildiğine göre), Bir hatip Peygamber (s.a.v.)'in huzurunda bir hutbe
okuyarak: "Her kim Allah'a ve Resulüne itaat ederse doğru yolu bulur, kim
de onlara isyan ederse..." demiş de (Nebi (s.a.v.) (o hatibe):
"Kalk" yahutta "git! Sen ne fena bir hatipsin" buyurmuş.
İzah:
Müslim, cumua: Ebü
Davud, hadis no. 1099.
Bu hadisin tamamı
Müslim'in Sahih'inde şu manaya gden lafızlarla rivayet edilmiştir:
"Bir adam Nebi
(s.a.v.)'in yanında hutbe okuyarak:
Her kim Allah ve
Rasûlüne itaat ederse muhakkak doğru yolu bulmuştur. Onlara isyan eden ise
muhakkak sapmıştır, demiş. Bunun üzerine Rasûlullah (s.a.v.):
Sen ne fena hatipsin
(onlara isyan eden diyeceğine)- Allah ve Resulüne isyan eden-
de!"buyurmuşlar.
Kadı Iyaz'ın beyânına
göre ulemadan bir cemaat, "Rasûlullah (s.a.v.)'ın hatibe itiraz etmesine
sebep o hatibin Allah ve Resulüne ait zamirleri birleştirerek bir tesniye
zamiri olarak kullanmasıdır. Çünkü Allah'a ait zamirle Rasûlüne ait zamirin
birleştirilerek böyle birlikte beraberce zikredilmesi, en azından uluhiyyet ile
nübüvvet arasındaki farkı kaldırıp ikisini birleştirmek gibi tehlikeli bir
mana kokusu taşımaktadır. Hz. Nebi'in uğruna baş koyduğu ve hayatı boyunca
üzerine titrediği İslamın özünü teşkil eden tevhid akidesine böyle bir
gölgenin düşürülmesi karşısında tepkisiz kalması düşünülemez.
Hadis-i şerifte de
açıklandığı üzere Hz. Nebi sözü geçen hutbeyi okuyan hatibe sert bir şekilde
çıkışarak, Allah ve Rasulünden bu şekilde bahsetmekten onu nehyetmiştir. Bu
mevzu (1099) numaralı hadisin şerhinde de geçtiğinden okuyucularımıza oraya da
müracaat etmelerini tavsiye ederiz.