بَاب
الْمُلْتَزَمِ
54. Mültezem
حَدَّثَنَا
عُثْمَانُ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ
حَدَّثَنَا
جَرِيرُ بْنُ
عَبْدِ
الْحَمِيدِ
عَنْ يَزِيدَ
بْنِ أَبِي
زِيَادٍ عَنْ
مُجَاهِدٍ
عَنْ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ صَفْوَانَ
قَالَ لَمَّا
فَتَحَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
مَكَّةَ
قُلْتُ
لَأَلْبَسَنَّ
ثِيَابِي
وَكَانَتْ
دَارِي عَلَى
الطَّرِيقِ
فَلَأَنْظُرَنَّ
كَيْفَ يَصْنَعُ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَانْطَلَقْتُ
فَرَأَيْتُ النَّبِيَّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَدْ خَرَجَ
مِنْ
الْكَعْبَةِ
هُوَ
وَأَصْحَابُهُ
وَقَدْ
اسْتَلَمُوا
الْبَيْتَ
مِنْ
الْبَابِ إِلَى
الْحَطِيمِ
وَقَدْ
وَضَعُوا
خُدُودَهُمْ
عَلَى
الْبَيْتِ
وَرَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
وَسْطَهُمْ
Abdurrahman b.
Safvân'dan; demiştir ki: Resûlullah (S.A.V.) Mekke'yi fethedince (kendi
kendime); "elbisemi giyeceğim -evim de yol üzerinde idi- Resûlullah
(S.A.V.)'in nasıl hareket edeceğini göreceğim" dedim. Bunun üzerine
gittim. Nebi (S.A.V.)'i yanaklarını Beyt'in (duvarları) üzerine koyarak kapıdan
Hatime kadar Beyt'i selamlamakta olan ashabıyla birlikte Ka'be'den çıkarken
gördüm. Resûlullah (S.A.V.) onların arasında bulunuyordu.
İzah:
Ahmed b. Hanbel, III,
431.
Ka'be'nin kuzeybatı
duvarı (Rükn-i Irakî ile rükn-i Şamî arası)nın karşısında zeminden bir metre
kadar yüksek yarım daire şeklinde bir duvar vardır ki, buna "hatîm"
denir. Bu duvar ile Beyt-i Şerif arasındaki boşluğa "Hıcr" (Hıcr-i
Ka'be, Hıcr-i İsmail veya Hazıra) denir.
Kabe'nin kuzey doğu
duvarında (Rükn-i Hacerî ile Rükn-i Irakî arasında) zeminden iki metre kadar
yükseklikte "Kabe Kapısı" Vardır. Bu duvarın Rükn-i Hacerî ile kapı
arasında kalan kısmına da Mültezem denir. Hatîm'in "Hatîm" diye
isimlendirilmesi halkın burada yemini çok yapmasındandır. Burada yapılan dualar
makbuldür. Fakat kim burada yalan yere yemin ederse, Allah en kısa zamanda onun
cezasını verir. İbn Abbas'tan rivayet olunan bir hadis-i şerifte Nebi
(S.A.V.)'in şöyle buyurduğu ifade ediliyor: Rükn(-i Hacer) ile makam(-ı
İbrahim) arası mülte-zemdir. Burada duâ eden hastalar şifâ
bulur."[Mecmeu’z-zevâid, III, 246.] Ancak bu hadisin senedinde rivayeti
metruk olan Abbâd b. Kesîr vardır. Mültezem "duâ yeri" anlamına gelen
"el-Müddeâ" ismiyle de anılır. Ashâb-i kiramın Kabe kapısı ile Hatîm'in
sonu arasında kalan duvarları öperken Resul-i Ekrem'in onların arasında
bulunmuş olması, aynı fiile O'nun da iştirak ettiği anlamına gelmez. Metinde
Resûl-i Ekrem'in de bu fiile iştirak edip etmediğine dair bir açıklık yoktur.
Bu hadisin bab başlığı
(terceme) ile ilgisi "Ashab-i Kiramın Kabe kapısıyla hatîm’in sonu
arasında kalan duvarları istilâm etmeleri ve bu kısma yüzlerini sürmeleri caiz
olduğuna göre Hacer-i esved ile Ka’be kapısı arasında kalan Mültezemi istilam
etmek ve bu kısma yüz sürmek de caiz olur." şeklindeki kıyas ile kurulacak
ilgiden ibarettir.