بَاب
فِي ذِي
الْوَجْهَيْنِ
34. İki Yüzlülük
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
سُفْيَانُ
عَنْ أَبِي
الزِّنَادِ
عَنْ
الْأَعْرَجِ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
أَنَّ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ مِنْ
شَرِّ
النَّاسِ ذُو
الْوَجْهَيْنِ
الَّذِي
يَأْتِي
هَؤُلَاءِ
بِوَجْهٍ
وَهَؤُلَاءِ
بِوَجْهٍ
Hz. Ebu Hureyre'den
(rivayet edildiğine göre) Nebi (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "İnsanların en
şerlisi bazılarına bir yüzle bazılarına da diğer bir yüzle varan iki yüzlü
kimse(ier) dir."
Diğer tahric: Buhari
menakıb. edeb, ahkam: Müslim, birr; Tirmizi. birr; Muvatta, kelam : Dârimî,
rikak; Ahmed b. Hanbel, II, 245, 307. 336, 455. 465, 495. 517. 525.
AÇIKLAMA:
Hadis-i şerifte geçen
"iki yüzHT'den maksat, araîan açık olan iki toplumdan ya da iki kişiden
birine varıp uım düşmanları hakkındaki kin ve düşmanlık duygularım okşayıcı ve
kabartıcı sözler söyledikten sonra, diğer topluma gidip onları da bu şekilde
kışkırtan, yahutta bir kimseyi yüzüne karşı medh-u sena ettikten sonra
arkasından aleyhine söylemediğini bıramayan, münafık kimsedir.
İmam Nevevî bu konuda
şöyle diyor: "Bu hadiste söz konusu edilen iki yüzlüden maksat, her
topluluğa varıp onların düşmanları hakkındaki düşüncelerini ve sırlarını
öğrenmek ve aralarındaki düşmanlıkları arttırmak gayesiyle onları övücü
düşmanlarını da yerici konuşmalar yapan kimsedir. Bu kimselerin yaptığı bu iş;
münafıklıktan, yalancılıktan hilekârlıktan ve yağcılıktan başka bir şey
değildir.
Fakat bir kimsenin iki
kişinin ya da topluluğun yanma varıp onların aralarını bulmak maksadıyla
onların düşmanlıklarını giderici ve onları birbirine ısındırıcı konuşmalar
yapmasında ise; bu konuşmalar yalan bile olsa hiçbir sakınca yoktur. Aksine bu
yaptığı iyi bir harekettir.