DEVAM: 19. Okuma İle
Tedavi Nasıl Olur?
حَدَّثَنَا
زُهَيْرُ
بْنُ حَرْبٍ
وَعُثْمَانُ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ
قَالَا
حَدَّثَنَا
سُفْيَانُ
بْنُ
عُيَيْنَةَ
عَنْ عَبْدِ رَبِّهِ
يَعْنِي
ابْنَ
سَعِيدٍ عَنْ
عَمْرَةَ
عَنْ عَائِشَةَ
قَالَتْ
كَانَ
النَّبِيُّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ لِلْإِنْسَانِ
إِذَا
اشْتَكَى
يَقُولُ
بِرِيقِهِ
ثُمَّ قَالَ
بِهِ فِي
التُّرَابِ
تُرْبَةُ
أَرْضِنَا
بِرِيقَةِ
بَعْضِنَا
يُشْفَى
سَقِيمُنَا
بِإِذْنِ
رَبِّنَا
Âişe (r.anha)'nın şöyle dediği
rivayet olunmuştur: Nebi (s.a.v.), bir insan hastalandığı zaman (önce) tükrüğü
ile (toprağa) bir işaret (çizgi) çizerdi. –
(Ravi bu işareti
göstermek için kendisi de) tükrükle toprağı çizdi.- Sonra; "Yerimizin
toprağı, bazılarımızın tükrüğü ile, Rabbimizin izni ile hastalarımıza şifa
verir" diye dua ederdi.
İzah:
Buharı, tıb; Müslim,
selâm; İbn Mâce, tıb; Ahmed b. Hanbel, VI, 93.
Bilindiği gibi, bir
hadisi raviler Hz. Nebi'in o hadisi söylemesi esnasındaki hareketleri ile
birlikte rivayet etmişlerse ona "Müselsel hadis" denir. Bu hadis de
bu şekilde rivayet edilmiş olduğundan müselsel hadisler sınıfına girmektedir.
İmam Nevevî'nin
açıklamasına göre, hadis-i şerifin manası şudur: Peygamber (s.a.v.) şehadet
parmağı ile kendi tükürüğünü alır, sonra parmağını toprağa sürerek ona yerden
bir şeyler yapışmasını sağlar, sonra yara veya hasta olan yeri onunla sıvazlar
ve bir yandan da bu duayı okurdu.
"Yerimizin
toprağı"ndan murat, bütün yeryüzü ise de bazılarına göre bereketinden
dolayı bununla hasseten Medine'nin toprağı kastedilmiştir.[Davudoğlu A, Sahih-İ
Müslim Tercüme ve Şerhi, IX, 624-625.]
Tıybî, Şerhu'l-Mişkât
isimli eserinde "türbe" kelimesinin "arzinâ" kelimesine,
"rîka" kelimesinin de "ba'zunâ" kelimesine muzaf
kılınmasına bakarak, bu şifanın her toprakta ve her müslümamn tükrüğünde
bulunmayıp sadece Medine gibi mukaddes beldelerin toprağı ile kuvve-i kudsiye
sahibi salih kimselerin tükrüğünde bulunabileceğini söylemiştir.[eş-Şerkavî
Abdullah İbn Hicazı, Fethu'l-Mübdî bi-şerhi Muhtasan'z-Zebîdî, III, 298.]
Bu hadis-i şerif
hastayı tükrük ve toprakla sıvazlayarak okumak suretiyle tedavi etmenin caiz
olduğuna delâlet etmektedir.