DEVAM: 37. Ramazanda
(Gündüz Oruçlu İken) Karısıyla Cinsi Temasda Bulunanın Ödeyeceği Keffaret
حَدَّثَنَا
سُلَيْمَانُ
بْنُ دَاوُدَ
الْمَهْرِيُّ
أَخْبَرَنَا
ابْنُ وَهْبٍ
أَخْبَرَنِي
عَمْرُو بْنُ
الْحَارِثِ
أَنَّ عَبْدَ
الرَّحْمَنِ
بْنَ
الْقَاسِمِ
حَدَّثَهُ
أَنَّ مُحَمَّدَ
بْنَ
جَعْفَرِ
بْنِ
الزُّبَيْرِ
حَدَّثَهُ
أَنَّ
عَبَّادَ
بْنَ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
الزُّبَيْرِ
حَدَّثَهُ
أَنَّهُ سَمِعَ
عَائِشَةَ
زَوْجَ
النَّبِيِّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
تَقُولُ أَتَى
رَجُلٌ إِلَى
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فِي
الْمَسْجِدِ
فِي
رَمَضَانَ
فَقَالَ يَا
رَسُولَ
اللَّهِ
احْتَرَقْتُ
فَسَأَلَهُ
النَّبِيُّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
مَا شَأْنُهُ
قَالَ
أَصَبْتُ أَهْلِي
قَالَ
تَصَدَّقْ
قَالَ
وَاللَّهِ
مَا لِي
شَيْءٌ وَلَا
أَقْدِرُ
عَلَيْهِ
قَالَ اجْلِسْ
فَجَلَسَ
فَبَيْنَمَا
هُوَ عَلَى
ذَلِكَ
أَقْبَلَ
رَجُلٌ
يَسُوقُ
حِمَارًا
عَلَيْهِ
طَعَامٌ
فَقَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَيْنَ
الْمُحْتَرِقُ
آنِفًا
فَقَامَ
الرَّجُلُ
فَقَالَ رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
تَصَدَّقْ بِهَذَا
فَقَالَ يَا
رَسُولَ
اللَّهِ
أَعَلَى
غَيْرِنَا
فَوَاللَّهِ
إِنَّا
لَجِيَاعٌ
مَا لَنَا
شَيْءٌ قَالَ
كُلُوهُ
Nebi (s.a.v.)'in hanımı
Aişe (r.anha)'nın şöyle dediği rivayet edilmiştir: Bir adam ramazanda mescidde
olan Rasûlullah (s.a.v.)'e gelip; Yandım! Yâ Rasûlallah! dedi.
Peygamber (s.a.v.)
derdinin ne olduğunu sordu. Adam; Aileme yaklaştım, dedi. Hz. Peygamber; "Öyleyse
sadaka ver!" buyurdu. Adam; Vallahi benim hiçbir şeyim yok ve ona gücüm
yetmez, dedi.
Peygamber (s.a.v.): "O
halde otur." buyurdu. Adam: oturdu. O böyle beklerken, üzerinde yiyecek
olan eşeğini süren bir adam çıkageldi. Rasûlullah (s.a.v.); "Biraz evvelki
yandım diyen nerede?" buyurdu. Adam ayağa kalktı, Peygamber (s.a.v.); "Bunu
sadaka olarak dağıt." buyurdu. Adam: Bizden başkasına mı? Yâ Rasûlallah!
Vallahi biz açız, hiçbir şeyimiz yok!., dedi. Peygamber (s.a.v.): "(Haydi)
onu siz yeyiniz." buyurdu.
İzah:
Buhârî, hudüd; savm;
Müslim, sıyâm; Dârimî, savm; Ahmed b. Hanbel, IV, 140, 272.
Bu babın ilk hadîsinde
işaret edildiği gibi Ebû Hureyre (r.a)'mn rivâyetindekî "helak oldum"
şeklindeki ifâde bu hadîste "yandım" olmuştur. Bu ifâde Türkçe'de
olduğu gibi üzüntüyü gerektiren veya sonunda cehennemde yanmaya sebep olacak
olan davranışlar için kullanılmıştır.
Hz. Aişe'nin bu
rivayetine göre, Peygamber (s.a.v.) kendisine gelen şahsa orucu bozma keffâreti
olarak, (köle azâd etme ve iki ay orucu tutmayı hiç anmadan) doğrudan doğruya
sadaka vermesini emretmiştir. Bâzı âlimler bu rivayeti göz önüne alarak,
ramazan günlerindeki cinsî temâsdan dolayı gerekli olan keffâretin sadece fakir
doyurmak veya sadaka vermekle ödeneceğini söylemişlerdir. Ancak bu rivayet,
muhtasar olduğu için böyle bir görüşe mesned olması mümkün değildir. Rivayetin
tamamı, İbn Hu-zeyme'nin Sahih'inde Buhârî'nin Tarih'inde ve Beyhâkî'de şu
şekildedir: "Rasûlullah (s.a.v.) Medîne'deki Fâri'in gölgesinde iken
kendisine Benî Be-yâda Kabîlesi'nden bir adam gelip;
Yandım, ramazanda
aileme yaklaştım dedi. Hz. Peygamber;
"Bir köle azâd
et" buyurdu. Adam;
Onu bulamam dedi.
Efendimiz bu sefer;
"Altmış fakir
doyur" buyurdu..."[Beyhâkî, es-Sünenü'l-kübrâ, IV, 223.]
Beyhâkî, "Bu
rivayetteki ilâveler, Ebû Hureyre'nin zabtının daha sahîh olduğuna delâlet
eder" der. Bilindiği gibi, Ebû Hureyre’nin rivayetinde, iki ay oruç da
emredildiği halde, Hz. Aişe'den gelen rivayette mevcut değildir.
Ebû Hureyre'nin
rivayeti ile Hz. Aişe'nin rivayetinde anlatılan hâdise aynıdır. Beyhâkî'nin de
işaret ettiği gibi, Ebû Hureyre, Hz. Aişe'nin zaptedemediği bâzı şeyleri zaptetmiştir.
Bu bakımdan, bu konuda delîl olacak olan hadîs, Ebû Hureyre'nin
rivayetidir.[Kütüb-i sitte içinde sadece Ebû Dâvud rivayet etmiştir.]