DEVAM: 77. İnsan
Çocuğunun Malından Yiyebilir
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
الْمِنْهَالِ
حَدَّثَنَا
يَزِيدُ بْنُ
زُرَيْعٍ
حَدَّثَنَا
حَبِيبٌ
الْمُعَلِّمُ
عَنْ عَمْرِو
بْنِ
شُعَيْبٍ
عَنْ أَبِيهِ
عَنْ جَدِّهِ
أَنَّ رَجُلًا
أَتَى
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَقَالَ يَا
رَسُولَ
اللَّهِ إِنَّ
لِي مَالًا
وَوَلَدًا
وَإِنَّ
وَالِدِي
يَحْتَاجُ
مَالِي قَالَ
أَنْتَ
وَمَالُكَ
لِوَالِدِكَ
إِنَّ
أَوْلَادَكُمْ
مِنْ
أَطْيَبِ
كَسْبِكُمْ
فَكُلُوا
مِنْ كَسْبِ
أَوْلَادِكُمْ
Amr b. Şu'ayb'ın, babası
kanalıyla dedesinden rivayet ettiğine göre; bir adam Hz. Nebi (s.a.v.)'e gelip:
Ya Rasûlallah, benim malım var, çocuğum var, fakat babam malımı bitirecek,
dedi.
Rasûlullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) da: "Sen ve malın babana aitsiniz. Şüphesiz
çocuklarınız, kazancınızın en temizlerindendir. Çocuklarınızın kazancından
yiyiniz" buyurdu.
Diğer tahric: îbn Mace,
ticârât (2292)
AÇIKLAMA:
Metindeki, "Babam
malımı bitirecek" cümlesindeki kelimesi; "malın tamamını almak,
tüketmek, kökünü kazımak" manalarına gelir. Bu kelime bazı nüshalarda
"muhtaçtır" şeklindedir. Buna göre cümle, "Babam malıma ihtiyaç
duyuyor" şeklinde olur. Bu kelime "ihtiyaç duyuyor" şeklinde
kabul edilirse hadisin manası izaha ihtiyaç duymayacak kadar açıktır. Fakat
"bitirecek, tüketecek" şeklinde olduğu takdirde kelimenin te'vili
gerekecektir. Bu kelimenin izahı sadedinde Hattâbî şöyle demektedir:
"Hz. Nebi
(s.a.v.)'e sofu soran zâtın; babasının, malını tüketeceği tarzındaki
sözlerinden maksadı, babasına vereceği nafaka sebebiyle malının tükenmesidir.
Yani, babasına vereceği nafakaya, malının fazlası ve geliri kâfi gelmemekte,
aslına da tecavüz etmektedir. Ama Rasûlullah (s.a.v.), adamın mazeretini kabul
etmemiş, babasının nafakasını vermeme konusunda ruhsat vermemiştir. Aksine,
sen ve malın babana aitsiniz, buyurmuştur. Bu sözün manası şudur: Eğer malın
kâfi geliyorsa, baban senin malından ihtiyacı kadarını alır. Ama senin malın
yoksa veya kâfi gelmiyorsa o zaman çalışacaksın ve babanın nafakasını vereceksin."
Bu hadisin İbn
Mâce'deki bir rivayeti, Câbir (r.a)'den nakledilmiştir.