DEVAM: 6. (İyi Yada
Kötü) Bir Yola Çağırman (ın Ve O Yollardan Birini Tutmanın) Hükmü
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ
حَنْبَلٍ
قَالَ حَدَّثَنَا
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
يَزِيدَ قَالَ
حَدَّثَنَا
سَعِيدٌ
يَعْنِي
ابْنَ أَبِي
أَيُّوبَ
قَالَ
أَخْبَرَنِي
أَبُو صَخْرٍ
عَنْ نَافِعٍ
قَالَ كَانَ
لِابْنِ
عُمَرَ
صَدِيقٌ مِنْ
أَهْلِ
الشَّامِ
يُكَاتِبُهُ
فَكَتَبَ
إِلَيْهِ
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
عُمَرَ إِنَّهُ
بَلَغَنِي
أَنَّكَ
تَكَلَّمْتَ
فِي شَيْءٍ
مِنْ
الْقَدَرِ
فَإِيَّاكَ
أَنْ تَكْتُبَ
إِلَيَّ
فَإِنِّي
سَمِعْتُ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ إِنَّهُ
سَيَكُونُ
فِي أُمَّتِي
أَقْوَامٌ يُكَذِّبُونَ
بِالْقَدَرِ
Nâfi (r.a.)'den demiştir
ki: (Hz. Abdullah) İbn Ömer'in kendisiyle mektuplaştığı Şamlı bir arkadaşı
vardı (onun kader inancını kabul etmediğini öğrenen) Abdullah İbn Ömer, O'na
(şu mealde bir) mektup yazdı. "Senin kader hakkında birtakım (inkarcı)
sözler söylediğin (haberi) bana ulaştı. (Binaenaleyh) sakın bir daha bana
mektup yazma. Çünkü ben Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'i:
'Benim ümmetim içerisinde
kaderi inkar eden bir takım kavimler ortaya çıkacaktır' derken işittim."
İzah:
Bu hadisi şerif, Hz,
Nebi'in gaybe dair verdiği
haberlerdendir. Hadis-i şerifte çıkacağı haber verilen, kaderi inkâr edecek
kavim, haber verildiği şekilde çıkmıştır. İslâm tarihinde kaderi ilk inkâr eden
Vâsıl b. Atâ olmuştur. Vâsıl b. A'tâ ile başlayan ve Me'mun devrinden itibaren
Abbâsilerin resmi mezhebi haline gelen bu inkarcı mezheb, İslâm mezhebler
tarihinde "mutezile" ve "kaderiyye" ismi ile şöhret
bulmuştur.
Kelâm ulemasının
tesbitine göre bunlar kendi aralarında yirmi fırkaya ayrılırlar. İsimleri
şöyledir:
1. Vâsılıyye, 2.
Amriyye, 3. Hüzeyliyye, 4. Nazzâmiyye, 5. İsvâriyye, 6. îskâfiyye, 7.
Ca'feriyye, 8. Bişriyye,
9. Müzdâriyye, 10.
Haşimiyye, 11. Sâlihiyye, 12. Habitiyye, 13. Hudbiyye, 14. Ma'meriyye, 15.
Sümâmiyye,
16. Hayyâtiyye, 17.
Cahiziyye, 18. Ka'biyye, 19. Cubâiyye, 20. Behşemiyye.[Şerh-i Akaid tercemesi,
s. 13-19, Kutluay Doç. Dr. Yaşar, Tarihte ve Günümüzde islâm Mezhebleri, s.
69-79.]