DEVAM: 12. Vela’da
Feraiz
حَدَّثَنَا
عُثْمَانُ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ
حَدَّثَنَا
وَكِيعُ بْنُ
الْجَرَّاحِ
عَنْ
سُفْيَانَ
الثَّوْرِيِّ
عَنْ
مَنْصُورٍ
عَنْ
إِبْرَاهِيمَ
عَنْ
الْأَسْوَدِ
عَنْ
عَائِشَةَ
قَالَتْ قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
الْوَلَاءُ
لِمَنْ
أَعْطَى الثَّمَنَ
وَوَلِيَ
النِّعْمَةَ
Hz. Aişe'den demiştir
ki: Rasûlullah (s.a.v.) (şöyle) buyurdu: "Velâ (köley'i hürriyetine
kavuşturmak için gereken) fiyatı veren ve (hürriyete kavuşturmak) nimet(in)e
sahip olan kimseye aittir."
İzah:
Buhârî, feraiz; Müslim
itk; Nesaî, talak; Tirmizî, feraiz; Ahmed b. Hanbel 11-30, Vl-115, 186, 190.
Metinde geçen fiatı
veren tabiriyle köleyi "satın alan kimse" kastedilmektedir. Bilindiği
gibi bir başkasının mülkünde olan bir köleyi hürriyetine kavuşturabilmek için
önce onu satın almak icab eder. Satın almak azat etmenin sebebi olduğundan
"köleyi satın alıp azat eden kimse "tabiri yerine "fîatı
veren" tâbiri kullanılmıştır. Bir köleyi azat eden kimse onun velâsına
sahip olur. Bu köle öldüğü zaman eğer kendisine vâris olacak bir yakını
çıkmazsa aralarındaki velâ (dostluk) dan dolayı onu azat eden malına vâris
olur.