5. Haddi Hak Edenlerin
Suçunu Gizlemek
حَدَّثَنَا
جَعْفَرُ
بْنُ
مُسَافِرٍ
وَمُحَمَّدُ
بْنُ
سُلَيْمَانَ
الْأَنْبَارِيُّ
قَالَا
أَخْبَرَنَا
ابْنُ أَبِي
فُدَيْكٍ
عَنْ عَبْدِ
الْمَلِكِ
بْنِ زَيْدٍ
نَسَبَهُ
جَعْفَرٌ
إِلَى
سَعِيدِ بْنِ
زَيْدِ بْنِ
عَمْرِو بْنِ
نُفَيْلٍ
عَنْ مُحَمَّدِ
بْنِ أَبِي
بَكْرٍ عَنْ
عَمْرَةَ عَنْ
عَائِشَةَ
رَضِيَ
اللَّهُ
عَنْهَا قَالَتْ
قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَقِيلُوا
ذَوِي الْهَيْئَاتِ
عَثَرَاتِهِمْ
إِلَّا
الْحُدُودَ
Aişe radıyallahu
anha'dan; rivayet edildiğine göre, Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"İyi haslet sahiplerinin haddi gerektirenler dışındaki hatalarını
bağışlayın"
İzah:
Ahmed b. Hanbel, VI,
181.
Münzirî, isnaddaki
Abdülmelik b. Zeyd'den dolayı nacuse zayıf demiştir. Siracüddin el-Kazvînî de
bu hadisi tenkid etmiş hatta mevzu olduğunu söylemiştir. Hafız İbn Ha-cer ise
Kazvînî'nin iddiasını reddetmiştir. İbn Hacer bu hadisin başka bir isnadla daha
rivayet edildiğini, gerçi o isnadda da zayıf bir ravinin bulunduğunu ama iki
rivayetin birbirlerini takviye ettiklerini söyler.
Hadis-i şeriften,
hadlerin dışındaki suçların affedilmelerinin caiz olduğu anlaşılmaktadır.
Hattabî bu hadisin tazîri gerektiren suçlarda imamın ceza verip vermemekte
muhayyer olduğuna delil olduğunu söyler.
Hadisten anlaşılan
ikinci bir hüküm de, tazîri gerektiren suçta cezanın suçu işleyenin şahsiyetine
göre değişebileceğidir. Çünkü İslâm hukukunda cezanın asıl hedefi, suçun bir
daha işlenmesini önlemektir. Şahsiyetli birisi hata ederek bir suç işlerse çok
hafif bir ceza onun aynı suçu bir daha işlemesine mani olur. Şahsiyetsiz,
kaşarlanmış birisinin aynı suçu bir daha işlemekten korkar hale gelmesi ise
daha ağır bir cezayı gerektirebilir. Bu hal hiç de adalete aykırı bir hal
değildir. Bu gerçeğin farkına varıldığı anlaşılan çağdaş hukuk sistemlerinde de
sabıkanın olmayışı, sanığın iyi hali cezayı hafifletici sebeplerden kabul
edilmiştir.
Hadler Allah hakkı
olarak meşru kılındığı için haddi gerektiren suçlarda haysiyet ve itibar sahibi
birisi ile haysiyetsiz, sabıkalı birisi arasında hiçbir fark yoktur. Bu türden
bir suçu işleyen birisi kim olursa olsun şarî-in koyduğu ceza noksansız
uygulanır.