بَاب
مَا جَاءَ فِي
الرَّجُلِ
يَتَكَنَّى وَلَيْسَ
لَهُ وَلَدٌ
69. Çocuğu Olmayan Bir
Kimsenin Künye Alması Konusunda Gelen Hadisler
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
إِسْمَعِيلَ
حَدَّثَنَا
حَمَّادٌ
حَدَّثَنَا
ثَابِتٌ عَنْ أَنَسِ
بْنِ مَالِكٍ
قَالَ كَانَ
رَسُولُ اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَدْخُلُ
عَلَيْنَا
وَلِي أَخٌ
صَغِيرٌ
يُكْنَى
أَبَا
عُمَيْرٍ
وَكَانَ لَهُ
نُغَرٌ يَلْعَبُ
بِهِ فَمَاتَ
فَدَخَلَ
عَلَيْهِ النَّبِيُّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
ذَاتَ يَوْمٍ
فَرَآهُ
حَزِينًا
فَقَالَ مَا
شَأْنُهُ قَالُوا
مَاتَ
نُغَرُهُ
فَقَالَ يَا
أَبَا عُمَيْرٍ
مَا فَعَلَ
النُّغَيْرُ
Enes İbn Malik'ten
demiştir ki: Rasûlullah (s.a.v.) (herkes gibi bizim aramıza da girerdi.Bir de
benim Ebu Umeyr künyesiyle anılan bir küçük kardeşim vardı. Kırmızı gagalı
serçe kuşuna benzeyen kuşuyla oynar dururdu. Bir süre sonra (bu kuş) öldü. Bir
gün Nebi (s.a.v.) onun yanma giriverdi de onu üzgün bir halde gördü. Bunun
üzerine (Orada bulunanlara):
Bunun hali nedir? diye
sordu (onlar da:) Kuşu öldü, dediler. (Hz. Nebi de:) Ey Ebu Umeyr, kuşcağiz (a)
ne oldu? diye Onunla şakalaştı.
İzah:
Buhâri, edeb; Müslim,
edeb, Tirmizî, sala, birr; İbn Mâce, edeb; Ahmed b. Hanbel, IH, 115, 119, 171,
188, 190, 201, 212 ,223, 278, 288.
Nugar: Serçe kuşuna
benzer kırmızı gagalı bir kuştur. Küçük gagah kırmızı başlı bir kuş türüdür"
diyenler olduğu gibi Medinelilerin "bülbül" dedikleri bir kuş
türüdür, diyenler de vardır. Nevevî'nin açıklamasına göre "Mevzumuzu teşkil
eden bu hadis-i şerif, çocuğu olmayan bir kimseye ve çocuğa künye vermenin, günah
teşkil etmeyen sözlerle şakalaşmanın, zorlamaksızın secîli konuşmanın,
çocuklarla şakalaşmanın ve arkadaşlık kurmanın caiz olduğuna Hazret-i Nebiin
ahlâkının güzelliğine ve özellikle mütevaziliğine delâlet etmektedir."
Hafız İbn Hacer'in
açıklamasına göre Şafiî ulemasından İbn el-Kasım, Ahmed İbn Ebu Ahmed
et-Taberanî bazı kimselerin hadiscileri tenkid amacıyla, hadis kitaplarında
faydasız rivayetler bulunduğunu söylediklerini ve misal olarak da mevzumuzu
teşkil eden bu hadisi misal gösterdiklerini görünce bu hadis-i şerifin 60 tane
ilmi ve edebi hüküm ve incelik ihtiva ettiğini tesbit etmiş ve bunları teker
teker zikrederek, sözü geçen kişilerin bu iddialarının boşluğunu gerçekten
isbat etmiştir.[İbn Hacerel-Askalânî, Fethü'l Bârı, XIII, 205-208. Mısır 1959.]
Hadis-i şerif, kuş
beslemenin cevazına delâlet etmektedir.