بَاب
النَّهْيِ
عَنْ
التَّعَرِّي
(Hamamlarda) Soyunmak
Yasaklanmıştır
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
مُحَمَّدِ
بْنِ
نُفَيْلٍ
حَدَّثَنَا
زُهَيْرٌ
عَنْ عَبْدِ
الْمَلِكِ
بْنِ أَبِي
سُلَيْمَانَ الْعَرْزَمِيِّ
عَنْ عَطَاءٍ
عَنْ يَعْلَى
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
رَأَى
رَجُلًا
يَغْتَسِلُ
بِالْبَرَازِ
بِلَا
إِزَارٍ
فَصَعَدَ
الْمِنْبَرَ
فَحَمِدَ
اللَّهَ
وَأَثْنَى
عَلَيْهِ
ثُمَّ قَالَ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
إِنَّ
اللَّهَ
عَزَّ وَجَلَّ
حَيِيٌّ
سِتِّيرٌ
يُحِبُّ
الْحَيَاءَ
وَالسَّتْرَ
فَإِذَا
اغْتَسَلَ
أَحَدُكُمْ
فَلْيَسْتَتِرْ
Ya'lâ'dan rivayet
olunduğuna göre; Resulullah (s.a.v). kırda peştemalsiz olarak yıkanan bir adam
görmüş ve minbere çıkıp Allah'a hamd ve senada bulunduktan sonra:
"Muhakkak ki Aziz ve Celîl olan Allah utangaçtır, (ayıplara) kapalıdır,
utanmayı ve örtünmeyi sever, Binaenaleyh biriniz yıkandığı zaman örtünsün"
buyurmuştur.
İzah:
Ebû Davud vitr: Nesâi.
gusl; Ahmed b. Hanbel IV 224.
Hâyiyy: Utangaç, haya
sahibi demektir.
Bilindiği gibi haya
(utanma) insanda ayıplanma ve kötülemne korkusundan doğan bir tepkidir.
Allah, Organizmada
meydana gelen bu gibi tepkilerden ve arizi hallerden münezzehtir. Bu bakımdan
organizmada görülen bu gibi ârizi hallerin Allah için söz konusu olmaması
gerekir.
Öyleyse hadis-i şerifte
geçen "utangaç" kelimesinin açıklığa kavuşturuması gerekir.
Bu mevzuda hadis
sarihleri şöyle diyorlar:
Utanma duygusunun
insan üzerinde iki çeşit tesiri vardır:
1- Bu duygu içerisine
giren insanın vücudu üzerinde meydana gelen değişiklikler kızarma, bozarma,
rahatsızlanma, mahcub olma gibi değişikliklerdir. Bunlara utanmanın meydana
getirdiği ilk tesirler diyoruz.
2- Bu mahcubiyete sebep
olan fiiil ve davranıştan uzaklaşmak. Utanmanın bu ikinci te'sirinede nihâi
te'sir diyoruz.
İşte bu tesirlerden
birincisi Allah için muhaldir. Allah, muhcubiyetten ve mahcubiyetle ilgili
organik ve psikolojik hallerden münezzehtir.
Ancak Allah için utanmanın
neticesi olan hal, yani utanmayı gerektiren işlerden uzaklık söz konusudur.
İşte burada Allah'ın utangaçlığından maksat budur.
Metinde geçen
"sittîr" kelimesi İsm-i fail ve ismi mefül manalarına gelebilir,
tsfn-i fail manasında kullanılmış olduğu kabul edilirse, günahları ve ayıplan
örtücü anlamına gelir. Bu durumda " Muhakkak ki Allah (günahları)
örtücüdür" anlamına gelir.
Eğer ims-i Meful
manasında kullanıldığını kabul edersek "Muhakkak ki Allah her türlü ayıp
ve kusura karşı kapalı ve örtülüdür." anlamına gelir.
Metinde geçen
"örtünsün" kelimesi vücub ifade eden vehükmü bütün fertlere şamil
olan bir kelimedir. Bu bakımdan mezheb imalarına göre, insanların bulunduğu
yerlerde yıkanmak isteyen kimselerin yıkanırken insanlardan gizlenmesi
farzdır. Tenha yerlerde avret mahalli açık yıkanması caiz olmakla birlikte
avret mahalini kapatarak yıkanması müstehaptır. Nitekim cumhuru ulema Musa ve
Eyyub (a.s)'ın da tenhada çıplak olarak[Buhârî gusul] yıkanmalarını ifade eden
Buharı hadisine bakarak bir kimsenin tenhada çıplak olarak yıkanmasının caiz
olduğunu söylemişlerdir.