DEVAM: 7. Yeminde
Ta'riz
حَدَّثَنَا
عَمْرُو بْنُ
مُحَمَّدٍ
النَّاقِدُ
حَدَّثَنَا
أَبُو
أَحْمَدَ
الزُّبَيْرِيُّ
حَدَّثَنَا
إِسْرَائِيلُ
عَنْ إِبْرَاهِيمَ
بْنِ عَبْدِ
الْأَعْلَى
عَنْ
جَدَّتِهِ
عَنْ
أَبِيهَا
سُوَيْدِ
بْنِ
حَنْظَلَةَ
قَالَ
خَرَجْنَا
نُرِيدُ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
وَمَعَنَا
وَائِلُ بْنُ
حُجْرٍ
فَأَخَذَهُ
عَدُوٌّ لَهُ
فَتَحَرَّجَ
الْقَوْمُ
أَنْ
يَحْلِفُوا
وَحَلَفْتُ
أَنَّهُ
أَخِي
فَخَلَّى
سَبِيلَهُ
فَأَتَيْنَا
رَسُولَ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَأَخْبَرْتُهُ
أَنَّ
الْقَوْمَ
تَحَرَّجُوا
أَنْ
يَحْلِفُوا
وَحَلَفْتُ
أَنَّهُ
أَخِي قَالَ
صَدَقْتَ
الْمُسْلِمُ
أَخُو الْمُسْلِمِ
Süveyd b. Hanzala
(r.a)'ın şöyle dediği rivayet edilmiştir: Aramızda Vâil b. Hucr da olduğu halde
Rasûlullah (s.a.v.)'i görmek üzere çıktık. Vâil'i bir düşmanı yakaladı.
(Yanımızdaki) topluluk yemin etmeyi günah saydılar, ben ise; "O benim
kardeşim" diye yemin ettim. Bunun üzerine düşmanı onu salıverdi. Rasûlullah
(s.a.v.)'e geldik, o'na öbürlerinin yemin etmeyi günah saydıklarını, benim ise
"o benim kardeşim" diye yemin ettiğimi haber verdim. Rasûlullah
(s.a.v.): ''Doğru söylemişsin, müslüman müslüman'ın kardeşidir" buyurdu.
İzah:
İbn Mâce, keffarât
Münzirî, Süveyd b.
Hanzala'ya bundan başka hiçbir hadis isnad edilmediğini ve başka bir hadisinin
bilinmediğini söyler. İsâbe'de de; Ezdî'nin, "Ondan kızından başka kimse
rivayette bulunmadı" dediği bildirilir.
Hadiste anlaşıldığı
üzere; Vâil b. Hucr'u düşmanının elinden kurtarmak için yemin etmek icabetmiş,
ancak yanındakiler günah olacağını düşünerek yemin etmekten kaçınmışlardır.
Sadece Süveyd b. Hanzala, gönlünden İslâm kardeşliğini geçirerek
karşısındakinin bunu anlamamasına rağmen, "o benim kardeşimdir" diye
yemin etmiştir. Mesele Hz. Nebi'e aktarılınca o bunun doğru olduğunu, çünkü
müslümanın, müş-lümanın kardeşi olduğunu söylemiştir.
Şüphesiz Rasûlullah
(s.a.v.)'ın bundan maksadı, kan kardeşliği değil, İslâm kardeşliğidir. Çünkü
aralarında ortaklık bulunan şeylere kardeş denilmesi caizdir. Dolayısıyla bir
kimse bir müslüman için, "Bu benim kardeşimdir." diye yemin ederse,
yalan yere yemin etmiş olmaz.
Hadis-i şerif; ihtiyaç
duyulduğu hallerde kişinin, esas niyetini gizleyerek, karşısındakinin arzusuna
göre yemin etmesinin caiz olduğuna delildir. Konu ile ilgili açıklama bundan
evvelki hadisin şerhinde geçmiştir.