بَاب
فِي طَلَبِ
الْعِلْمِ
لِغَيْرِ
اللَّهِ
تَعَالَى
12. Allah Rızası
Gözetilmeden İlim Tahsil Etmenin Hükmü
حَدَّثَنَا
أَبُو بَكْرِ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ
حَدَّثَنَا
سُرَيْجُ
بْنُ
النُّعْمَانِ
حَدَّثَنَا
فُلَيْحٌ
عَنْ أَبِي
طُوَالَةَ
عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ
مَعْمَرٍ الْأَنْصَارِيِّ
عَنْ سَعِيدِ
بْنِ يَسَارٍ عَنْ
أَبِي
هُرَيْرَةَ
قَالَ قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
مَنْ
تَعَلَّمَ
عِلْمًا
مِمَّا
يُبْتَغَى
بِهِ وَجْهُ
اللَّهِ
عَزَّ
وَجَلَّ لَا يَتَعَلَّمُهُ
إِلَّا
لِيُصِيبَ
بِهِ عَرَضًا
مِنْ الدُّنْيَا
لَمْ يَجِدْ
عَرْفَ
الْجَنَّةِ
يَوْمَ
الْقِيَامَةِ
يَعْنِي
رِيحَهَا
Ebû Hureyre (r.a)'den
rivayet olunduğuna göre, Nebi (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "Kendisi ile
Allah'ın rızası kazanılan bir ilmi, sırf dünya menfaati elde etmek için öğrenen
bir kimse kıyamet günü cennet kokusu bulamayacaktır."
İzah:
İbn Mâce, mukaddime;
Ahmed b. Hanbel, II, 338.
Metinde geçen
"kendisi ile Allah'ın rızası kazanılan" anlamındaki cümleyle
kastedilen dinî ilimlerdir. Bu bakımdan hadisteki tehdide hedef teşkil
edenler, dinî ilimleri sırf dünya menfaati düşüncesiyle tahsil edenlerdir.
Binaenaleyh bu ilimlerin dışında kalan herhangi bir ilmi Allah'ın rızasını
gözetmeyerek sırf dünya menfaati temini maksadıyla öğrenen bir kimse bu hadisteki
tehdide hedef teşkil etmediği gibi, dinî ilimleri sırf dünya menfaati için
tahsil etmeyip hem dünya menfaati hem de Allah rızası için tahsil edenler de
bu tehdide hedef teşkil etmemektedirler. Ayrıca bu hadis-i şerifte Allah
rızası için tahsil edilmesi gereken ilimleri sırf dünya menfaati için tahsil
edenlerin kıyamet gününde cennet kokusu bulamayacakları da ifade edilmektedir.
Her ne kadar zahiren bu
söz onların asla cennete giremeyecekleri anlamına gelirse de şirkten gayri
günahların affedilmesi ümit edildiğinden hadis sarihleri söz konusu cümleyi,
"Bu gibi kimseler cennete ilk girenlerden olmaya hak kazanamayacaklardır.
İman ile öldükleri takdirde bunların işler diğer günahkârların işleri gibi
Allah'a kalmıştır. Yüce Allah dilerse onları affeder, dilerse bir süre azap
ettikten sonra cennetine koyar" şeklinde tefsir etmişlerdir.