بَاب
الْعِنَبِ
يُعْصَرُ
لِلْخَمْرِ
2. Şarap Yapılması
İçin Üzümün Şırasını Çıkarmanın Hükmü
حَدَّثَنَا
عُثْمَانُ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ
حَدَّثَنَا
وَكِيعُ بْنُ
الْجَرَّاحِ
عَنْ عَبْدِ
الْعَزِيزِ
بْنِ عُمَرَ
عَنْ أَبِي
عَلْقَمَةَ
مَوْلَاهُمْ
وَعَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ عَبْدِ
اللَّهِ
الْغَافِقِيِّ
أَنَّهُمَا
سَمِعَا
ابْنَ عُمَرَ
يَقُولُ
قَالَ
رَسُولُ اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
لَعَنَ
اللَّهُ
الْخَمْرَ
وَشَارِبَهَا
وَسَاقِيَهَا
وَبَائِعَهَا
وَمُبْتَاعَهَا
وَعَاصِرَهَا
وَمُعْتَصِرَهَا
وَحَامِلَهَا
وَالْمَحْمُولَةَ
إِلَيْهِ
(Abdullah) İbn Ömer,
Rasûlullah (s.a.v.)'in (şöyle) buyurduğunu söylemiştir: "Şaraba, onu
içene, sunana, satana (ve alana), onu (üzümden) sıkıp çıkarana, onun sıkılıp
çıkarılması için emir verene, taşıyıcısına, kendisine getirilen kimseye Allah
lanet etsin."
İzah:
İbn Mâce, eşribe;
Tirmizî, buyu'; Ahmed b. Hanbel I, 316, II, 25, 71, 97.
Hadis-i şerifte şu
dokuz şeye lanet edilmektedir: 1) Şaraba. 2) Âsıra: Yani şarap yapılması için
üzüme sıkıp şırasını çıkarana. Bu işi kendisi için yapması ile başkası için
yapmış olması arasında fark yoktur. Lanete müstehak olan, üzümün şarap
yapılması niyetiyle Çıkılmasıdır. 3) Şarabı içene. 4) Şarabı başkalarına
sunana. 5) Onu satana. 6) Satın alana. 7) Şarap yapılması için üzümü
başkalarına sıktırana. 8) Şarabı bir yerden diğer bir yere taşıyana. 9) Kendi
isteği üzerine kendisine şarap taşınan kimseye.
Bunlara ilâveten Hz.
Nebi'in lanetlediği kimseler arasında Tirmizî ve İbn Mâce'nin rivayetlerinde;
şarabın parasını yiyen, kendisine şarap sunulan ve kendisine şarap satın alınan
kimseler de sayılmaktadır.
Bilindiği gibi herşeyin
lanete hedef olması ve lanetten etkilenmesi kendi durumu ve özelliklerine göre
olur. Meselâ, şarabın lanetten etkilenmesi, onun içilmesinin haram hale gelmesi
ve pis hale gelmesi şeklinde olur. Bu lanete hedef olan insanların ondan
etkilenmeleri ise; günahkâr olmaları, Allah'ın rahmetinden uzak ve mahrum
olmaları şeklinde tecelli eder.
Mezlü'l-Meclıûd
yazarının açıklamasına göre, "Şarabı kendisi içmek için taşıyan kimse bu
lanete hedef olursa da kendisi içmek için değil de ücret karşılığında
başkalarına taşıyıveren kimse bu lanete^ hedef olmaz. İbn Âbidin de bu
görüştedir. Hidâye müellifi bu mevzuda İmam Ebû Hanîfe ile İmam Ebû Yusuf ve
İmam Muhammed arasında ihtilâf bulunduğunu zikrettikten sonra, İmam Ebû
Hanîfe'ye göre; başkasına ücretle şarap taşıyan kimsenin de bu hükme
girmediğini söylemiştir."[Bezlü'l-Mechûd, XVI, 10.]
TuhfetüM-Ahvezî
yazarına göre, "Şarap satan ve satın alan, hangi maksatla satarsa satsın
veya satın alırsa alsın hadis-i şerifteki lanete
müstehaktır."[Tuhfetü'l-Ahvezî, IV, 517.]
Şarap yapılması için
üzümü sıkıp şırasını çıkaran ya da başkasına sıktıran kimsenin durumu da
böyledir.