بَاب
الْأَرْبَعِ
قَبْلَ
الظُّهْرِ
وَبَعْدَهَا
7. Öğlenin Farzından
Önce Ve Sonra Kılınan Dört Rekat(lık Sünnet)
حَدَّثَنَا
مُؤَمَّلُ
بْنُ
الْفَضْلِ
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ بْنُ
شُعَيْبٍ
عَنْ
النُّعْمَانِ
عَنْ مَكْحُولٍ
عَنْ
عَنْبَسَةَ
بْنِ أَبِي
سُفْيَانَ
قَالَ
قَالَتْ
أُمُّ
حَبِيبَةَ
زَوْجُ النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
مَنْ حَافَظَ
عَلَى أَرْبَعِ
رَكَعَاتٍ
قَبْلَ
الظُّهْرِ
وَأَرْبَعٍ
بَعْدَهَا حَرُمَ
عَلَى
النَّارِ قَالَ
أَبُو دَاوُد
رَوَاهُ
الْعَلَاءُ
بْنُ
الْحَارِثِ
وَسُلَيْمَانُ
بْنُ مُوسَى عَنْ
مَكْحُولٍ
بِإِسْنَادِهِ
مِثْلَهُ
Nebi (s.a.v.)'in eşi
Ümmü Habîbe (r.anha)'dan; demiştir ki: Nebi (s.a.v.) şöyle buyurdu: "Kim
öğle namazından Önce ve sonra dört rekat namaz kılmaya devam ederse (o kimse)
cehennem ateşine haram kılınır."
Ebû Dâvûd dedi ki: Bu
hadisi aynı şekilde (ve) aynı senedle, el-Ala b. el-Hâris ile Süleyman b. Mûsâ
da MekhûVden rivayet ettiler.
Diğer tahric: Tirmizî,
mevâkît; Nesâî, kıyamu'1-leyl; İbn Mâce, ikâme; Ahmed b. Hanbel, V, 418, 420;
VI, 63, 148, 326.
AÇIKLAMA:
"Devam
ederse" diye tercüme ettiğimiz kelimesi lügatte "murakabe etmek"
anlamına gelmekle beraber şer'î bir terim olarak bir ibâdetin rükün ve
şartlarına, vâcib ve sünnetlerine riâyet ederek devamlı surette yerine
getirilmesine özen göstermek mânâsını ifade eder. "Nar" kelimesinin
başında bulunan "el" takısı, ahd için olduğundan bu kelimeyle malum
ve mâhud olan cehennem ateşi kasd edilmiştir. Biz de buna göre tercüme ettik.
Çünkü şeriat dilinde bu kelimenin mânâsı budur:
alevli bir ateşe
(cehenneme) girecek o."[Tebbet 3]
âyetinde olduğu gibi.
"Ateşe haram
kılınmak" tâbiri ise, "ateşten kurtulmak" anlamında bir kinayedir.
el-Hatîb'e göre melzûm zikredilmiş, fakat lâzım kasdedilmiştir. Sekkâkî'ye göre
ise, lâzım zikredilmiş, fakat melzûm kasd edilmiştir. Bununla beraber
"cehenneme atılmaz" demek olan hakiki mânâsında kullanılmış olması
da mümkündür. Netice olarak metinden anlaşılan mânâ şudur: "Kim öğlenin
sünnetinden önce dört rekat sünneti bütün erkân ve âdabına riâyet ederek
kılmakla beraber iki rekatlık müekked olan son sünnetini de iki rekat daha
ilâve etmek suretiyle dört rekat olarak hakkıyla kılmaya devam ederse Allah
(c.c.) onun cesedini cehennem ateşinden kurtarır veya onun cehenneme atılmasını
haram kılar."
Ancak bilindiğini gibi
öğleden evvel kılman ilk dört rekât bir selâmla kıhnırsa da, öğleden sonra
kılınan dört rekatı iki selâmla kılmak evlâdır. Çünkü bunun ilk ikisi müekked
sünnettir. Son ikisi ise müstehabtır.
Büyük günahlardan bile
hâlî kalamayan insanın bunca günahı yanında öğlenden evvel ve sonra dörder
rekat namaz kıhvermekle ateşten kurtulması nasıl mümkün olur? diye akla bir
soru gelirse, buna şöyle cevap verilebilir: Burada "Cehennemden
kurtulmak" sözü, "ebedî olarak cehennemde kalmaktan kurtulmak"
anlamına gelebileceği gibi bu namazlara devam eden kimselerin imanlı olarak
gideceklerine ve bu iman sayesinde cehennemde ebedi olarak kalmaktan kurtulacaklarına
dâir bir müjde mânâsına geldiği de söylenebilir.[İmam Birgivî,
Şerhu'l-Ehadisi'l-Erba'fn, 144-146.] NesâTnin şu rivayetinden bu kimsenin
hakîkaten cehennemde yanmayacağı anlaşılmaktadır: "Öğle namazından önce ve
sonra dörder rekat namaz kılan kimseye cehennem ateşi dokunmaz"[Nesaî,
kıyamu'l-leyl] Şevkânî'nin beyânına göre "cehenneme haram kılman sadece
secde organlarıdır. Mecazen küll zikredilmiş cüz kasd edilmiştir." Fakat
bu sözün hakiki mânâsında kullanılmış olduğunu kabul etmek daha uygun
olur.[Şevkânî, Neylu'l-evtar, III, 20. ]