DEVAM: 15. Yemeğe
Başlarken Besmele Çekmek
حَدَّثَنَا
عُثْمَانُ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ
حَدَّثَنَا
أَبُو
مُعَاوِيَةَ
عَنْ الْأَعْمَشِ
عَنْ
خَيْثَمَةَ
عَنْ أَبِي
حُذَيْفَةَ
عَنْ
حُذَيْفَةَ
قَالَ كُنَّا
إِذَا حَضَرْنَا
مَعَ رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
طَعَامًا
لَمْ يَضَعْ
أَحَدُنَا
يَدَهُ
حَتَّى
يَبْدَأَ
رَسُولُ اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ وَإِنَّا
حَضَرْنَا
مَعَهُ
طَعَامًا
فَجَاءَ
أَعْرَابِيٌّ
كَأَنَّمَا
يُدْفَعُ فَذَهَبَ
لِيَضَعَ يَدَهُ
فِي
الطَّعَامِ
فَأَخَذَ
رَسُولُ اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ بِيَدِهِ
ثُمَّ
جَاءَتْ
جَارِيَةٌ
كَأَنَّمَا
تُدْفَعُ
فَذَهَبَتْ
لِتَضَعَ
يَدَهَا فِي
الطَّعَامِ
فَأَخَذَ
رَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
بِيَدِهَا
وَقَالَ
إِنَّ
الشَّيْطَانَ
لَيَسْتَحِلُّ
الطَّعَامَ الَّذِي
لَمْ
يُذْكَرْ
اسْمُ
اللَّهِ عَلَيْهِ
وَإِنَّهُ
جَاءَ
بِهَذَا
الْأَعْرَابِيِّ
يَسْتَحِلُّ
بِهِ
فَأَخَذْتُ
بِيَدِهِ
وَجَاءَ
بِهَذِهِ
الْجَارِيَةِ
يَسْتَحِلُّ
بِهَا
فَأَخَذْتُ
بِيَدِهَا
فَوَالَّذِي
نَفْسِي
بِيَدِهِ
إِنَّ يَدَهُ
لَفِي يَدِي
مَعَ
أَيْدِيهِمَا
Huzeyfe (r.a)'den
rivayet olunmuştur; dedi ki: Biz Rasûlullah (s.a.v.) ile birlikte bir yemekte
bulunmuştuk. Rasûlullah (s.a.v.) ile birlikte sofrada hazır bulunduğunuz halde
içimizden hiçbir kimse ondan önce elini sofraya uzatmadı. Derken bir bedevi
sanki (arkasından yemeğe doğru) itilmiş gibi (hızla) gelip elini daldırmak
üzere yemeğe götürdü. Rasûlullah (s.a.v.) da hemen onun elini tuttu. Sonra bir
cariye sanki (arkasından) itiliyormuş gibi (hızla) gelip yemeğe sokmak üzere
elini uzattı. Rasûlullah (s.a.v.) onun elini de tuttu ve şöyle buyurdu:
"Gerçekten şeytan,
üzerine Allah'ın ismi anılmayan (Besmele çekilmeyen) yemeği yemeye imkân bulur.
(O bu yemeği kendisine) helâl kılmak için önce kendisine âlet edebileceği şu
bedeviyi getirdi. Ben de onun elini tuttum, (şeytana imkân vermedim). Sonra (bu
yemeği kendisine) helâl kılmaya âlet etmek üzere bu cariyeyi getirdi. Ben (onun
da) elini tuttum. Varlığım elinde olan Zât'a yemin olsun ki, şeytan'ın eli
bedevi ve cariyenin eli ile birlikte benim elimdedir."
İzah:
Müslim, eşribe; Ahmed
b. Hanbel, V, 383, 398.
Bu hadis-i şerif,
yemeğe başlarken Besmele çekmenin sünnet olduğuna delâlet etmektedir.
Merhum A. Davudoğlu bu
hadisle ilgili olarak yaptığı açıklamada şöyle diyor:
"Şeytanın yemeği
helâl saymasından murad bazılarına göre hakikaten helâl olacağına itikad
etmesidir. Bir takımları, bundan murad, yemeğin bereketini kaldırmaktır; böyle
bir yemeği diyen doymaz, demişlerdir. Nevevî de şunları söylemiştir: "Helâl
sayar cümlesinin manası, yemeğe imkân bulur, demektir. Yani bir insanın
Besmelesiz başladığı yemeği şeytan yer. Fakat Besmeleyle başlarsa veya
sofradakilerden bazıları Besmele çekerse o yemekten yiyemediği gibi henüz
kimsenin yemediği yemekten de yiyemez.1"' Sonra kelâm ve fıkıh uleması
ile muhaddislerin gelmiş geçmiş cumhuruna göre, bu hadis ile şeytanın yemek
yediğine dair varid olan diğer hadisler zahirî manalarına hamledilmiştir. Yani
şeytan hakikaten yemek yer. Çünkü bunu akıl imkânsız görmediği gibi şeriat da
inkâr etmemiş, bilâkis ispat eylemiştir.
Binaenaleyh kabulü ve
itikad olunması vâcibtir."[Davudoğlu, A. Sahih-i Müslim Terceme ve Şerhi,
IX, 317.]