SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

ET’İME BAHSİ

<< 3834 >>

بَاب الْإِقْرَانِ فِي التَّمْرِ عِنْدَ الْأَكْلِ

43. (Toplu Halde) Yemek Yerken İki Hurmayı Birden Yemek

 

حَدَّثَنَا وَاصِلُ بْنُ عَبْدِ الْأَعْلَى حَدَّثَنَا ابْنُ فُضَيْلٍ عَنْ أَبِي إِسْحَقَ عَنْ جَبَلَةَ بْنِ سُحَيْمٍ عَنْ ابْنِ عُمَرَ قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ الْإِقْرَانِ إِلَّا أَنْ تَسْتَأْذِنَ أَصْحَابَكَ

 

İbn Ömer'den rivayet olunmuştur; dedi ki: Rasûlullah (s.a.v.), (iki hurmayı) birleştirerek yeme) yi yasakladı ve: "Ancak (sofrada bulunan yemek) arkadaşlarının izin vermeleri müstesnadır" buyurdu.

 

 

İzah:

Buhari, et'ime, mezâlim; Müsüm, eşribe; Ahmed b. Hanbel, II, 7,44, 46, 81.

 

İmam Nevevî bu hadisi açıklarken şu görüşlere yer veriyor: "Bu hadisteki iki hurmayı birden yemekle ilgili yasağın hükmü üzerine ulema ihtilâfa düşmüştür. Bazıları bu yasağın haram ifade ettiğini ileri sürerken, bazıları kerahat ifade ettiğini, bazıları da bu yasağa uymanın âdabtan olduğunu ileri sürmüşlerdir. Doğrusu ise bu yasakla ilgili hüküm, duruma göre değişir.

 

Eğer hurma sofrada bulunan kimselerin ortak malı ise sofrada bulunan cemaatin tümünün rızası olmadıkça iki hurmayı birleştirerek yemek haram­dır. Cemaatin rızaları, açıkça söylemek yahut sarahat yerini tutacak bir ka­rine veya nazı geçme gibi bir şeyle olabilir. Hepsinin razı olup olmadığında şüphe varsa çifter çifter yemek haramdır.

 

Yiyecek içlerinden birine ait olursa yalnız onun rızası şarttır. Onun rı­zasını almadan ikişer yemek haramdır. Fakat yiyecek sahibinin ikişer ikişer yemesi caizdir. Bununla beraber sofrada bulunan kimselerden izin alması müstehabtır. Eğer yiyecek azsa ev sahibinin misafirlerle beraber, eşit olarak ye­miş olmak için, ikişer ikişer yemekten kaçınması iyi olur. Yemek artacak kadar çok ve acele yemeyi gerektiren bir işi varsa o zaman ikişer ikişer yemekte bir sakınca yoktur. Ancak edeb, açgözlülük ifade eden bu tür davranışlar­dan kaçınmayı gerektirir."

 

Hattâbî, "Hurmayı veya başka bir yiyeceği ikişer ikişer kaldırarak ye­menin yasaklanması, müslümanhğm ilk devirlerinde yiyecek sıkıntısı çekil­diği dönemlere aittir. Bugün bu sıkıntı geçtiğinden söz konusu yasak da yü­rürlükten kalkmıştır” demişse de İmam Nevevî, Hattâbî'nin bu görünüşü­nü reddederek kendi görüşünün doğru olduğunu beyan etmiştir.