بَاب
مَا يُكْرَهُ
مِنْ
الْخَيْلِ
43. Hoşa Gitmeyen
Atlar
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ كَثِيرٍ
أَخْبَرَنَا
سُفْيَانُ
عَنْ سَلْمٍ
هُوَ ابْنُ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
عَنْ أَبِي
زُرْعَةَ عَنْ
أَبِي
هُرَيْرَةَ
قَالَ كَانَ
النَّبِيُّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَكْرَهُ الشِّكَالَ
مِنْ
الْخَيْلِ
وَالشِّكَالُ
يَكُونُ
الْفَرَسُ
فِي رِجْلِهِ
الْيُمْنَى بَيَاضٌ
وَفِي يَدِهِ
الْيُسْرَى
بَيَاضٌ أَوْ
فِي يَدِهِ
الْيُمْنَى
وَفِي
رِجْلِهِ الْيُسْرَى
قَالَ
أَبُو دَاوُد
أَيْ
مُخَالِفٌ
Ebu Hureyre (r.a.)'den;
demiştir ki: "Nebi (s.a.v.) atların şikal olanını beğenmezdi. Şikal, atın
sağ arka ayağı ile sol ön ayağında yahut da, sağ ön ayağı ile sol arka ayağında
beyazlık olmasıdır."
Ebû Dâvud dedi ki:
"(Ayak renklerinin) çapraz olmasıdır.”
Diğer tahric: Müslim,
imâre; Tirmizi, cihâd; Nesaî, hayl; İbn Mâce, cihâd; Ahmed b. Hanbel, II, 250,
436, 461, 476.
İzah:
Hanefî ulemâsından
Aliyyü'l-Kâri'nin açıklamasına göre bu hadisde bulunan şikalle ilgili açıklama
Hz. Nebie ait değildir. Râvîlerden birine aittir. Eğer bu açıklama gerçekten
Hz. Nebie ait olsaydı, o zaman şikal'in ne olduğu açıklığa kavuşurdu ve
ihtilafa mahal kalmazdı. Bu sebeple şikal Üzerinde çeşitli görüşler ileri
sürülmüştür. Burada şikal, atın sağ arka ayağı ile sol ön ayağında yahut sağ
ön ayağı ile sol arka ayağında bulunan beyazlık diye tarif edilmiştir. Bu
tarif, görüşlerden sadece bir tanesidir. Ebû Ubeyd ile, lügat ulemâsının büyük
çoğunluğuna göre şikal, atın üç ayağının sekili olmasıdır. Üç ayağı sekili
olan bir at köstekli ata benzediği için bu ismi alır. Çünkü köstek genellikle
atların üç ayağına vurulur. Ebû Ubeyde sadece bir ayağı sekili olan atlara da
şikal denildiğini söylemiştir.
İbn Düreyd ise, şikal
atın bir tarafındaki ayaklarında beyazlık bulunmasıdır. Eğer bu beyazlık
çapraz ayaklarda bulunursa ona "çapraz şikal" denir, demiştir.
Şikal atın ön
ayaklarında bulunan beyazlık diye tarif edenler olduğu gibi arka ayaklarında
bulunan beyazlık diye tarif edenler ve hatta önayak-ları ile bir arka ayakta
veya arka ayaklar ile bir Ön ayakta beyazlık bulunmasıdır diye tarif edenler
de vardır. Ulemâdan bâzılarına göre Hz. Peygamberin bu şekildeki atlan
sevmemesi, atın köstekli imiş gibi görünme-sindendir. Bâzıları ise,
"Rasûlullah (s.a.v.)'m bu şekildeki atları beğenmemesini genellikle
aradığı necabeti onlarda bulamamış olması ihtimaline bağlamışlardır. Bâzıları
da "ayaklan bu şekilde sekili olan atların alınları beyaz olursa,
sevimsizliği gider." demişlerdir.[Aliyyü'l-kâri, Mirkatü'l-mefâtih, IV,
204.]
Hadis sarihlerinden
Hattâbî mevzumuzu teşkil eden hadiste geçen şikalle ilgili açıklamalar
üzerinde durduktan sonra diyor ki: "Şikal atın ön ayaklarıyla arka
ayaklarından birinin beyaz olması ve geriye kalan bir ayağının da sâde
olmasıdır. Hadiste geçen açıklamadan bazı kelimelerin yanlışlıkla düşmüş
olması ihtimali vardır."