DEVAM: 16. Kader
حَدَّثَنَا
جَعْفَرُ
بْنُ
مُسَافِرٍ
الْهُذَلِيُّ
حَدَّثَنَا
يَحْيَى بْنُ
حَسَّانَ
حَدَّثَنَا
الْوَلِيدُ
بْنُ رَبَاحٍ
عَنْ
إِبْرَاهِيمَ
بْنِ أَبِي
عَبْلَةَ
عَنْ أَبِي
حَفْصَةَ
قَالَ قَالَ
عُبَادَةُ
بْنُ
الصَّامِتِ
لِابْنِهِ
يَا بُنَيَّ
إِنَّكَ لَنْ
تَجِدَ
طَعْمَ
حَقِيقَةِ
الْإِيمَانِ
حَتَّى تَعْلَمَ
أَنَّ مَا
أَصَابَكَ
لَمْ يَكُنْ لِيُخْطِئَكَ
وَمَا
أَخْطَأَكَ
لَمْ يَكُنْ
لِيُصِيبَكَ
سَمِعْتُ
رَسُولَ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ
إِنَّ
أَوَّلَ مَا
خَلَقَ
اللَّهُ
الْقَلَمَ
فَقَالَ لَهُ
اكْتُبْ
قَالَ رَبِّ
وَمَاذَا
أَكْتُبُ قَالَ
اكْتُبْ
مَقَادِيرَ
كُلِّ شَيْءٍ
حَتَّى
تَقُومَ
السَّاعَةُ
يَا بُنَيَّ
إِنِّي
سَمِعْتُ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ مَنْ
مَاتَ عَلَى
غَيْرِ هَذَا
فَلَيْسَ
مِنِّي
Ebû Hafsa'dan (rivayet
edildiğine göre); Ubâde İbn Sâmit (kendi) oğluna:
"Ey oğulcuğum.
(Kaderinde) sana isabet eden şeyin (sana ulaşmakta) şaşmayacağını, (kaderinde)
sana isabet etmeyen şeyin de sana erişemeyeceğini (iyice) bilmedikçe hakiki
imânın tadını bulamazsın. (Nitekim, ben) Rasûlullah (s.a.v.)'in (şöyle) derken
işittim:
"Allah'ın ilk
yarattığı şey kalemdir. (Yüce Allah kalemi yaratınca) ona: Yaz! emrini verdi.
(Kalem):
Ey Rabbim neyi yazayım,
dedi (Yüce Allah'da:)
Kıyamet kopuncaya kadar
(olacak) herşeyin kaderini yaz! buyurdu."
Ey Oğulcuğum! Ben
Rasûlullah (s.a.v.)'i;
"Bundan başka (bir
inanç) üzerinde ölen kimse benden değildir" derken (de) işittim.
İzah:
Tirmîzî Kader. Sûre
Metinde geçen
"Kalem" den maksat, "Onun aslı Leyh . Mahfuzdadır"[Bûrûc 2]
âyet-i kerimesinde bahsedilen ve bütün mahlukatın kaderlerini ihtiva eden
levhayı yazan kalemdir.[Bk. Şerhu'l-Akîdeti't-Tahâviyye, 295.]
".„. Kalemler kaldırılmış,
salıifelerin mürekkebi kurumuştur..."[Tirmîzî. kıyâme; Ahmed b. Hanbel.
I, 293.303. 307.] hadis-i şerifinden
anlaşıldığı üzere insanların kaderini yazan kalem, bir ya da iki kalemden
ibaret değildir.
Sünnetin delâletinden
anlaşıldığı üzere dört türlü kalem vardır:
1. Bütün mahlukatın
yaratılmasıyla ilgili olan, yani onların kaderini yazan kalem.
Mevzumuzu teşkil eden
hadis-i şerifte kasdedilen kalem, bu olduğu gibi müfessirlerin büyük
çoğunluğuna göre kalem sûresinde geçen "kalem" kelimesiyle kasdedilen
kalem de budur.
2. Adem (a.s.)'ın ve
Âdemoğullarınin kaderini yazan kalem.
3. Anne karnında
bulunan çocuğa ruh üfürüldükten sonra bir meleğin gelip kendisiyle rızkını,
ecelini, amelini, şaki (bedbaht) yahut (bahtiyar) saîd yahut saîd olacağını
yazdığı[Bk. 4708 numaralı hadis] kalem.
4. Kişi bulûğ çağına
erdiği andan itibaren, onun amellerini yazmak üzere "Kirâmen Kâtibin"
meleklerinin eline verilen kalem.[Bk. Şerhu'l-Akîdeti'I-Tahâviyye. 297.]
Her ne kadar bu hadis-i
şerifte, ilk yaratılan şeyin bütün yaratıkların kaderlerinin kendisiyle Levh-i
Mahfuza yazıldığı kalem, olduğu ifade ediliyorsa da bu Öncelik nisbîdir. Yani
Arş ve suyun dışındaki yaratıklara nisbetledir.
Arş ve su bu kalemden
daha önce yaratılmıştır. Hatta rüzgarlar da bu kalemden önce yaratılmıştır.
Gerçekte ilk yaratılan nûr-i Muhammedîdir.
Bk. Buhârî, tevhid,
cihad. Tirmîzî, cennet, tefsir sure, Ahmed b. Hanbel. 1. 207, II-197, 335. 339,
370, V-316, 321. Şerhu'l-Akîdeti'l-Tahâviyye, 295.
Bk. es-Seherenfûri,
Bezlu'l-Mechûd. XVIII. 228.