بَاب
فِي بَيْعِ
الْمُكَاتَبِ
إِذَا فُسِخَتْ
الْكِتَابَةُ
2. Kitabet Akdinin
Bozulması Halinde Mukateb Kölenin Satılabileceği Konusunda Gelen Hadisler
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
مَسْلَمَةَ
وَقُتَيْبَةُ
بْنُ سَعِيدٍ
قَالَا حَدَّثَنَا
اللَّيْثُ
عَنْ ابْنِ
شِهَابٍ عَنْ
عُرْوَةَ
أَنَّ عَائِشَةَ
رَضِيَ
اللَّهُ
عَنْهَا
أَخْبَرَتْهُ
أَنَّ
بَرِيرَةَ
جَاءَتْ
عَائِشَةَ
تَسْتَعِينُهَا
فِي
كِتَابَتِهَا
وَلَمْ تَكُنْ
قَضَتْ مِنْ
كِتَابَتِهَا
شَيْئًا
فَقَالَتْ
لَهَا
عَائِشَةُ
ارْجِعِي
إِلَى أَهْلِكِ
فَإِنْ
أَحَبُّوا
أَنْ
أَقْضِيَ
عَنْكِ
كِتَابَتَكِ
وَيَكُونَ
وَلَاؤُكِ
لِي فَعَلْتُ
فَذَكَرَتْ
ذَلِكَ
بَرِيرَةُ
لِأَهْلِهَا
فَأَبَوْا
وَقَالُوا
إِنْ شَاءَتْ
أَنْ
تَحْتَسِبَ عَلَيْكِ
فَلْتَفْعَلْ
وَيَكُونُ
لَنَا وَلَاؤُكِ
فَذَكَرَتْ
ذَلِكَ
لِرَسُولِ اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَقَالَ
لَهَا رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
ابْتَاعِي
فَأَعْتِقِي
فَإِنَّمَا الْوَلَاءُ
لِمَنْ
أَعْتَقَ
ثُمَّ قَامَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
فَقَالَ مَا
بَالُ
أُنَاسٍ
يَشْتَرِطُونَ
شُرُوطًا لَيْسَتْ
فِي كِتَابِ
اللَّهِ مَنْ
اشْتَرَطَ
شَرْطًا
لَيْسَ فِي
كِتَابِ
اللَّهِ فَلَيْسَ
لَهُ وَإِنْ
شَرَطَهُ
مِائَةَ مَرَّةٍ
شَرْطُ
اللَّهِ
أَحَقُّ
وَأَوْثَقُ
Aişe (ranha)'nın Urve'ye
verdiği haber'e göre: (Bir gün) Berire (efendisiyle imzalamış olduğu) ve
(henüz) borcundan bir şey ödemediği kitabet anlaşmasında kendisine yardımcı
olmasını rica etmek üzere Aişe'ye gelmiş. Aişe de ona, "Efendilerine dön,
eğer senin velâ (y-ı ıtak)'ın bana ait olmak üzere (senin bu) borcunu senin
yerine ödememe razı olurlarsa (bunu) yaparım" demiş. (Bunun üzerine)
Berire (gidip) efendilerine bunu anlatmış, (fakat onlar bunu) kabul etmemişler
ve, "Sana (yapacağı bu işin sevabını Allah'dan) umarak vela (hakkı) da
bizim olmak üzere (yaparsa) yapsın" demişler.
Bunun üzerine (Hz. Aişe)
durumu Resulullah (s.a.v.)'e arzetmiş. Resulullah (s.a.v.) da ona: "Sen
(bu cariyeyi) satın al ve hürriyetine kavuştur. Onların ileri sürdüğü şartların
hiçbir önemi ve geçerliliği yoktur. (Çünkü) vela ancak hürriyete kavuşturan
kimseye aittir." buyurmuş. Sonra (ayağa) kalkarak şöyle demiş: "Bu
insanlara ne oluyor da Allah'ın Kitabında olmayan birtakım şartlar ileri
sürüyorlar. Allah'ın Kitab'ında bulunmayan bir şartı ileri sürmek suretiyle bir
akit yap)miş olan kimse için (Bu şart'a uyulmasını isteme hakkı) yoktur.
İsterse bu şartı yüz defa kabul ettirmiş olsun. (Çünkü Kur'an-ı Kerim'de
bulunan) Allah'ın şartları hakkın ve sağlamlığın ta kendisidir."
Ayrıca bu hadis;
Buharî, salat, şurût, et'ime, ferâiz, talâk, keffaret, nikah. zekât, mükâteb,
buyu': Müslim, ıtk: Ebû Dâvûd, ferâiz; Tirmizi, fersiz. vesaya. velâ; Nesâî,
zekât , talâk, buyu'; îbn Mace, talâk. ilk; Ahmed b. Hanbel, I, 281,321. 11,28.
100, 113, 144, 153, 156, VI. 33, 42, 46, 82,103. 121, 135. 161, 172, 175, 178,
180. 186. 190. 213. 272. de de var.
İzah, 3930 da.