بَاب
فِي صَوْمِ
الثَّلَاثِ
مِنْ كُلِّ
شَهْرٍ
68. Her Ay Üç Gün Oruç
Tutmak
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ كَثِيرٍ
حَدَّثَنَا
هَمَّامٌ
عَنْ أَنَسٍ
أَخِي
مُحَمَّدٍ
عَنْ ابْنِ
مِلْحَانَ
الْقَيْسِيِّ
عَنْ أَبِيهِ
قَالَ كَانَ
رَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَأْمُرُنَا أَنْ
نَصُومَ
الْبِيضَ
ثَلَاثَ
عَشْرَةَ وَأَرْبَعَ
عَشْرَةَ
وَخَمْسَ
عَشْرَةَ قَالَ
وَقَالَ
هُنَّ
كَهَيْئَةِ
الدَّهْرِ
Milhan el-Kaysî'den;
demiştir ki: Rasûlullah (s.a.v.) bize bîyd günleri: ayın on-üç, on-dört ve on-beşinci
günleri oruç tutmamızı emrederdi. Rasûlullah; "Onlar tüm sene
gibidir" buyurdu.
İzah:
Nesâî, sayd; İbh Mâce,
sıyâm; Ahmed b. Hanbel, V, 28, 177.
Katade b. Milhan
el-Kaysî el-Cerîri el-Basrî, ashabtandır. Hz. Peygamber (s.a.v.)'den bu hadisi
rivayet- etmiştir.
Biyd günleri: Hadisin
metninden de anlaşıldığı gibi kamerî aylarln
13, 14, ve 15. günleridir. Anılan günlere bu ismin
verilmesine sebeb, bu günlerin gecelerinin ayın tam olarak görünmesinden
dolayı aydınlık olmasıdır. Çünkü bîyd, beyazlık aydınlık demektir.
Şafiî âlimlerinden
bazıları bîyd günlerinin, ayın 12, 13, ve 14 günleri olduğunu söylerler.
Hadis-i şeriften her
ayın 13, 14 ve 15'inde oruç tutmanın, bir senenin orucuna bedel olduğu
anlaşılmaktadır. Çünkü ameller on katı ile mükafatlandırıldığına göre her ay üç
gün oruç tutan, tüm sene oruç tutmuş gibi sevap alır. Buna ömür boyu da devam
eden kişi de tüm ömrünü oruçla geçirmiş gibi olur.
Hanefi, Şafiî ve
Hanbelîlerle Mâlikîlerden İbn Hubeyd, bîyd günlerinde oruç tutmanın müstehab
olduğunu söylemişlerdir. Diğer mâlikîlere göre ise, her ayda üç gün oruç tutmak
müstehab, bunun bîyd günlerine tahsisi ise, mekruhtur. Üzerinde durduğumuz
hadis ve benzerleri Mâlikilerin aleyhine delildir.
İbn Rüşd, Malikîlerin
bîyd günlerindeki orucu mekruh görmesinin insanların bunu vâcib zannetmeleri
korkusundan dolayı olduğunu söyler.