DEVAM: 23. Recm Konusu
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ عَوْفٍ
الطَّائِيُّ
حَدَّثَنَا
الرَّبِيعُ
بْنُ رَوْحِ بْنِ
خُلَيْدٍ
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ خَالِدٍ
يَعْنِي
الْوَهْبِيَّ
حَدَّثَنَا
الْفَضْلُ بْنُ
دَلْهَمٍ
عَنْ
الْحَسَنِ
عَنْ
سَلَمَةَ بْنِ
الْمُحَبَّقِ
عَنْ
عُبَادَةَ
بْنِ الصَّامِتِ
عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
بِهَذَا
الْحَدِيثِ فَقَالَ
نَاسٌ
لِسَعْدِ
بْنِ
عُبَادَةَ
يَا أَبَا
ثَابِتٍ قَدْ
نَزَلَتْ
الْحُدُودُ لَوْ
أَنَّكَ وَجَدْتَ
مَعَ
امْرَأَتِكَ
رَجُلًا
كَيْفَ كُنْتَ
صَانِعًا
قَالَ كُنْتُ
ضَارِبَهُمَا
بِالسَّيْفِ
حَتَّى
يَسْكُتَا
أَفَأَنَا أَذْهَبُ
فَأَجْمَعُ
أَرْبَعَةَ
شُهَدَاءٍ
فَإِلَى
ذَلِكَ قَدْ
قَضَى
الْحَاجَةَ فَانْطَلَقُوا
فَاجْتَمَعُوا
عِنْدَ رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَقَالُوا
يَا رَسُولَ
اللَّهِ
أَلَمْ تَرَ
إِلَى أَبِي ثَابِتٍ
قَالَ كَذَا
وَكَذَا
فَقَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
كَفَى
بِالسَّيْفِ
شَاهِدًا
ثُمَّ قَالَ
لَا لَا
أَخَافُ أَنْ
يَتَتَابَعَ
فِيهَا
السَّكْرَانُ
وَالْغَيْرَانُ
قَالَ
أَبُو دَاوُد
رَوَى
وَكِيعٌ
أَوَّلَ هَذَا
الْحَدِيثِ
عَنْ
الْفَضْلِ
بْنِ دَلْهَمٍ
عَنْ
الْحَسَنِ
عَنْ
قَبِيصَةَ
بْنِ حُرَيْثٍ
عَنْ
سَلَمَةَ
بْنِ
الْمُحَبَّقِ
عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
وَإِنَّمَا
هَذَا
إِسْنَادُ
حَدِيثِ
ابْنِ
الْمُحَبَّقِ
أَنَّ رَجُلًا
وَقَعَ عَلَى
جَارِيَةِ
امْرَأَتِهِ
قَالَ أَبُو
دَاوُد
الْفَضْلُ
بْنُ دَلْهَمٍ
لَيْسَ
بِالْحَافِظِ
كَانَ
قَصَّابًا بِوَاسِطَ
Seleme b.
el-Muhabbak'tan; Ubâde b. Sâmit (r.a.), Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'den,
bu hadisi rivayet etti. Bunun üzerine insanlar Sa'd b. Ubâde (r.a.)'a; "Ey
Ebâ Sabit ! Şüphesiz hadler indi. Şayet sen, karınla birlikte bir adam bulsan
ne yapardın?" dediler,
Said (r.a.); "Onlar
susuncaya (ölünceye) kadar, kılıçla vururdum. ( O durumda) gidip de dört tane
şahit mi toplayayım?! O zamana kadar zaten iş biter" dedi. (Oradakiler)
gidip, Rasulullah (s.a.v.)'in yanında toplandılar ve; " Ya Rasulullah !
Ebû Sâbit'e baksana ! Şöyle şöyle dedi" dediler. Rasulullah (s.a.v.):
"Şahit olarak kılınç yeter" buyurdu, sonradan da; "Hayır hayır
ben o konuda kindarların ve kıskançların aceleyle kötülük yapmalarından
korkarım" dedi.
Ebû Davud der ki: Baş
tarafını, Vekî, Fazl b. Delhem'den, O haseriden, Hasen, Kabisa b. Hureys'ten, O
da Seleme b. Muhabbık vasıtasıyla Rasulullah (s.a.v.) den rivayet etmiştir. Bu,
İbnul-Muhabhık' in isnadı (onda) "Bir adam, karısının cariyesi ile temasta
bulundu" şeklindedir.
Ebû Davud: "Fail b.
Delhem "Hafız" değildir. Vâsıf da kasaptı" dedi.
Diğer tahric: İbn Mâce,
hudûd
AÇIKLAMA:
Vasıf: Basra İle Küfe
arasında, Haccac tarafından inşa edilmiş olan bir şehirdir.
Rivayetin baş tarafı,
bundan önce geçen hadistir. Zâten o kısım burada yer almamıştır. O bölümle ilgili
olarak burada söylenecek bir şey yoktur. Ancak son bölümle ilgili açıklamada
bulunmamız gerekir.
Rasulullah (s.a.v.)
önce, Sa'd b. Ubâde'nin, karısını bir yabancı ile yatarken görmesi halinde
onları öldüreceği tarzındaki sözlerini benimsemiş ve: "şahit olarak kılınç
yeter" buyurmuştur.
Ama peşinden bunun bir
takım sûi istimallere sebep olacağını söyleyerek men etmiştir. Rasulullah
(s.a.v.) bunun bazı haksız öldürmelere sebep olacağına işaretle; "kindarın
ve kıskancın acele ile bir kötülük işlemelerinden korkarım" buyurmuştur.
Yâni olur ki, birisine kızan birisi evine girdiğinde o adamı evinde görür ve
karısına kötülük ettiği zahabına kapılarak aceleyle öldürür. Ya da aşırı
derecede kıskanç birisi, evinde gördüğü bir adamı zina etmese bile öldürmeye
kalkar. İşte böyle kötü bir sonucun ortaya çıkmaması için bir yabancı bulan
kişiye ne onu ne de* karısını öldürme yetkisi verilmez. 4532 ve 4533
numaralarda gelecek olan hadisler de açıkça buna delâlet etmektedirler.
Fakat, karısını
birisiyle zina ederken yakalar ve o vaziyette öldürürse durum ne olur?
İbn Kudâme bu konu ile
ilgili olarak şöyle demektedir: "Bir adam birisini karısı ile zina
halinde bulur ve onu öldürürse kendisine kısas da, diyet te gerekmez. Çünkü
rivayet edildi ki; Hz. Ömer (r.a) bir gün öğle yemeği yerken, elinde kınından
çıkmış, kana bulanmış bir kılıçla koşarak bir adam geldi.
Ömer'in yanına oturup,
yemeye başladı. Bir grup da peşinden gelip; "Yâ emirel-mu'minin! şüphesiz
bu adam karısı ile birlikte arkadaşımızı öldürdü, dediler. Hz. Ömer:
Bunlar ne diyorlar? Adam:
Birisi karısının
bacaklarına kılınçla vurdu. Onların arasında birisi vardı, onu öldürdü, dedi.
Hz. Ömer, gelenlere:
Bu adam ne diyor? dedi.
Adamlar:
Kılınanı vurdu ve
karısının bacaklarını, kesti. Kılınç adamın ortasına değdi ve ikiye böldü,
dediler.
Hz. Ömer, adama:
Eğer tekrar yaparlarsa
sen de tekrarla, dedi"[İbn Kudâme, el-Muğnî, X, 348.]
İbn Kudame devamla,
kadının, zinayı kendi rızasıyla yapması halinde tazminat gerekmediğini, ama
zorlanarak ikrahla teslim alınmışsa öldürene kısas uygulanacağını söyler.
Birisi, bir adamı
öldürse ve onun karısı ile birlikte bulduğunu iddia etse, maktulün velisi de
zina iddiasını reddetse, velinin sözü kabul edilir. Katilden beyyine istenir.
Beyyinenin iki şahit mi yoksa dört şahit mi olduğu konusunda iki görüş vardır.
Bu ihtilâfa sebep, öldürenin, zinanın sübutunu mu yoksa öldürme sebebinin zina
oluşunu isbat mı olduğu konusundaki farklı görüşlerdir.
Burada bir de şu soru
hatıra gelebilir:
Birisi zina etse ve
zina suçu dört erkeğin şehâdeti ile hakim huzurunda sabit olsa ve zinakârı
birisi öldürse katile ne icâbeder?
İbn Kudâme, bu soruya
da; "Muhsan olan zinakârı öldürene kısas, kef-fâret ve diyet gerekmez. Bu,
Şafii mezhebinin zahiri görüşüdür. Alimler, zinâkarı Öldürmenin devlet
başkanının hakkı olduğunu söyleyerek, katile diyet gerektiğini
söylemişlerdir"[İbn Kudâme, el-Muğnî, IX, 348.]
Ebû Davud, hadisin
sonunda, Kabîsa'nın Seleme b. Muhabbık'tan bir
rivayetine işaret etmiş
ve bu rivayetin isnâdındaki Fadl b. Delhem'in zaafına dikkat çekmiştir. Ayrıca
Musannif, bu rivayette Fadl b. Delhem'in, yanlışlık yaptığını bir metnin
senedini, başka bir metne kattığını söylemiştir. Çünkü üzerinde durduğumuz
hadis ve konu ile, bu adamın cariyesi ile temas kurduğunu bildiren hadis
arasında hiçbir ilgi yoktur.