DEVAM: 35-37. Ölü
Araziyi İhya Etme
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ
حَنْبَلٍ
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ بِشْرٍ
حَدَّثَنَا سَعِيدٌ
عَنْ
قَتَادَةَ
عَنْ
الْحَسَنِ
عَنْ
سَمُرَةَ عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
قَالَ مَنْ
أَحَاطَ
حَائِطًا عَلَى
أَرْضٍ
فَهِيَ لَهُ
Semure (r.a)'den
(rivayet olunduğuna göre), Nebi (s.a.v.): "Kim bir toprağın etrafını
duvarla çevirirse o toprak onundur.” buyurmuştur.
İzah:
Bu hadis-i şerif bir
toprağın etrafını duvarla çevirmenin, onu
ihya etmek için yeterli sayıldığına ve bir toprağın etrafını taşla
çeviren kimsenin oraya sahip olacağına delalet etmektedir.
İmam Ahmed'in meşhur
olan görüşü de budur. Ancak İmam Ahmed (r.a)'e göre bu duvarın orada görülmesi
mümkün olan zararlardan orayı koruyacak nitelikte bulunması gerekir.
Aliyyu'1-Kâri (r.a)'in
açıklamasına göre, İmamı Nevevî bu mevzuda şöyle demiştir... Bir kimsenin
herhangi bir toprağı hayvanlara ağıl yapmak ya da meyva veya sebze kurutmak
için kullanmak istediğinde, buranın kendisine tahsis edebilmesi için oranın
etrafını duvarla çevirmiş olması gerekir. Onun etrafına taşları veya ağaç
dallarını koymuş olması yeterli değildir.
İmam Kâsâni'nin dediği
gibi, bir toprağın etrafına taşlar koyarak orayı çeviren kimsenin, o toprağa
sahip olamayacağına dair icma vardır. Çünkü bu kimsenin yaptığı iş, bu taşları
oraya sadece koymaktan ibarettir. Bu kimse bu işiyle oraya malik olmasa da
oraya sahip olma hususunda bir öncelik hakkına sahip olur.
3073 numaralı hadisin
şerhinde de açıkladığımız gibi, hanefi âlimlerine göre, "toprak etrafına
çevrilen bir duvarın, ihya için yeterli sayılabilmesi için orayı sel
baskınından koruyacak kadar yüksek olması gerekir.[Mecelle Mad. 1275-1276, Ali
Haydar Efendi III, 553-554.]
Şâfiilerle Malikilere
göre, bu duvarın yeterli olup olmadığını orada geçerli olan örf tayin
eder.[ez-Züheyli Vehbe, el-Fıkhül-İsIâmi 11-530.]