DEVAM: 17. (İyiliği)
Emir Ve (Kötülükten) Nehy Etmek
حَدَّثَنَا
سُلَيْمَانُ
بْنُ حَرْبٍ
وَحَفْصُ
بْنُ عُمَرَ
قَالَا
حَدَّثَنَا
شُعْبَةُ
وَهَذَا
لَفْظُهُ
عَنْ عَمْرِو
بْنِ مُرَّةَ
عَنْ أَبِي
الْبَخْتَرِيِّ
قَالَ أَخْبَرَنِي
مَنْ سَمِعَ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ و
قَالَ
سُلَيْمَانُ
حَدَّثَنِي
رَجُلٌ مِنْ
أَصْحَابِ النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَنَّ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ لَنْ
يَهْلَكَ
النَّاسُ
حَتَّى
يَعْذِرُوا
أَوْ
يُعْذِرُوا
مِنْ
أَنْفُسِهِمْ
Ebu'l Bahteri demiştir
ki; Rasûlullah (s.a.v.)'den işiten birisi, -Süleyman Rasulullah'ın ashabından
bir adam dedi- bana, Rasûlullah (s.a.v.)'in şöyle buyurduğunu haber verdi: "İnsanlar,
günahları ve ayıpları çoğalıncaya kadar helak olmayacaklardır."
İzah:
Tahric: Ahmed, b
Hanbel IV, 260; V, 293.
Sened: Hadisi Ebu
Davud'a Süleyman b. Harb ve Hafs b. Ömer rivayet etmişlerdir. Birinci rivayet
Hafs'a, ikincisi de Süleyman'a aittir.
Açıklama:
"Günahları ve ayıpları çoğalıncaya kadar", diye terceme ettiğimiz
ya'zirü" kelimesi if'al babından yu'ziru" şeklinde de rivayet
edilmiştir.
Bu fark, bir ravi
şüphesi olarak metinde mevcuttur. Bu fiilin hem sülasi-den hem if'âl babından
aynı manaya geldiğini söyleyenlere uyarak biz farklı rivayetlere tercemede
işaret edemedik. Azınlıkta kalan bir grup âlime göre ise kelimenin if al
babından manası, "Özrü izale etmek" demektir . o zaman bu cümlenin
manası: "Onlar için bir özür kalmaymcaya kadar...." olur.
Hadisin buradaki rivayetinde
sahabi ravi anılmamıştır. Taberi ise bu hadisi tefsirinde Abdülmelik b.
Meysere, ez-Zarid kanalıyla, Abdullah b. Mes'ûd'dan rivayet etmiştir. Abdullah
b. Mes'ud hadisi rivayet edince kendisine, "Bu nasıl olur?"
denilince; baskınımıza uğradıklarında sözleri; gerçekten biz haksızdık
demekten ibaret kalmıştır." [A'râf 5] ayetini okumuşlardır. İbn Mes'ud'un
bu âyeti okuması sanki ikinci izahı desteklemektedir.