DEVAM: 16. Kader
حَدَّثَنَا
عُبَيْدُ
اللَّهِ بْنُ
مُعَاذٍ
حَدَّثَنَا
أَبِي
حَدَّثَنَا
كَهْمَسٌ عَنْ
ابْنِ
بُرَيْدَةَ
عَنْ يَحْيَى
بْنِ يَعْمَرَ
قَالَ كَانَ
أَوَّلَ مَنْ
تَكَلَّمَ
فِي
الْقَدَرِ بِالْبَصْرَةِ
مَعْبَدٌ
الْجُهَنِيُّ
فَانْطَلَقْتُ
أَنَا
وَحُمَيْدُ
بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ
الْحِمْيَرِيُّ
حَاجَّيْنِ أَوْ
مُعْتَمِرَيْنِ
فَقُلْنَا
لَوْ لَقِينَا
أَحَدًا مِنْ
أَصْحَابِ
رَسُولِ اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ فَسَأَلْنَاهُ
عَمَّا يَقُولُ
هَؤُلَاءِ
فِي
الْقَدَرِ
فَوَفَّقَ اللَّهُ
لَنَا عَبْدَ
اللَّهِ بْنَ
عُمَرَ دَاخِلًا
فِي
الْمَسْجِدِ
فَاكْتَنَفْتُهُ
أَنَا
وَصَاحِبِي
فَظَنَنْتُ
أَنَّ صَاحِبِي
سَيَكِلُ
الْكَلَامَ
إِلَيَّ
فَقُلْتُ
أَبَا عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
إِنَّهُ قَدْ
ظَهَرَ
قِبَلَنَا
نَاسٌ
يَقْرَءُونَ
الْقُرْآنَ
وَيَتَفَقَّرُونَ
الْعِلْمَ
يَزْعُمُونَ
أَنْ لَا قَدَرَ
وَالْأَمْرَ
أُنُفٌ
فَقَالَ
إِذَا لَقِيتَ
أُولَئِكَ
فَأَخْبِرْهُمْ
أَنِّي بَرِيءٌ
مِنْهُمْ
وَهُمْ
بُرَآءُ
مِنِّي وَالَّذِي
يَحْلِفُ
بِهِ عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
عُمَرَ لَوْ
أَنَّ
لِأَحَدِهِمْ
مِثْلَ
أُحُدٍ
ذَهَبًا فَأَنْفَقَهُ
مَا قَبِلَهُ
اللَّهُ
مِنْهُ حَتَّى
يُؤْمِنَ
بِالْقَدَرِ
ثُمَّ قَالَ حَدَّثَنِي
عُمَرُ بْنُ
الْخَطَّابِ
قَالَ بَيْنَمَا
نَحْنُ
عِنْدَ
رَسُولِ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
إِذْ طَلَعَ
عَلَيْنَا رَجُلٌ
شَدِيدُ
بَيَاضِ
الثِّيَابِ
شَدِيدُ
سَوَادِ
الشَّعْرِ
لَا يُرَى
عَلَيْهِ أَثَرُ
السَّفَرِ
وَلَا
نَعْرِفُهُ
حَتَّى جَلَسَ
إِلَى
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَأَسْنَدَ
رُكْبَتَيْهِ
إِلَى
رُكْبَتَيْهِ
وَوَضَعَ
كَفَّيْهِ
عَلَى
فَخِذَيْهِ
وَقَالَ يَا
مُحَمَّدُ
أَخْبِرْنِي
عَنْ الْإِسْلَامِ
فَقَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
الْإِسْلَامُ
أَنْ
تَشْهَدَ
أَنْ لَا
إِلَهَ
إِلَّا اللَّهُ
وَأَنَّ
مُحَمَّدًا
رَسُولُ اللَّهِ
وَتُقِيمَ
الصَّلَاةَ
وَتُؤْتِيَ
الزَّكَاةَ
وَتَصُومَ
رَمَضَانَ
وَتَحُجَّ
الْبَيْتَ
إِنْ اسْتَطَعْتَ
إِلَيْهِ
سَبِيلًا
قَالَ
صَدَقْتَ
قَالَ
فَعَجِبْنَا
لَهُ
يَسْأَلُهُ
وَيُصَدِّقُهُ
قَالَ
فَأَخْبِرْنِي
عَنْ الْإِيمَانِ
قَالَ أَنْ
تُؤْمِنَ
بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ
وَكُتُبِهِ
وَرُسُلِهِ
وَالْيَوْمِ
الْآخِرِ وَتُؤْمِنَ
بِالْقَدَرِ
خَيْرِهِ
وَشَرِّهِ
قَالَ
صَدَقْتَ
قَالَ
فَأَخْبِرْنِي
عَنْ
الْإِحْسَانِ
قَالَ أَنْ
تَعْبُدَ
اللَّهَ
كَأَنَّكَ
تَرَاهُ
فَإِنْ لَمْ
تَكُنْ تَرَاهُ
فَإِنَّهُ
يَرَاكَ
قَالَ
فَأَخْبِرْنِي
عَنْ
السَّاعَةِ
قَالَ مَا
الْمَسْئُولُ
عَنْهَا بِأَعْلَمَ
مِنْ
السَّائِلِ
قَالَ
فَأَخْبِرْنِي
عَنْ
أَمَارَاتِهَا
قَالَ أَنْ
تَلِدَ الْأَمَةُ
رَبَّتَهَا
وَأَنْ تَرَى
الْحُفَاةَ
الْعُرَاةَ
الْعَالَةَ
رِعَاءَ الشَّاءِ
يَتَطَاوَلُونَ
فِي
الْبُنْيَانِ
قَالَ ثُمَّ
انْطَلَقَ
فَلَبِثْتُ
ثَلَاثًا
ثُمَّ قَالَ
يَا عُمَرُ
هَلْ تَدْرِي
مَنْ
السَّائِلُ
قُلْتُ اللَّهُ
وَرَسُولُهُ
أَعْلَمُ
قَالَ فَإِنَّهُ
جِبْرِيلُ
أَتَاكُمْ
يُعَلِّمُكُمْ
دِينَكُمْ
Yahya b. Ya'mer ile
Humeyd b. Abdurrahman'dan, şöyle dedikleri rivayet edilmiştir:
"Biz Abdullah b.
Ömer'le karşılaş (mış) tık, kendisine kaderden söz açtı (ve kaderi inkar eden
türedilerin) bu mevzuda söyledikleri sözleri anlattık..." (Bu hadisi
Ya'mer ile Humeyd'den nakleden Abdullah b. Büreyde bu rivayetine devam ederek,
hadisin bundan sonraki kısmında bir önceki 4695. hadisin) benzerini nakletti.
(Hadisin ravilerinden
Osman b. Gıyas ise bu rivayete bazı cümleler daha) ilave ederek (şöyle) dedi:
Müzeyne yahut Cüheyne
kabilesinden biri (Hz. Nebi'e):
"Ey Allah'ın
rasulü o halde ne diye amel ediyoruz? (Kendisini bir yazgı) geçmiş olan bir iş
için mi yoksa (hakkında hiç bir yazgı bulunmayan ve) şimdi yeni başlayacak bir
iş için mi?" diye sordu. (Hz. Nebi de:
"Kendisini bir
yazgı) geçen bir iş için (çalışacaksınız)" buyurdu. (Orada bulunan) bir
adam yahut da bazı kimseler:
"Öyleyse amel
niçin?" diye sordu. (Hz. Nebi de):
"Cennetlik olanlar
(dünyada) Cennet halkının amelin (i işlemey)e, cehennemlikler de (dünyada)
cehennem halkının amelin (i işlemey)e muvaffak edilecektir." buyurdu.
AÇIKLAMA:
Bu hadisle ilgili
açıklama bir önceki hadisin şerhinde geçtiğinden tekrara lüzum görmüyoruz.