DEVAM: 45. Şehirlinin,
Köylünün Yerine Satışının Yasak Oluşu Hakkındaki Hadisler
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
إِسْمَعِيلَ
حَدَّثَنَا
حَمَّادٌ
عَنْ
مُحَمَّدِ
بْنِ إِسْحَقَ
عَنْ سَالِمٍ
الْمَكِّيِّ
أَنَّ أَعْرَابِيًّا
حَدَّثَهُ
أَنَّهُ
قَدِمَ بِحَلُوبَةٍ
لَهُ عَلَى
عَهْدِ
رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَنَزَلَ
عَلَى طَلْحَةَ
بْنِ
عُبَيْدِ
اللَّهِ
فَقَالَ إِنَّ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
نَهَى أَنْ
يَبِيعَ
حَاضِرٌ لِبَادٍ
وَلَكِنْ
اذْهَبْ
إِلَى
السُّوقِ
فَانْظُرْ
مَنْ يُبَايِعُكَ
فَشَاوِرْنِي
حَتَّى
آمُرَكَ أَوْ
أَنْهَاكَ
Salim e!-Mekkî'nin bir
bedeviden haber verdiğine göre; O, (bedevi) Rasûlullah (s.a.v.) zamanında
sağmal devesini getirip, Talha b. Ubeydullah'a misafir oldu. Talha: Rasûlullah
(s.a.v.); şehirlilerin, bedevi (nin malını onun) namına satmasını yasakladı.
Ama sen çarşıya git, satın almak isteyenlere bak, sonra gel) bana danış. Ben
sana (verilen fiata göre) sat veya satma derim, dedi.
İzah:
Hz. Talha'ya gelen
bedevinin ismi kaynaklarda belirtilmemiştır, ama şahabıdır.
Eldeki nüshalarda;
bedevinin satmak için getirdiği malın 'halûbe = sağmal deve) olduğu
belirtilmektedir. Fethu'l-Vedûd'da, Ebû Musa :1-Medinî'nin bu kelimeyi
"celûbe" şeklinde zaptettiği söylenmektedir. Kelime, Nihâye'de de
aynı şekilde yer almıştır.
Celûbe: "Satılmak
üzere getirilen herhangibir mal" demektir.
Bedevinin getirdiği
malın sağmal bir deve veya başka bir mal olması pek önemli değildir. Bizim
hadisten istifade edeceğimiz mana ve hüküm şudur: iedevi, malını, kendi namına
satıvermesi için Talha b. Ubeydullah'a getir-niş, o da Hz. Peygameber'in bunu
yasakladığını söylemiştir. Talha daha sonra )edeeviye; çarşıya çıkmasını,
müşterilerin verdiği fiatı kendisi ile istişare et-nesini tenbihlemiştir.
Bedevinin Talha (r.a)'ya gelmesine sebep, kendisinin »iyasayı bilmemesi ve
kandırılma endişesidir.
Hadis, şehirlinin,
köylünün malını onun hamına satmasının caiz olma-lığına delâlet etmektedir.
Konu ile ilgili görüşler babın ilk hadisinde geçmiştir.