DEVAM: 13. İki Kişinin
Şevval Hilalini Gördüklerine Dair Şahitlikleri
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
وَخَلَفُ
بْنُ هِشَامٍ
الْمُقْرِئُ
قَالَا
حَدَّثَنَا
أَبُو عَوَانَةَ
عَنْ
مَنْصُورٍ
عَنْ
رِبْعِيِّ بْنِ
حِرَاشٍ عَنْ
رَجُلٍ مِنْ
أَصْحَابِ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ قَالَ
اخْتَلَفَ
النَّاسُ فِي
آخِرِ يَوْمٍ
مِنْ
رَمَضَانَ
فَقَدِمَ
أَعْرَابِيَّانِ
فَشَهِدَا
عِنْدَ
النَّبِيِّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
بِاللَّهِ
لَأَهَلَّا
الْهِلَالَ أَمْسِ
عَشِيَّةً
فَأَمَرَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
النَّاسَ
أَنْ
يُفْطِرُوا
زَادَ خَلَفٌ
فِي حَدِيثِهِ
وَأَنْ
يَغْدُوا
إِلَى
مُصَلَّاهُمْ
Rib'îy b. Hırâş,
Rasûlullah (s.a.v.)'in ashabından bir zâtın şöyle dediğini rivayet etmiştir:
"Ramazanın son (30.) günü, insanlar (bayram konusunda) tereddüt ettiler.
İki bedevî gelip Rasûlullah (s.a.v.)'in huzurunda (Allah'a) yemin ederek dün
akşam üzeri hilal'î gördüklerine şahitlik ettiler. Bunun üzerine Rasûlullah
(s.a.v.) halk'a, oruçlarını açmalarını emretti.
Halef (b. Hişam),
rivayetinde "...ve ertesi gün namazgahlarına gitmelerini (emretti)"
cümlesini ilâve etti.
İzah:
Ahmed b. Hanbel, IV,
314; V. 363.
Hadis-i şerifin sahâbî
râvisi belli değildir. Ancak bu, hadisin sıhhatine zarar vermez. Beyhakî
"İster isimleri anılsın, ister anılmasın, Rasûlullah (s.a.v.)'uı ashabının
tümü sikadır" der. Hadisten anlaşıldığına göre Ramazanın 29. gününden
sonraki günün, Ramazan ayından mı yoksa Şevvalin ilk günü mü olduğunda ashab
tereddüde düşmüştü. Tabiatiyle Medine'de Şevval hilâlini gören kimse olmadığı
için Hz. Peygamber oruçlu idi. Ancak Medine haricinden iki bedevî gelerek bir
önceki gün hilâli gördüklerine, yemin ederek şahitlik edince, Hz. Peygamber
ashaba oruçlarını açmalarını emretti. Ebû Davud'un hocalarından Halef b. Hişâm
Müsedded'den fazla olarak Hz. Peygamber'in ashabına bayram namazı için ertesi
gün musallaya gitmelerini de emrettiğini söyler. Rasûlullah'ın aynı gün
değilde ertesi gün namaza çağırmasına sebep, hilalin görüldüğünü zevalden sonra
öğrenmiş olmasıdır. Ebû Dâvud'un "imam bayram için ilk gün çıkmazsa ertesi
gün çıkar" isimli babında Enes b. Malik'in amcalarından rivayet ettiği
hadis de bunu te'yicl etmektedir. îşâret edilen hadiste belirtildiğine göre,
bir grup, Rasûlullah (s.a.v.)'a gelerek bir önceki gün hilali gördüklerine
şahitlik etmişler, bunun üzerine Rasûl-i Ekrem (s.a.v.) halka oruçlarını
açmalarını ve ertesi günü sabahleyin namaz için musallaya gelmelerini
emretmiştir.
Bu hadis de önceki
hadis gibi iki âdil şahidin şehâdeti ile Şevval hilâlinin sabit olduğuna
hükmedileceğine delildir. Konu Önceki hadisin şerhinde daha etraflıca
incelenmiştir.