بَاب
فِي
النَّهْيِ
عَنْ
السِّيَاحَةِ
6. (İbadet Maksadıyla)
Seyahat Etmek Yasaklanmıştır
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
عُثْمَانَ
التَّنُوخِيُّ
أَبُو
الْجَمَاهِرِ
حَدَّثَنَا
الْهَيْثَمُ
بْنُ
حُمَيْدٍ
أَخْبَرَنِي
الْعَلَاءُ
بْنُ
الْحَارِثِ
عَنْ
الْقَاسِمِ
بْنِ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
عَنْ أَبِي
أُمَامَةَ
أَنَّ
رَجُلًا قَالَ
يَا رَسُولَ
اللَّهِ
ائْذَنْ لِي
فِي السِّيَاحَةِ
قَالَ
النَّبِيُّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
إِنَّ
سِيَاحَةَ أُمَّتِي
الْجِهَادُ
فِي سَبِيلِ
اللَّهِ تَعَالَى
Ebû Ümâme'den rivayet
olunduğuna göre, Bir adam; Ey Allah'ın Rasûlü, bana seyahat etmek için izin ver
demiş de Peygamber (s.a.v.); "Ümmetimin seyahati yüce Allah'ın yolunda
cihad etmektir." buyurmuştur.
İzah:
Siyahat, Süyûh,
seyhan, şeyh kelimeleri, nefsin arzulannı
terk ve ibadet maksadıyla yerleşim merkezlerinden uzaklaşarak seyyah olup
mecnun gibi çöllere düşmektir. İsa (a.s.) da, yeryüzünde çok gezip dolaştığı
için kendisine mesih ismi verilmiştir.[bk. Mütercim Asım Efendi,
Tercümetü'I-kamus. I, 483.]
İsa A.S'nın dininde
büyük şehirlerden kaçarak dağ başlannda manastırlar inşa edip oralarda
ibâdetle vakit geçirmek çok makbul, çok sevaplı bir işti.
Fakat bu hareket
insanın cuma ve cemaati, ilim tahsilini ve cihadı terketmesine sebep
olacağından İslâmiyette yasaklanmış, müslümanlara ibadet maksadıyla yeryüzünde
yapacakları seyahat yerine cihad meşru kılınmıştır. Bu yüzden Fahr-i kâinat
efendimiz, ibâdet niyetiyle memleketini terkederek mecnun gibi seyyah olup
çöllere düşmek üzere izin isteyen bir sahâbîyi bundan menetmiştir. Ona Muhammed
ümmetinin, Allah'ın rızasını umarak, seyyah olup yollara düşmekle bir sevab
kazanamayacağını ancak onların içinde yaşadıkları toplumun hidâyet üzere
olabilmesi için çalışarak ve mücadele ederek, Allah'ın istediği şekilde
hayatlarını düzenleyip onun hükümlerini hakim kılmak endişesiyle yaşamalarının
gerektiğini vurgulamıştır. İşte bu maksatla Rasûlullah (s.a.v.) ilim tahsili,
düşmanla savaş gibi cihadlarla en büyük mükafatlarla erişeceklerini, veciz bir
şekilde ifâde buyurmuştur. Ancak Münziri, bu hadisin râvilerinden
"eI-Kasım"m bir çoklarınca tenkid edilmiş bir râvi olduğunu
söylemiştir.