بَاب
فِي عِدَّةِ
أُمِّ
الْوَلَدِ
46-48. Efendisinden
Çocuk Dünyaya Getiren Cariyenin İddeti
حَدَّثَنَا
قُتَيْبَةُ
بْنُ سَعِيدٍ
أَنَّ
مُحَمَّدَ
بْنَ
جَعْفَرٍ
حَدَّثَهُمْ
ح و حَدَّثَنَا
ابْنُ
الْمُثَنَّى
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الْأَعْلَى
عَنْ سَعِيدٍ
عَنْ مَطَرٍ
عَنْ رَجَاءِ بْنِ
حَيْوَةَ
عَنْ
قَبِيصَةَ
بْنِ ذُؤَيْبٍ
عَنْ عَمْرِو
بْنِ
الْعَاصِ
قَالَ لَا تُلَبِّسُوا
عَلَيْنَا
سُنَّةً
قَالَ ابْنُ الْمُثَنَّى
سُنَّةَ
نَبِيِّنَا
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
عِدَّةُ
الْمُتَوَفَّى
عَنْهَا
أَرْبَعَةُ
أَشْهُرٍ
وَعَشْرٌ
يَعْنِي أُمَّ
الْوَلَدِ
Amr b. el-As'dan;
demiştir ki: "Nebi (s.a.v.)'in sünnetinde bize karışıklık
çıkarmayınız." İbnu'l-Müsennâ bu hadîsi şöyle nakletti: "Nebiimiz
(s.a.v.)'in sünnetinde bize karışıklık çıkarmayınız. Kocası ölen bir kadının
iddeti dört ay on gündür." (Bu hadîsin râvîlerinden biri şu açıklamayı
yaptı); Yani kocası ölen kadından maksad Ümmü Veled'dir.
İzah:
İbn Mâce, talâk; Ahmed
b. Hanbel, IV, 203.
Ümmü Veled,
efendisinden çocuk dünyaya getiren câriye demektir. Hattâbî'nin beyânına göre metinde geçen
sünnet kelimesiyle şu iki manadan biri kasdedilmiş olabilir;
1. Bu kelime bizzat
Rasûl-i Ekrem'den nakledilen hadîsler anlamında kullanılmış olabilir. Fakat Amr
b. el-As, eğer sünnet kelimesiyle bu mânâyı kastetmiş olsaydı, kocası ölen ümmü
veledin iddetinin dört ay on gün olduğuna dâir Rasûl-i Ekrem'den bir hadîs-i
şerif naklederdi oysa burada böyle bir hadîs-i şerif nakletmemiş, sadece kendi
fikrini ifâde etmekle yetinmiştir. Binâenaleyh sünnet kelimesinin bu manada
kullanılmış olması ihtimali zayıftır.
2. Kocası ölen hür
kadınların dört ay on gün iddet bekleyeceklerini ifâde eden hadîslere kıyas
edilerek yapılan ictihad anlamında kullanılmış olabilir. Nitekim metinde geçen
karışıklık kelimesi de buna delâlet eder. Çünkü hadîslerin metninde bir
karışıklık söz konusu olamayacağına göre, metinde geçen karışıklık kelimesiyle
ancak hadîsler üzerinde yapılan ictihadlarda meydana gelen karışıklıkların
kastedildiği, dolayısıyla metinde geçen sünnet kelimesinin de sünnet üzerinde
yapılan kıyaslar ve ictihâdlar mânâsında kullanıldığı anlaşılır.