DEVAM: 4. Babaların
Adı İle Yemin Etmek Mekruhtur
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ يُونُسَ
حَدَّثَنَا
زُهَيْرٌ
عَنْ
عُبَيْدِ
اللَّهِ بْنِ عُمَرَ
عَنْ نَافِعٍ
عَنْ ابْنِ
عُمَرَ عَنْ
عُمَرَ بْنِ
الْخَطَّابِ أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَدْرَكَهُ
وَهُوَ فِي رَكْبٍ
وَهُوَ
يَحْلِفُ
بِأَبِيهِ
فَقَالَ إِنَّ
اللَّهَ
يَنْهَاكُمْ
أَنْ
تَحْلِفُوا
بِآبَائِكُمْ
فَمَنْ كَانَ
حَالِفًا فَلْيَحْلِفْ
بِاللَّهِ
أَوْ
لِيَسْكُتْ
Ömer b. el-Hattâb (r.a)'dan
rivayet edildiğine göre; O, bir kafile içerisinde babası adına yemin ediyor
iken Rasûlullah (s.a.v.) kendisine yetişmiş ve: “Şüphesiz Allah sizi
babalarınız (adı) ile yemin etmekten nehyediyor. Yemin edecek olan, Allah'a
yemin etsin veya sussun." buyurmuştur.
İzah:
Buhari, eymân, tevhid,
edeb; Müslim, eymân; Nesâî, eymân; İbn Mâce, keffarât (benzeri); Tirmizî, nüzûr
Hadisin Buharî'deki bir
rivayeti Hz.Ömer'de değil, oğlu Abdullah'da son bulmaktadır. Yani Abdullah'ın
hâdiseyi babasından duyduğuna dair bir işaret, mevcut değildir. Yine
Buharî'deki rivayette buradan fazla olarak Hz.Ömer'in kafile içerisinde
"yürürken" Rasûlullah'ın kendisine ulaştığı ifade edilir. Yani orada
bir "yürüyor" ilavesi vardır.
Tercemeye
"kafile" diye aldığımız "rakb"; develerine binmiş
vaziyetteki, on ve daha fazla kişiden teşekkül eden topluluktur. Bazan atlılara
da "rakb" denildiği olur.
Aynî'nin bildirdiğine
göre, aynı hadisi İbn Abbas da Hz. Ömer'den nakletmiştir. Bu nakle göre olay
bir savaş yolculuğunda olmuştur. İşaret edilen haber şu şekildedir:
"Rasûlullah (s.a.v.) ile birlikte bir kafile içerisinde bir savaşa
giderken "babama yemin ederim ki hayır"dedim. Ardımdan
birisi;"Babalarınız adıyla yemin etmeyiniz" diye fısıldadı. Geri
döndüm,bir de ne göreyim, Rasûlullahmış."
İbn Ebî Şeybe'nin
İkrime kanalıyla Hz.Ömer'den rivayetine göre; Hz. Nebi (s.a.v.): "Eğer
biriniz, Mesih adına yemin ederse -ki Mesih, babalarınızdan daha hayırlıdır-
helak olur." buyurmuştur.
Hadis, babalar adına
yemini men ediyor ve sadece Allah adına yemin edilebileceğini bildiriyor. Bu
konu, bundan önceki hadisin şerhinde genişçe ele alınmıştır.