DEVAM: 1. Şarabın
Haram Kılınması
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
يَحْيَى عَنْ
سُفْيَانَ
حَدَّثَنَا
عَطَاءُ بْنُ السَّائِبِ
عَنْ أَبِي
عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
السُّلَمِيِّ
عَنْ عَلِيِّ
بْنِ أَبِي طَالِبٍ
عَلَيْهِ
السَّلَام
أَنَّ
رَجُلًا مِنْ
الْأَنْصَارِ
دَعَاهُ
وَعَبْدَ
الرَّحْمَنِ
بْنَ عَوْفٍ
فَسَقَاهُمَا
قَبْلَ أَنْ
تُحَرَّمَ
الْخَمْرُ
فَأَمَّهُمْ
عَلِيٌّ فِي
الْمَغْرِبِ
فَقَرَأَ
قُلْ يَا أَيُّهَا
الْكَافِرُونَ
فَخَلَطَ
فِيهَا فَنَزَلَتْ
لَا تَقْرَبُوا
الصَّلَاةَ
وَأَنْتُمْ
سُكَارَى حَتَّى
تَعْلَمُوا
مَا
تَقُولُونَ
Ali b. Ebî Talib
(r.a)'dan rivayet olunduğuna göre; Ensar'dan bir adam şarabın haram
kılınmasından önce (ki günlerde) Hz. Ali ile Abdurrahman b. Avf'ı çağırıp
onlara (sarhoş edecek şekilde şarap) içirmiş. (O sırada akşam namazı vakti
girmiş ve Hz. Ali) akşam namazında cemaate imam olmuş. (Namazda) "Kul ya
eyyühel-kâfirûn" (sûresin)i okumuş ve sûrede yanılmış. Bunun üzerine
"...Sarhoşken, ne söylediğinizi bilinceye kadar namaza yaklaşmayın"[Nisa
43] (âyeti) nazil olmuş.
İzah:
Tirmizi, tefsir sûre
(Nisa)
Tirmizî'nin rivayetine
göre Hz. Ali namazda "Kâfirûn" sûresini sarhoşluğun tesiriyle, "Kulyâ eyyühel Kâfirûne lâ a'budu ma
ta'büdün ve nahnü na'büdü ma ta'büdün" şeklinde okunmuştur. Her ne kadar
musannif Ebû Davud'un bu rivayetiyle Tirmizî'nin rivayetinde, akşam namazını
sarhoş iken kıldıran ve sarhoşluğun tesiriyle sûreyi yanlış okuyan kimsenin Hz.
Ali olduğu ifade edilmekte ise de; Avnü'l-Ma'bûd yazarının açıklamasına göre,
Hâkim'in sahih olarak rivayet ettiği bir hadis-i şerifte sarhoş iken namaz
kıldıran zatın Hz. Ali olmayıp başka bir adam olduğu ifade edilmektedir.
Hâkim'in bu rivayeti, söz konusu hâdisede sarhoşluğu ve Kâfirûn sûresini
mananın fahiş şekilde bozulmasına sebep olacak şekilde yanlış okuma olayını
Hz. Ali'ye isnad etmek isteyen Haricîler aleyhine büyük bir delildir. Esasen bu
hadisin ravisinin bizzat Hz. Ali'nin kendisi olduğu düşünülürse, sarhoş olan
ve yanılan kimsenin başka birisi olduğu kolayca anlaşılır. Çünkü ne
söylediğini bilmeyen bir sarhoşun, kendisine geldikten sonra sarhoşluk
halindeki sayıklamalarını tam tamına hatırlayıp naklettiği düşünülemez.
Ayrıca bu hadisin
senedinde Atâ b. Sâib vardır. Hafız Münzirî'nin açıklamasına göre, "Yahya
b. Maîn ile İmam Ahmed (r.a) onun her rivayetine güvenilemeyeceğini
söylemişlerdir." Bu durum, bu mevzuda doğru olan rivayetin Hâkim'in
rivayeti olduğunu gösterir.
Yine Hafız Münzirî'nin
açıklamasına göre, bu hadis değişik şekillerde rivayet edilmektedir. Meselâ musannif
Ebû Dâvûd ile Tirmizî'nin rivayetlerinde bu hadis Atâ b. es-Sâib yoluyla Hz.
Ali'ye muttasıl bir senetle ulaştırılırken; Süfyân-i Sevrî ile Ebû Ca'fer'in
rivayetlerinde, Hz. Ali ile Atâ b. es-Sâib arasındaki Ebû Abdurrahman
es-Sülemî'den bahsedilmemektedir. Hadisin senedinde böyle bir ihtilâf
bulunduğu gibi metninde de ihtilâf vardır.
Meselâ Tirmizî ve Ebû
Davud'un rivayetlerinde sarhoş iken namaz kıldıran zatın Hz. Ali olduğu ifade
edildiği halde, Nesâî'nin rivayetinde bu zatın Hz. Abdurrahman b. Avf olduğu
açıklanmakta, Ebû Bekir Bezzâr'ın rivayetinde ise bu zatın isminden
bahsedilmemektedir. Bunların dışındaki rivayetlerde ise sadece cemaatin
içinden birisinin öne geçip namaz kıldırdığından bahsedilmekle
yetinilmektedir.
Bütün bu ihtilâflar bu
mevzudaki rivayetlerin en sahihinin Hâkim'in rivayeti olduğunu göstermektedir.