DEVAM: Günah İşlemeyi
Adayana Keffaret Gerekir Diyenler
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ
مُحَمَّدٍ
الْمَرْوَزِيُّ
حَدَّثَنَا
أَيُّوبُ
بْنُ سُلَيْمَانَ
عَنْ أَبِي
بَكْرِ بْنِ
أَبِي أُوَيْسٍ
عَنْ
سُلَيْمَانَ
بْنِ بِلَالٍ
عَنْ ابْنِ
أَبِي
عَتيِقٍ
وَمُوسَى
بْنِ
عُقْبَةَ
عَنْ ابْنِ
شِهَابٍ عَنْ
سُلَيْمَانَ
بْنِ
أَرْقَمَ
أَنَّ
يَحْيَى بْنَ
أَبِي
كَثِيرٍ
أَخْبَرَهُ
عَنْ أَبِي سَلَمَةَ
عَنْ
عَائِشَةَ
رَضِيَ
اللَّهُ عَنْهَا
قَالَتْ
قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
لَا نَذْرَ
فِي مَعْصِيَةٍ
وَكَفَّارَتُهُ
كَفَّارَةُ
يَمِينٍ قَالَ
أَحْمَدُ
بْنُ
مُحَمَّدٍ
الْمَرْوَزِيُّ
إِنَّمَا
الْحَدِيثُ
حَدِيثُ
عَلِيِّ بْنِ
الْمُبَارَكِ
عَنْ يَحْيَى
بْنِ أَبِي
كَثِيرٍ عَنْ
مُحَمَّدِ
بْنِ
الزُّبَيْرِ
عَنْ أَبِيهِ
عَنْ
عِمْرَانَ
بْنِ
حُصَيْنٍ
عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَرَادَ
أَنَّ
سُلَيْمَانَ
بْنَ
أَرْقَمَ
وَهِمَ فِيهِ
وَحَمَلَهُ
عَنْهُ
الزُّهْرِيُّ
وَأَرْسَلَهُ
عَنْ أَبِي
سَلَمَةَ
عَنْ عَائِشَةَ
رَحِمَهَا
اللَّهُ
قَالَ
أَبُو دَاوُد
رَوَى بَقِيَّةُ
عَنْ
الْأَوْزَاعِيِّ
عَنْ يَحْيَى
عَنْ
مُحَمَّدِ
بْنِ
الزُّبَيْرِ
بِإِسْنَادِ
عَلِيِّ بْنِ
الْمُبَارَكِ
مِثْلَهُ
Bize Ahmed b. Muhammed
el-Mervezî haber verdi. Bize, Eyyûb b. Süleyman, Ebû Bekir b. Üveys'den, o
Süleyman b. Bilâl'den, Süleyman, İbn Ebî Atik ve Musa b. Ukbe'den, onlar İbn
Şihâb'dan, îbn Şihâb da Süleyman b. Erkâm'dan haber verdi. Süleyman'a Yahya b.
Ebî Kesîr, Ebû Seleme vasıtasıyla Hz. Âişe (r.anha)'dan Rasûlullah (s.a.v.)'in
şöyle buyurduğunu bildirmiş: "(Allah'a) isyan konusunda adak olmaz.
(Adanmişsa) onun keffareti, yemin keffarelidir."
Ahmed b. Muhammed
el-Mervezî şöyle dedi: Gerçekte hadis; Ali b. el-Mübârek'in Yahya.b. Ebî
Kesîr'den, onun Muhammed b. Zübeyr'den, onun babasından, onun da İmrân b.
Husayn vasıtasıyla Hz. Nebi (s.a.v.)'den rivayet ettiği hadistir.
Mervezî bu sözüyle),
Süleyman b. Erkâm'ın bu hadiste vehm'e düştüğünü ve onu kendisinden Zührî'nin
alıp (Süleyman'ı anmadan) mürsel olarak Ebû Seleme'den, onun da Hz. Âişe'den
rivayet ettiğini kasdetmiştir.
Ebû Dâvûd dedi ki: Bu
hadis'in bir benzerini Bakiyye, Evzai'den; Evzaî, Yahya'dan; Yahya, Muhammed'
b. Zübeyr'den, Ali b. Mübarek'in isnadı ile rivayet etmiştir.
İzah:
Bu rivayet, babın ilk
hadisinin değişik bir isnadla gelen başka bir rivayetidir. Rivayetin, Sünen'e
alınmasından maksat, isnaddaki bir zaafa işaret olduğu için, âdetimizin aksine
senedi de terceme ettik.
Rivayeti Ebû Davud'a
nakleden Ahmed b. Muhammed el-Mervezî, hadisin kendisine kadar gelen senedini
verdikten sonra, hadisi tenkid eder ve gerçek rivayetin Ali b. el-Mübârek'in
senedde işaret edilen rivayeti olduğunu söyler.
Ebû Davud'un izahına
göre el-Mervezî'nin bu sözdeki maksadı, babın ilk hadisinin senedindeki bir
tedlise işarettir. Buna göre; Süleman b. Erkâm hadiste vehme düşmüş ve kendisinden
de Zührî rivayet etmiştir. Fakat Züh-rî, Süleyman b. Erkâm'ın zayıf olması
sebebiyle, onu atlamış ve doğrudan doğruya Ebû Seleme'den duymuş gibi
nakletmiştir. Bu hareketi ile hadisi kuvvetli göstermek istemiştir.
Sindî, Nesâî
haşiyesinde; el-Mervezî'nin bu iddiasına şu şekilde bir itirazda
bulunmaktadır: "Hz. Âişe'nin hadisi; bazı isnadlarda 'Zührî'den, Ebû
Seleme'den' bazılarında ise, "bize Ebû Seleme haber verdi' şeklinde varid
olmaktadır. Bu, Zührî'nin hadisi Ebû Seleme'den işittiğini gösterir. Bazı isnadlarda
ise; 'Süleyman b. Erkâm'dan, Yahya b. Ebî Kesir ona haber verdi ki o Ebû
Seleme'den işitti' şeklindedir. Bu çelişkinin; Zührî'nin bir defa Süleyman'dan,
bir defa da Ebû Seleme'den dinlemiş olabileceğini söyleyerek giderilmesi
mümkündür. Bu takdirde hadisin zayıf olduğunu kesin olarak söyleyemeyiz.
Özellikle, Ukbe ve İmrân'ın hadisleri bu hadisin sabit olduğunu
gösterir."
Sindî bu sözleri ile,
Zührî'yi tedliste bulunma töhmetinden korumakta ve zayıf olduğu iddia edilen bu
hadisin sabit olduğunu belirtmektedir.
Hadisin ifade ettiği
fıkhı hüküm ve bu hükümle ilgili görüşler babın ilk hadisinde geçmiştir.