DEVAM: 128. Düşman
Ülkesinde Yiyecek Az Olduğu Zaman Orada Yağma Yapmak Yasaktır
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
الْعَلَاءِ
حَدَّثَنَا
أَبُو
مُعَاوِيَةَ
حَدَّثَنَا أَبُو
إِسْحَقَ
الشَّيْبَانِيُّ
عَنْ مُحَمَّدِ
بْنِ أَبِي
مُجَالِدٍ
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
أَبِي
أَوْفَى
قَالَ قُلْتُ
هَلْ
كُنْتُمْ تُخَمِّسُونَ
يَعْنِي
الطَّعَامَ
فِي عَهْدِ
رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَقَالَ
أَصَبْنَا
طَعَامًا يَوْمَ
خَيْبَرَ
فَكَانَ
الرَّجُلُ
يَجِيءُ
فَيَأْخُذُ
مِنْهُ
مِقْدَارَ
مَا يَكْفِيهِ
ثُمَّ يَنْصَرِفُ
(Muhammed b.
Ebu'l-Mücâhid) dediki: Ben Abdullah b. Ebi Evfaya; Siz, Rasûlullah (s.a.v.)
zamanında (ganimet olarak ele geçen) yiyecek maddelerinden beşte bir hisseyi
çıkanrmıydınız? diye sordum da; Biz Hayber (savaşı) günü (ganimet olarak)
yiyecek maddesi ele geçirmişdik. Adam gelip ondan kendisine yetecek kadarını
alıyor sonra dönüp gidiyordu.
Diğer tahric: Ahmed
b.Hanbel IV, 354. (25368); İbnu'l-Carüd (1072) ve Hakim, Müstedrek'te (2/133-4)
rivayet ettiler.
AÇIKLAMA:
Hz. Peygamber’in Hayber
savaşında ganimet olarak ele geçi-rilen yiyecek maddelerini nasıl bir işleme
tabi tuttuğuna dâir soru soran kimse Muhammed b. Ebi'l-Mücâhid'dir.
Bu sorunun,
yöneltildiği kimse de, Hz.Abdullah b. Ebî Evfâ; (r.a) hazretleridir. Bu husus
Ahmed b. Hanbel'in müsnedinde gayet açık bir şekilde ifâde edildiği halde
Avnü'l-Ma'bud yazan bu meselede hata etmiş, Bezlü'l-Mechud yazarı da bu hataya
işaret ederek tashihi cihetine gitmiştir.
Bu hadis-i şerifte
ganimet olarak ele geçirilen yiyecek maddeleri dağıtılmadan önce mücahidlerin
onlardan faydalanmasının caiz olduğu ifade edilmektedir. Hanefi ulemâsından
Ibn Abidin bu mevzuda şunları söylüyor; "Gaziler, insan yiyeceği,
odun,silah ve yağ kabilinden olarak ele geçen şeylerden dar-ı harpte taksim
edilmeden istifâde edebilirler."[bk. Davudoğlu Ahmed, İbn-i Abidin
Terecine ve Şerhi, VIII, 408.]
"Bu yiyecek,
yenilmek için hazırlanmış olsun veya olmasın, gazilerin alması caizdir. Hatta
koyun sığır gibi hayvanları kesip yemeleri caizdir. Ancak, derilerini ganimet
mallarına koyarlar. Gazilerin taksim edilmedik ganimet malı içindeki yenilecek
maddelerden istifade edebilmeleri için bunlara muhtaç olmaları şart
değildir."
"Ben derim ki;
Mültekâ sahibi bu kavli tercîh etmiştir. Bilindiği gibi hak olan da
budur." "Velhasıl hükümdarın taksim edilmedik ganimet malları
İçerisinde bulunan silahdan hayvanlardan ve ilaçdan faydalanmayı menetmesi
bunlara muhtaç olunmadığı takdirdedir.
Ibn Abidin'in bu
ifadesinden de anlaşılacağı üzere taksim edilmeyen mallar içerisinde bulunan
silah, hayvan ve ilaçlardan gazilerin faydalanmalarının caiz olabilmesi için o
anda sözü geçen mallara ihtiyaç duymuş olmaları şarttır. Yoksa o mallardan
faydalanmaları caiz olmaz.