DEVAM: Gıybetini Yapan
Kimselere Hakkını Helal Eden Kimseler Hakkında Gelen Hadisler
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
إِسْمَعِيلَ
حَدَّثَنَا
حَمَّادٌ
عَنْ ثَابِتٍ
عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ
بْنِ
عَجْلَانَ قَالَ
قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَيَعْجِزُ
أَحَدُكُمْ
أَنْ يَكُونَ
مِثْلَ أَبِي
ضَمْضَمٍ قَالُوا
وَمَنْ أَبُو
ضَمْضَمٍ
قَالَ رَجُلٌ
فِيمَنْ
كَانَ مِنْ
قَبْلِكُمْ
بِمَعْنَاهُ
قَالَ
عِرْضِي
لِمَنْ
شَتَمَنِي
قَالَ
أَبُو دَاوُد
رَوَاهُ
هَاشِمُ بْنُ
الْقَاسِمِ
قَالَ عَنْ مُحَمَّدِ
بْنِ عَبْدِ
اللَّهِ
الْعَمِّيِّ
عَنْ ثَابِتٍ
قَالَ
حَدَّثَنَا
أَنَسٌ عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
بِمَعْنَاهُ
قَالَ أَبُو
دَاوُد وَحَدِيثُ
حَمَّادٍ
أَصَحُّ
Abdurrahman b. Aclân'dan
(rivayet edildiğine göre) Rasûlullah (s.a.v.): "Sizin herbiriniz, Ebu
Damdam gibi olmaktan âciz midir?" demiş de (orada bulunan sahabiler): Ebu
Damdam kimdir? diye sormuşlar (Rasûlu Ekrem efendimiz de bir önceki 4886.
hadisin) manasını ifade eden şu cevabı vermiştir: "Sizden önceki
(kavinı)ler içerisinde bulunan bir kimsedir. (O her sabah: Ey Allahım), ben
bana küfreden kimselere şerefimi (lekeleyen bu küfürlerinden dolayı üzerlerine
geçen hakkımı) bağışladım" (diye dua ederdi.)
Ebu Dâvud der ki: Bu
hadisi mana olarak Haşim Ibn el-Kasim da Muhammed İbn Abdullah el Ammî'den, o
Sabit'den o da Enes yoluyla Peygamber (s.a.v.)'den rivayet etmiştir. Hammâd'
in rivayeti ise daha sahihtir.
İzah:
Mevzumuzu teşkil eden
bu hadis-i şerifler af ve hoşgörünün dinimizdeki önemini ifade etmektedirler.
Bilindiği gibi af,
hataları bağışlamak ve haklı olarak alması gereken şeyden kendi isteği ile
vazgeçmek demektir.
Cenab-ı Hak bu yüksek
hasleti: "Habibîm, sen güçlüğü değil, kolaylığı sağlayan yolu tut,
iyiliği emret."[A'raf 199] ve; "Sizin bağışlamanız takvaya daha
yakındır..."[Bakara 237] âyetleri ile övmüştür.
Afv, hasletlerin en
şereflilerindendir. Affın doğuracağı lezzet, intikam lezzetinden daha hoştur,
olgun kişilerin kalbine sevinç doldurur. Çünkü affın lezzeti, şeref ve
övülmeyi, intikam ise kötülenmeyi doğurur. Nitekim, yüce Allah Kur'ân-ı
Keriminde takva sahiplerini överken şöyle buyurmaktadır. "Takva sahipleri
bollukta ve darlıkta harcayıp yedirenler, öfkelerini yenenler, insanların
kusurlarını bağışlayanlardır. Allah da iyilik edenleri sever."[Ali İmran
134]
Yine Cenab-ı Hak şu
âyet-i kerimesinde insanları bağışlayanları bağışlayacağını va'detmiştir:
"Bununla beraber affeder, kusurlarına bakmaz, günahlarını örterseniz,
şüphe yok ki Allah çok bağışlayan ve çok merhamet edendir."[Teğâbün 14]
Tuzlu suyun susuzluğu artırdığı gibi öç almanın da kin ve intikam duygularım
artırmasına karşılık af, çoğu zaman birbirlerine düşman olan, kin besleyen
insanların kalplerini yumuşatır. Aralarına dostluk ve sevgi bağlarının kurulmasına
sebep olur. Yüce Allah Kur'an-ı keriminde bu gerçeği şöyle haber verir:
"İyilikler ve
kötülükler bir değildir. Sen kötülüğü en güzel şekilde önlemeğe çalış! O zaman
görürsün ki; düşmanın bile seninle dost olmuştur."[Fussilet 34-35.]
Affı öven hadislerden
bazıları da şu mealdedirler: "Kim öfkesini yenerse, Allah da ondan azabını
uzaklaştırır" "Öcünü almaya gücü olduğu halde öfkesini yenen kişiyi
Cenab-ı Allah yaratıklarının arasına çağırır ve huri kızlarından dilediğini
almakta serbest bırakır."