DEVAM: 4. Vitir
Namazında Ne Okunur?
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ أَبِي
شُعَيْبٍ حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
سَلَمَةَ
حَدَّثَنَا
خُصَيْفٌ
عَنْ عَبْدِ
الْعَزِيزِ بْنِ
جُرَيْجٍ
قَالَ
سَأَلْتُ
عَائِشَةَ أُمَّ
الْمُؤْمِنِينَ
بِأَيِّ
شَيْءٍ كَانَ
يُوتِرُ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَذَكَرَ
مَعْنَاهُ قَالَ
وَفِي
الثَّالِثَةِ
بِقُلْ هُوَ
اللَّهُ
أَحَدٌ
وَالْمُعَوِّذَتَيْنِ
Abdulaziz b. Cüreyc'den;
demiştir ki: Mü'minlerin annesi Aişe (r.anha)'ya Resûlullah (s.a.v.)'in hangi
surelerle vitir kıldığını sordum... [Abdulaziz önceki hadisin mânâsını zikredip] "Ve üçüncü rekat'te ve Muavvizeteyn
(Felak ve Nas) ile dedi.
İzah:
İbn Mâce, ikame
Abdulaziz b. Cureyc
tâbiundandır. Kureyş'e mensuptur. Hz. Aişe, İbn Abbâs, Said b. Cübeyr, ve İbn
Ebî Müleyke'den hadis rivayet etmiştir.
Bu rivayette Hz.
Peygamber'in vitir namazının ilk iki rekatında A'la ve Kâfirûn surelerini
okuduğuna işaret bakı-
mından bir önceki
rivayetin aynısıdır. Fakat üçüncü rekatte önceki rivayette sadece ihlâs
suresinin okuduğu bildirildiği halde burada ihlâsa ilaveten mu-avvizeteyn
(Felak ve Nâs) surelerini de okuduğu beyan edilmektedir.
Tirmizî'nin
"hasen-garib" dediği Abdulazizrtarikiyle yaptığı rivayet de, üzerinde
durduğumuz rivayete uygun düşmektedir. Tirmizi'nin rivayeti şöyledir:
"Aişe (r.anha)'ye Resulüllah'ın vitir namazında hangi sureleri okuduğunu
sorduk;
”Birinci rekatte ikinci
rekatı üçüncüde de ve muavvizeteyı
okurdu" cevabını verdi.
Bu hadis-i şerif, Abdulaziz
b. Cüreyc hakkındaki tereddütlerden dola; zayıf sayılmıştır. Ancak Taberânî'nin
Mikdam b. Dâvud tarikiyle Ebû Hi reyre'den Dârekutnî'nin; Yahya b. Said ve Amre
vasıtasıyle Hz. Aişe'de İbn Hıbban ve Hâkim'in ve yine Said b. Ebî Meryem
kanalıyla Yahya b Eyyûb'den Hâkim'in rivayet ettikleri aynı mânâdaki hadisler
bu hadisi tak viye etmektedirler.
Bu rivayetler, vitir
namazında anılan sureleri okumanın müstehab ol duğunu göstermektedir. Mâliki ve
Şâfiîler bu hadislerin muhtevasını görüş lerine esas almışlardır. Hanefilerle
Hanbeliler ise, ilk iki rekatte öbürleri ilt aynı görüşte olmakla beraber
üçüncü rekatte sadece İh I a.s okunacağını, buna Muavvizeteyn'i ilâve etmenin
sünnet olmadığım söylerler. Hanefi fıkıh kitaplarından Bahr'da "Sünende ve
diğerlerinde Muavvizeteynin de okunacağı hakkında vâki olan şeyleri Ahmed b.
Hanbel ve Yahya b. Main inkâr etmişlerdir. Onu ulemanın çoğunluğu caiz
görmemiştir" denilmektedir. Ancak yukarıda işaret ettiğimiz hadisler bunun
sabit olduğunu göstermektedir.
Hz. Peygamberin, vitir
namazında başka sureleri de okuduğuna dair rivayetler vardır. Bunlardan
bazılarını aşağıya alıyoruz:
Muhammed b. Nasr'ın Hz.
Ali'den rivayet ettiğine göre:
"ResulüIIah
(s.a.v.) dokuz sure ile vitir kılardı. Bunlar: Birinci rekatte Tekâsiir. Kıt dr
ve Zilzâl sureleri; İkincide Asr, Nasr ve Kevser; üçüncüde de Kâfirûn, Leheb ve
İhlâs sureleridir."
Yine Muhammed b..Nasr,
Said b. Cübeyr'in vitir namazının birinci re-katinde Bakara suresinin sonunu;
ikincide, Kadr-Bazan Kâfirûn- üçüncüde de Ihlâs surelerini okuduğunu rivayet
ediyor.
Muhammed b. Nasr'ın
Said b. Cübeyr'den yaptığı bir başka rivayet de şöyledir:
"Ömer b.
el-Hattab, Übey b. Ka'b'a, ramazanda cemaate namaz kıldırmasını emrettiği
zaman, Übey onlara vitri de kıldırır ve birinci rekatte, Kadr; ikincide
Kâfirûn; üçüncüde de İhlâs surelerini okurdu."
Bu rivayetler bazı
surelerin okunması konusunda müttefik olmakla birlikte bazılarında farklılık
arz etmektedir. Bu durum vitir namazında okunması şart koşulan belli bir
surenin olmadığını göstermektedir. Ancak yukarıda da belirtildiği gibi, A'lâ,
Kâfinin, ve İhlâs surelerini mezheblere göre de üçüncü rekatte İhlâs'a ilâveten
Müavvizeteyn surelerini okumak müstehab'tır.