بَاب
مَا جَاءَ فِي
حُكْمِ
أَرْضِ
الْيَمَنِ
26-27. Yemen
Topraklarının Durumu
حَدَّثَنَا
هَنَّادُ
بْنُ
السَّرِيِّ
عَنْ أَبِي
أُسَامَةَ
عَنْ
مُجَالِدٍ
عَنْ الشَّعْبِيِّ
عَنْ عَامِرِ
بْنِ شَهْرٍ
قَالَ خَرَجَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَقَالَتْ
لِي
هَمْدَانُ
هَلْ أَنْتَ آتٍ
هَذَا
الرَّجُلَ
وَمُرْتَادٌ
لَنَا فَإِنْ
رَضِيتَ
لَنَا
شَيْئًا
قَبِلْنَاهُ
وَإِنْ
كَرِهْتَ
شَيْئًا
كَرِهْنَاهُ
قُلْتُ
نَعَمْ
فَجِئْتُ
حَتَّى
قَدِمْتُ
عَلَى رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَرَضِيتُ
أَمْرَهُ
وَأَسْلَمَ
قَوْمِي
وَكَتَبَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
هَذَا
الْكِتَابَ
إِلَى عُمَيْرٍ
ذِي مَرَّانٍ
قَالَ
وَبَعَثَ
مَالِكَ بْنَ
مِرَارَةَ
الرَّهَاوِيَّ
إِلَى الْيَمَنِ
جَمِيعًا فَأَسْلَمَ
عَكٌّ ذُو
خَيْوَانَ
قَالَ فَقِيلَ
لِعَكٍّ
انْطَلِقْ
إِلَى
رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَخُذْ
مِنْهُ
الْأَمَانَ
عَلَى
قَرْيَتِكَ وَمَالِكَ
فَقَدِمَ
وَكَتَبَ
لَهُ رَسُولُ اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
بِسْمِ
اللَّهِ
الرَّحْمَنِ
الرَّحِيمِ
مِنْ
مُحَمَّدٍ رَسُولِ
اللَّهِ
لِعَكٍّ ذِي
خَيْوَانَ
إِنْ كَانَ
صَادِقًا فِي
أَرْضِهِ
وَمَالِهِ وَرَقِيقِهِ
فَلَهُ
الْأَمَانُ
وَذِمَّةُ اللَّهِ
وَذِمَّةُ
مُحَمَّدٍ
رَسُولِ اللَّهِ
وَكَتَبَ
خَالِدُ بْنُ
سَعِيدِ بْنِ
الْعَاصِ
Amir b. Şehr'den
demiştir ki: Rasûluliah (s.a.v.) (bir Nebi olarak ortaya çıkınca (benim mensup
olduğum, Yemen'deki) Hemdân (kavmi) bana: "Sen bize bir öncü olarak şu
(Nebi olduğu söylenen) adam'a gider misin? Eğer sen bizim için ondan hoşlanacak
bir durum görürsen (gelip bize haber verirsin) onu(n Nebiliğini) biz de kabul
ederiz. Fakat (onda) hoşlanmadığın bir durum görürsen, ondan bizde
hoşlanmayız!" dedi(ler). Ben de:
"Evet
giderim" dedim ve Rasûlullah (s.a.v.)'in huzuruna vardım. Ve (onun) dinini
beğendim (gelip kavmime haber verdim) kavmim de müslüman oldu. (Bunun üzerine)
Rasûlullah (s.a.v.) (orada bulunan) Umeyr Zû Merrân'a şu mektub'u yazdı...
Malik b. Merare er-Rehavî'yi de tüm (Yemen halkına elçi olmak üzere) Yemen'e
gönderdi, (onu gönderince) Akk Zû-Hayvan (isimli şahıs) da müslüman oludu. Akk
(ismindeki bu zat)a "Rasûlullah (s.a.v.)'e git de köyün ve malın için
ondan bir emân al !" denildi. (O da) bunun üzerine (yola çıkıp Hz.
Nebi'ye) vardı. Rasûlullah (s.a.v.) de (şu mektubun) o'na yazıl(ıp verilmesini
emretti:
"Bismillahirrahmanirrahim
(ile başlarım) Allah'ın Rasûlü Muhammed'den Akk Zû Hayvan'a. Eğer (Akk Zû
Hayvan isimli bu adam) toprağı, malı ve kölesi üzerindeki (hak iddiasında
gerçekten) doğru söylüyorsa, emân ve Allah'ın zimmetiyle Rasûlü Muhammed'in
zimmeti o'na aittir." ve (bu mektubu) Halid b. Said b. el-As yazdı.
İzah:
Tercümede parantez
içerisinde de işaret ettiğimiz gibi bu hadisin Râvisi Amir b. Şehr, Yemen'den
ve Hemdan kabilesin-dendir. Hadis-i şeriften anlaşıldığına göre, kabilesinin
onu Hz. Nebi'e bir temsilci olarak göndermesiyle, önce kendisi sonra da
kabilesi müslüman olmuştur. Hemdan kabilesi müslümanlığa girince Hz. Nebi
onlara tebrik mahiyetinde bir mektup göndermiştir.
Bu mektubun metni
hadiste geçmiyor. Taberani'nin Umeyr Zû Merran'dan naklettiği bir hadis-i
şerifte bu mektubun şu lafızlardan ibaret olduğu ifade ediliyor:
"Umeyr Zû Merrân'a
ve Hemdan'dan İslâm'a girenlerin hepsine! Gelelim sadede selam sizin üzerinize
olsun. Kendisinden başka gerçek ilah bulunmayan Allah'a olan hamdini size
(bildirerek sözlerime başlıyorum) Biz rum topraklarından gelince sizin İslâm'a
girdiğiniz haberi bize ulaşmış oldu. Sizlere müjdeler olsun ki, Allah sizi
doğru yola iletmiştir.”
Rasûlullah (s.a.v.) tüm
Yemen halkına elçi olarak da Malik b. Merare er-Rehavi isimli sahabiyi
göndermiş ve eline bir de Akk zû Hayvan isimli şahsa hitaben yazılmış bir
mektup vermiş mektupda
“Ey Akk (sana gelen bu
Malik isimli zât) gerçekten (kendisine verilen) sırlan muhafaza etti. Emaneti
yerine getirdi. Elçilik görevini yaptı. Seni onun vasıtasıyla hayra davet
ediyorum,." anlamında ibareler varmış. Bu mektubu okuyan Akk da müslüman
olmuş, bunu işiten Yemen'liler O'na "Madem müslüman oldun, git de Hz.
Nebi'den köyünün ve mallarının emniyette olacağına dair bir yazı al"
demişler. Onun müracaatı üzerine Hz. Nebi kendisine "Gerçekten bu mallar
ve köyde çalışan köleler kendi-sininse ve bu şahıs bu malların kendisinin
olduğuna dair yaptığı beyanatında doğru ise, bu mallar Allah'ın ve Rasûlünün
teminatı altındadır. Onlara bu zattan gayrisi dokunamaz" mealinde bir yazı
vermiştir.
Bu durumda Yemen
arazisi mülk arazisidir ve öşre tabidir. Çünkü burası harpsiz alındığından,
toprakları olduğu gibi sahiplerine bırakılmıştır.