بَاب
مَنْ قَاتَلَ
لِتَكُونَ
كَلِمَةُ اللَّهِ
هِيَ
الْعُلْيَا
Allah'ın Dinini Yaymak
İçin Savaşan Kimse
حَدَّثَنَا
حَفْصُ بْنُ
عُمَرَ
حَدَّثَنَا
شُعْبَةُ
عَنْ عَمْرِو
بْنِ مُرَّةَ
عَنْ أَبِي
وَائِلٍ عَنْ
أَبِي مُوسَى
أَنَّ أَعْرَابِيًّا
جَاءَ إِلَى
رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَقَالَ
إِنَّ
الرَّجُلَ
يُقَاتِلُ
لِلذِّكْرِ
وَيُقَاتِلُ
لِيُحْمَدَ
وَيُقَاتِلُ
لِيَغْنَمَ
وَيُقَاتِلُ
لِيُرِيَ مَكَانَهُ
فَقَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
مَنْ قَاتَلَ
حَتَّى
تَكُونَ
كَلِمَةُ
اللَّهِ هِيَ
أَعْلَى
فَهُوَ فِي
سَبِيلِ
اللَّهِ
عَزَّ
وَجَلَّ
Ebu Musa (r.a.)'dan
rivayet olunduğuna göre, Bir a'râbî Rasûlullah (s.a.v.)'e gelip; Ya Rasûlallah
"Adam ün için, övülmek için, ganimet elde etmek için ve (kahramanlıktaki)
derecelerini göstermek için savaşıyor." (Bu kimse hakkında ne dersin?)
demiş. Rasûlullah (s.a.v.)'de; "Kim Allah'ın kelimesinin hakim olması için
savaşırsa o kimse aziz ve celîl olan Allah'ın yolundadır." buyurmuş.
İzah:
Buharî, ilim; cihad;
humus; tevhid; Müslim imare; Nesai, cihad; İbn Mace, cihad; Ahmed b. Hanbel,
IV, 392, 397, 402, 405, 417.
Hafız îbn Hacer'in
açıklamasına göre "Allah'ın kelimesi"nden maksat, Allah'ın insanları
İslama davetidir. Avnü'l-Ma'bûd müellifi ise, Allah'ın kelimesinden maksadın
"La ilahe illallah" kelimesi olduğunu söylüyor. Buna göre Allah'ın bu
davetini veya kelime-i tevhidini yaymak ve onu her tarafta hakim kılmak için
savaşan kimseler Allah yolunda savaşmış sayılırlar. Bunun dışında herhangi bir
maksatla savaşa çıkan kimselerin ise Allah yolunda savaşmış olmalarından
bahsedilemez.
Ancak bir önceki
hadis-i şerifin şerhinde de açıkladığımız gibi asıl maksadı kelime-i tevhidi
yaymak ve Allah'ın davetini insanlara ulaştırmak olduğu halde bunun dışında,
fakat ikinci derecede kalan birtakım dünyevi maksatları da bulunarak savaşa
katılan kimseler ise her ne kadar tam bir cihad sevabı alamazlarsa da yine de
Allah yolunda cihad etmiş sayılırlar. Nitekim İbn Cerir et-Taberî'de:
"Allah'ın dinini
yaymak maksadıyla savaşa çıkan kimseye savaş esnasında birtakım dünyevi
maksatların arız olması o kimsenin savaşının Allah yolunda olmasına engel
değildir." diyerek bu görüşü savunmaktadır. Ulemanın büyük çoğunluğu da
bu görüştedir.
Bezlü'l-Mechûd müellifi
Şeyh Halil Ahmed bu mevzudaki görüşünü şöyle özetlemiştir; "İnsanı savaşa
sevkeden kuvvetler akıl kuvveti, öfke kuvveti ve şehvanî kuvvet olmak üzere
üçtür. Bunlardan sadece aklın şevkiyle harbe giren kimse Allah yolundadır.
Öfkesinin veya şehevânî arzularının zebûnu olarak harbe giren kimselerin ise,
Allah yolunda savaştıkları söylenemez."[187]