DEVAM: 13. Kılıncın
Ziynetinin Gümüş Para Mukabilinde Satılması
حَدَّثَنَا
قُتَيْبَةُ
بْنُ سَعِيدٍ
حَدَّثَنَا
اللَّيْثُ
عَنْ ابْنِ
أَبِي جَعْفَرٍ
عَنْ
الْجُلَاحِ
أَبِي
كَثِيرٍ
حَدَّثَنِي
حَنَشٌ
الصَّنْعَانِيُّ
عَنْ فَضَالَةَ
بْنِ عُبَيْدٍ
قَالَ كُنَّا
مَعَ رَسُولِ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَوْمَ خَيْبَرَ
نُبَايِعُ
الْيَهُودَ
الْأُوقِيَّةَ
مِنْ
الذَّهَبِ
بِالدِّينَارِ
قَالَ غَيْرُ
قُتَيْبَةَ
بِالدِّينَارَيْنِ
وَالثَّلَاثَةِ
ثُمَّ
اتَّفَقَا
فَقَالَ رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
لَا تَبِيعُوا
الذَّهَبَ
بِالذَّهَبِ
إِلَّا
وَزْنًا بِوَزْنٍ
Fedâle b. Ubeyd
(r.a)'den rivayet edilmiştir. Der ki: Biz Hayber savaşı günü Rasûlullah
(s.a.v.) ile birlikte idik. Yahudilerden bir ûkiye altını, dinar mukabilinde
-Kuteybe'den başkası; iki ve üç dinar karşılığında dedi, sonra ittifak ettiler-
satın alırdık. Bunun üzerine Hz. Nebi (s.a.v.): "Altını, altın
karşılığında ancak tartısı tartısına satınız" buyurdu.
İzah:
Müslim, müsâkat
Ûkiye; yedi miskâl ya
da 40 veya 12 dirheme tekabül eden ağırlıktır.
Bu durumda sahâbîlerin
iki üç dinar verip yedi miskâl ağırlığında altın almış olmaları gerekir. Bu ise
pek makul görünmüyor. Çünkü bir kişinin yedi miskâl altın verip iki üç dinar
alması pek mümkün olmaz. Nitekim İmam Nevevî buradaki ûkıye'nin altın, taş ve
diğer kıymetli maddelerden müteşekkil olmasının muhtemel olduğunu söyler.
Sahâbîlerin önce,
hadiste konu edilen alışverişi yapmış olmaları bunun caiz olduğunu
zannettiklerinden dolayıdır.
Hz. Nebi (s.a.v.)'in mezkûr
akdi nehyetmesine sebep, Nevevî'nin muhtemel gördüğü izaha göre; altın, taş ve
cevherden müteşekkil bir ûkiye altının mukabilinde verilen iki üç miskâl
altından daha fazla olmasından dolayıdır. Ûkıyenin saf altından olduğunu
nazara alırsak; altın, altın karşılığında bir taraf fazla olarak satıldığı
için ribe'1-fadl olur. Onun için Rasûlullah (s.a.v.) menetmiştir.
Hadisin babın ismi ile
ilgisi, Nevevî'nin muhtemel gördüğü izaha göre kendisini gösterir. Aksi halde,
içerisinde ribâ bulunan bir sarf muamelesi olur.
Hadisin sonundaki,
"Altını ancak tartısı tartısına satın" sözünden maksat, altının
altın karşılığında satıldığı zaman, her iki bedelin eşit olmalarıdır.